Kentsel ve Kolektif Belleğin Sürekliliği Bağlamında Kamusal Mekanlar: ULAP Platz Örneği, Almanya

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 13 - Cilt: 8 Sayı: 13, 34 - 47, 14.07.2016

İşıl Ekin Çalak

https://doi.org/10.23835/tasarimkuram.240895

Öz

20 .yy.’da hız kazanarak değişen yaşam biçimlerimiz, yaşamlarımızın geçtiği mekanları da hızlı biçimde değiştirmektedir. Bu hızlı dönüşüm, insanların geçmiş ile bugün arasındaki dinamikleri daha fazla sorgulamasına sebep olmuş, bu da bellek, kimlik, aidiyet gibi kökenlere ve kültürlere ilişkin araştırmalarda fark edilir bir artışa yol açmıştır. Bu çalışmalardan bellekle ilgili olanların bir kısmı “bellek ve mekan” ilişkisine odaklanmış ve bizlere kent ve mimarlığa ilişkin birçok yeni perspektif kazandırmıştır. Bu makale, belleğin mekanla kurduğu pek çok ilişkinin yanısıra, birbiri üzerinden türettiği bir süreklilik ilişkisi içerisinde olduğunu, Berlin’den verilen bir örnek üzerinden göstermeyi amaçlamaktadır. Berlin’ in bugünkü Mitte bölgesinde yeralan “ULAP Platz” projesi, kentsel ve kolektif bellekte varolan kırılmaları onararak, yeniden sürekliliğini sağlamadaki başarısı sebebiyle bu metin kapsamında örneklendirilmiştir. 2008 yılında uygulanmış olan proje, 2010 yılında “Avrupa Kentsel Kamusal Alan Ödülü”nü (The European Prize for Urban Public Space) almıştır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel bellek, kolektif bellek, belleğin sürekliliği, kamusal alan.

Public Places In the Context Of Urban and Collective Memory: ULAP Platz, Germany

Öz

Since the beginning of 20th century there has been a rapid change in the built environment as well as the lifestyles. This change evokes people to question more about the past and there has been growing interest in research about the issues of cultural origins and heritage such as memory, identity and belonging. Among these research, some has looked into various relations between memory and space but additionaly, this paper focuses on one further relationship between them; the continuity. This paper aims to underline this relationship through the analyses of Ulap Platz Project established in Berlin City. After its establishment in 2008, the Ulap Platz Project in Berlin, has been awarded with “The European Prize for Urban Public Space” in 2010 because of its remarkable sensitivity on urban and collective memory. The history which the project carries from the past to the future and its manner towards the continuity of urban and social memory are the reasons of why it is a appropriate and fertile example for this paper.

