BELEDİYELERİN TARİHSEL MEKÂNLAR ÜZERİNDEKİ POLİTİKALARI: YAVAŞ KENTLER VE MERSİN ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 44 - 57, 30.12.2020

Mejdel Aslan

Öz

Kentler yaşayan bir organizma olarak sürekli bir değişim içerisindedir. Kimi kentler bu değişim sürecinde geçmişe dair bütün tarihsel yapıları yok ederek daha modern veya çarpık bir kentleşme rolünü üstlenirken kimi kentler ise geçmişten aldığı birikimi koruyarak ve hatta özendirerek kentin tarihini canlı tutmaktadır. Tarihsel anlamdaki zenginliği ve kültürel miraslarıyla Türkiye bu anlamda çok önemli bir konumdadır. Neredeyse her kentte geçmişin izlerini taşıyan ve korunması gerekli tarihsel yapılar mevcuttur. Bu yapıların geleceğe taşınması başta merkezi yönetimin ardından yerel yönetimlerin sorumluluğundadır. Ancak vatandaşlar, bu konuda merkezi yönetimden çok yerel yönetimleri sorumlu görmektedir. Bu nedenle belediyeler, kentlerin tarihsel yapılarının korunması için çeşitli girişimlerde bulunmaktadır. Ancak kimi zaman mevzuattaki muğlaklık kimi zaman da bütçelerinin yetersizliği belediyelerin tarihsel yapılar üzerinde yenileme ve bakım çalışmalarını engelleyebilmektedir. Bu çalışmada da Türkiye özelinde belediyelerin tarihsel mekânlar üzerindeki görev ve sorumlulukları hakkında mevzuat incelemesi yapılacaktır. Akabinde de bazı yavaş kentlerde tarihi mekânın korunmasına dair bilgilere yer verilerek bu saptamalar çerçevesinde bir örnek kapsamında Mersin örneği değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetimler, Belediye, Tarihi Kent, Yavaş Kent, Tarihsel Mekân

