21. Asırda Ahilik Tasavvuru

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 49, 209 - 221, 30.04.2022

Yusuf Dinç

Öz

Ahilik tarihten bir kayıt mıdır, yoksa çağlar aşıp süzülen devamlı bir akış mıdır, sorusuna bugünün çarşıları yeterli cevap üretiyor olmalıdır. Çarşı/pazarın neredeyse her defasında müşteri memnuniyetiyle sonuçlanması dayanışma paradigmasının Ahiler eliyle canlı tutulmasındandır diye düşünürüm. Fakat ekonomi yeni bir evresine geçmekteyken Ahiliğin oynayacağı rolü ve 21. yüzyıl tasavvurunu tartışmak gelecek yüzyılları kuşatacak bir projeksiyon için ihtiyaç olarak görülmelidir. Bu vesileyle çalışma, Ahiliğin 21. Asır tasavvurunda neden artan bir önemi bulunduğu üzerinde durur. Makale, literatür kaynaklarından yararlanarak öncelikle ekonominin evreleri ve paradigma değeri etrafında bir tartışma açar. Bu bağlamın anlattıklarıyla beraber yenilenen bir çağrı olan İslam iktisadı zaviyesinden Ahiliğin mana dünyasıyla gelecek arasında bağıntı kurar. Böylece bu çalışmada sorunu analiz edip var olanı iyileştirici veya ikame edici bir netice alındığı söylenebilir. Ahilik değerlerinin yarının ekonomisinde meydana getireceği farkın tüm yaratılmışların kazanımı olacağını ortaya koymak bunda belirleyicidir. Çalışmanın bir geçmiş nostaljisi değil, bir gelecek vizyonu kurması bakımından Ahilik başlığında gelişen literatür içinde özel bir yer tutacağına inanırım.

Anahtar Kelimeler

Ahilik, İslam iktisadı, iktisadi paradigma, iktisadi evreler

Kaynakça

• Akerlof, G.A., Shiller, R.J. (2009). Hayvansal Güdüler İnsan Psikolojisi Ekonomiyi Nasıl Yönlendirir ve Küresel Kapitalizm İçin Niçin Önemlidir, Scala, İstanbul.
• Andaç, F. (1994). Osmanlı Döneminde Ahilik Teşkilatı. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (11), 1-14.
• Bauman, Z. (2018) Bireyselleşmiş Toplum, 4. Baskı. Ayrıntı, İstanbul.
• Bayram, S. (2012). Osmanlı Devleti'nde ekonomik hayatın yerel unsurları: Ahilik teşkilâtı ve esnaf loncaları. Journal of Istanbul University Faculty of Theology, (21), 81-114.
• Cahen, C. (1986). İlk ahiler hakkında. Belleten, 50(197), 591-602.
• Chaang, H-J. (2014). Economics: The User’s Guide. Penguin. UK.
• Cora, İ. (1990). Ahilik örgütünün Osmanlı toplumundaki yeri ve ahilik örgütü ilkelerinin günümüz esnaf ve zanaatkârlarına uygulanabilirliği (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi).
• Çağatay, N. (1952). Fütüvvet-ahi müessesesinin menşei meselesi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2-3), 61-84.
• Demirpolat, A., & Gürsoy, A. (2004). Ahilik ve Türk sosyo-kültürel hayatına katkıları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 355-376.
• Habermas, J., (2001). İletişimsel Eylem Kuramı. Kabalcı, İstanbul.
• Habermas, J., (2003). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, İletişim, İstanbul.
• Kala, A. (2019). Ahi Kümelenme Modeline Göre Anadolu Sanayi Devrimi, Kuveyt Türk Katılım Bankası Kültür Yayınları Dizisi: 6,İstanbul.
• Karakoç, S. (1980). İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü, Diriliş, İstanbul.
• Tabakoğlu, A. (1986). Sosyal ve İktisadi Yönleriyle Ahilik. Ahilik Araştırma Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Tabakoğlu, A. (2014). Türkiye İktisat Tarihi, 12. Baskı, Dergah, İstanbul.
• Tatar, T., & Dönmez, M. (2008). Zihniyet ve İktisat İlişkisi Çerçevesinde Ahilik Kurumu. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 7(1), 194-202.
• Yıldız, N. (2019). Habermas'ın meşruiyet krizi teorisi ve Türkiye. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(22), 159-173.