Anahtar Kelimeler

Urban memory, collective memory, continuity of memory, public realm

Kaynakça

• Adorno, T. 1991. The Culture Industry: Selected Essays on Mass Culture. ed.Bernstein, J.M. London: Routledge, 52-54.
• Amin, Ash. 2010. Collective Culture and Urban Public Space. Urban Diversity: Space, Culture, and Inclusive Pluralism in Cities Worldwide. ed. Kihato C.,Massoumi M. & Ruble B., 21- 51. Baltimore: John Hopkins University Press.
• Bergson, Henri. 2007. Madde ve Bellek. Ankara: Dost Yayınevi.
• Bilgin, İhsan. 1995. fiehir Mimarisi. Arredamento Mimarlık. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Bilsel, Cana. 2006. Yeni Dünya Düzeninde Çözülen Kentler ve Kamusal Alan. Mimarlık Dergisi 32. Ankara: Mimarlar Odası Yayınları.
• Boyer, Christine. 1998. The City of Collective Memory. Cambridge: MIT Press.
• Castells, Manuel. 2008. Kimliğin Gücü, Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Connerton, Paul. 2009. How Modernity Forgets. Cambridge: Cambridge University Press.
• Eisenmann, Peter. 2006. Amerikan Basımı İçin Editörün Sunuflu, ed. A.Rossi.fiehrin Mimarisi. İstanbul: Kanat Yayıncılık.
• Erkmen, Alev. 2010. Geç Osmanlı Dünyasında Mimarlık ve Hafıza. İstanbul: Akın Nalça Kitapları.
• Gökgür, Pelin. 2008. Kentsel Mekanda Kamusal Alanın Yeri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Halbwachs, Maurice. 1992. On Collective Memory. trans. Lewis A. Cosner. Chicago (IL): University of Chicago Press.
• Huyssen, Andreas. 1995. Alacakaranlık Anıları: Bellek Yitimi Kültüründe Zamanı Belirlemek. İstan bul: Metis Yayınları
• Kalcher ve Schröder 2009.Landscape as a System: Contemporary German Landscape Architecture. Birkhäuser Verlag AG.
• Kirshenbaum, Binnie. 2004. Hester Yıkıntılar Arasında. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Lefebvre, Henri. 2003. The Writings On Cities. Oxford: Blackwell Publishing.
• Levi, Primo. 1996. Boğulanlar Kurtulanlar. İstanbul: Can Yayınları.
• Lin, Maya. 1995. Grounds for Remembering: Monuments, Memorials, Texts. Occasional Papers of the Doreen B. Townsend Center for the Humanities. Berkeley: Doreen B. Townsend Befleri Bilimler Merkezi.
• Lipstadt, Hélène. 1999. Learning from Lutyens: Thiepval in the Age of the Anti-Monument. Harvard Design Magazine. (9): 68.
• Madanipour, Ali. 2010. Whose Public Space. Oxon: Routledge Publishing.
• Misztal, Barbara. 2003. Theories of Social Remembering. Philedelphia: Open University Press.
• Mumford, Lewis. 2007. Tarih Boyunca Kent. İstanbul: Ayrıntı Yayıncılık.
• Musil, Robert. 1998. Monuments. Selected Writings. ed. Burton Pike. London and New York: Continuum, 320.
• Nora, Pierre. 2006. Hafıza Mekanları. Ankara: Dost Yayınları.
• Pearson, Rick. 2011. Project Profile: Ulap Platz in Berlin and Carl-Alexander in Baesweiler, The Journal of Landscape Institute, 8-15.
• Schubert, Dirk. 1995. Modern’e Uzanan Yollar: Hamburg’ta Konut ve Plan, Arredamento Mimarlık. İstan bul: Boyut Yayıncılık.
• Tanyeli, Uğur. 2010. Türkiye’ nin Görsellik Tarihine Girifl. İstanbul:Metis Yayıncılık.
• Yalım, İnci.2001. Ulus Square as a Representational Form of Collective Memory (Toplumsal Belleğin Temsili Biçimi Olarak Ulus Meydanı). ODTÜ, Yayımlanmamıfl Y.L.Tezi
• Yalım, İnci, 2009, “Ulus Devletin Kamusal Alanda Meflruiyet İhtiyacı: Toplumsal Belleğin Ulus Meydanı Üzerinden Kurgulanma Çabası. Ankara’ nın Kamusal Yüzleri. der.Güven Arif Sargın. İstanbul: İletiflim Yayınları, 157-214.
• Yılmaz, Ahenk. 2008. Anıtlafltırma Söyleminin Dönüflümü: Gelibolu Savaflı'nı (Karflı)-Anıtlafltırmak. Mimarlık Dergisi 341. Ankara: Mimarlar Odası Yayınları.
• Young, J. Edward. 1992. The Counter-Monument: Memory Against Itself in Germany Today. Critical Inquiry, 267-296.
• Young, J.Edward. 1999. Memory and Counter-memory: The End of the Monument in Germany. Harvard Design Magazine (9): 1-15.
• URL-1. http://www.publicspace.org. 13.04.2012
• URL-2. http://www.berlinstreet.de/2023. 13.04.2012
• URL-3, www.russianarchive.com. 13.04.2012
• URL-4, http://www.dailysoft.com/berlinwall/maps/berlin
• wallmap_02.htm. 13.04.2012
• URL-5, http:/maps.google.com. 13.04.2012