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2014). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, İstanbul: YEM Yayınları.
• Ak, D. (2017). Yavaş Kent (Cittaslow) Hareketi ve Türkiye Örnekleri Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 10, Sayı 52, s. 885-903.
• Akman, E. (2018). Türkiye’deki Yavaş Şehirlerin Politika Uygulamaları Üzerinden Bir Analiz, Ekev Akademi Dergisi. Sayı: 76, s.79-107.
• Akman, E., Negiz, N., Akman, Ç. (2013). Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Yavaşça Acele Et (Festina Lente), (Editör: B. Özer & G. Şeker) içinde, Yerel ve Bölgesel Kalkınma: Küresel ve Yerel Bakış Açıları. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi.
• Avcıoğlu, S.(2016). Tarihi Çevrelerde Kentsel Koruma ve Kentsel Yenileme Eğilimleri: Yasal ve Yönetsel Çerçeve, Kent Araştırmaları Dergisi. Cilt: 7, Sayı 20, s. 698-719.
• Belediye Kanunu. (2005, 13 Temmuz) Resmi Gazete (Sayı: 25874) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf
• Bektaş, Y. (2014). Bir Kentleşme Stratejisi Olarak Yasanın Kentsel Mekânı Dönüştürmedeki Etkisi: Ankara Örneği, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, No: 159.
• Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004, 23 Temmuz) Resmi Gazete (Sayı: 25531) Erişim adresi; https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf
• Cittaslow Halfeti, https://cittaslowturkiye.org/cittaslow-halfeti/, Erişim Tarihi: 15.05.2020.
• Cittaslow Türkiye Şehirler, https://cittaslowturkiye.org/, Erişim Tarihi: 15.05.2020.
• Çelik, D. ve Yazgan, M. E., (2007). Kentsel Peyzaj Tasarımı Kapsamında Tarihi Çevre Korumaya Yönelik Yasa ve Yönetmeliklerin İrdelenmesi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi Dergisi. Cilt: 9, Sayı 11, s.1-10.
• Demirkol, M. (2017). Türkiye’de Adem-i Merkeziyetçilik Açısından 1973 Seçimleri Öncesi ve Sonrası Kentsel Siyasetin Önemi, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 6, Sayı 12, s. 142-149.
• Düzce Köyü Sanatla Buluşuyor, http://seferihisar.bel.tr/baskan-yetiskin-duzce-koyunu-sanatla-bulusturuyor/, Erişim Tarihi: 10.04.2020.
• Halfeti'ye Yeni Konuk Evi, https://www.haber-sanliurfa.com/halfeti-ye-yeni-konuk-evi/27979/, Erişim Tarihi: 23.04.2020.
• Halfeti Ulu Cami’nin İbadete Açılması İçin Çalışmalara Başlanıyor, http://www.halfeti.gov.tr/halfeti-ulu-cami-projesi-tanitim-videosu, Erişim Tarihi: 22.04.2020.
• İzmir Tarih Projesi Hayata Geçti: Görsel Şovla Anlatıyorlar, http://www.kanalben.com/guncel/izmir-tarih-projesi-hayata-gecti-gorsel-sovla-anlatiyorlar-h528999.html, Erişim Tarihi: 20.04.2020.
• Karataş, A., Karabağ, Ö. (2013). Cittaslow Hareketinde Çevre Eğitiminin Önemi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 16, Sayı 29, s. 1-21.
• Kocak, Burak ve Can, Hüseyin (2018). “Kültürel Mirasın Korunmasında Belediye Birliklerinin Rolü: Koca Yusuf Projesi Örneği”, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:7, Sayı 14, s. 148-164.
• Mardin Büyükşehir Belediyesi, Kültür Turizm ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı, Kuruluş, Görev ve Çalışma Esaslarına Dair Yönetmelik, https://www.mardin.bel.tr/tr-tr/kultur-turizm-ve-sosyal-i%CC%87sler-daire-baskanligi-kurulus-gorev-ve-calisma-esaslarina-dair-yonetmelik, Erişim Tarihi: 02.05.2020.
• Mersin Büyükşehir Belediyesi, Tarihi Çevre Koruma Şube Müdürlüğü, https://www.mersin.bel.tr/tarihi-cevre-koruma, Erişim Tarihi: 03.05.2020.
• Mersin Büyükşehir‘e Tarihi Kentler Birliği Ödülü, https://www.sabah.com.tr/guney/2016/11/22/mersin-buyuksehire-tarihi-kentler-birligi-odulu, Erişim Tarihi: 12.05.2020.
• Özden Pınar, Pelin. (2000). “Kentsel Yenileme Uygulamalarında Yerel Yönetimlerin Rolü Üzerine Düşünceler ve İstanbul Örneği”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. Cilt: 0, Sayı 23-24, s. 255-270.
• Restorasyon Projesiyle Sığacık Cazibe Merkezi Oldu, https://www.haberler.com/restorasyon-projesiyle-sigacik-cazibe-merkezi-oldu-7232397-haberi/, Erişim Tarihi: 30.04.2020.
• Sezik, M. (2018). Kentlerin Tarihi ve Kültürel Dokusunun Korunması Bağlamında Kentsel Dönüşüm Uygulamaları, Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergisi. Cilt:11, Sayı 4, s.600- 608.
• Savaşan Köyü Cazibe Merkezi Oluyor, https://www.ntv.com.tr/seyahat/batik-kent-savasan-koyu-cazibe-merkezi-oluyor,VFlUORnwYUmIZTQe0qaJGA, Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Tarihi Kentler Birliği Üye Belediyeler Listesi, http://www.tarihikentlerbirligi.org/?belediyeler=uye-belediyeler-tum-liste, Erişim Tarihi: 15.05.2020.
• Uslu, A. (2009). “Sürdürülebilir Yeşil Kent Fikirleri, Örnekleri ve Türkiye İçin Dersler”, XXI. Uluslararası Yapı ve Yaşam Kongresi Bildiriler Kitabı. TMMOB Mimarlar Odası Yayını.
• Üyelik Süreci ve Kriterler, https://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/, Erişim Tarihi: 04.14.2020.
• Yaşayan Bina, https://dogaaskina.org/seferihisar-doga-okulu-arastirma-binasi-2/, Erişim Tarihi: 28.05.2020.
• Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun. (2005, 5 Temmuz) Resmi Gazete (Sayı: 25866) Erişim adresi; https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5366.pdf