“Kulak” Ve “Ses” İfadelerinin Kur’an Ayetlerindeki İzdüşümleri

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 305 - 328, 30.06.2018

Ayşe Betül Oruç

Öz

Kulak, çevremizi
algılamamızı sağlayan duyu organlarımızdan biridir. Etrafımızı saran hava kütlesinin
içerisindeki dalgalar vasıtasıyla nesnelerin sahip olduğu sesleri onunla
algılarız. Bu açıdan kulak, varlık için önemli bir değere sahiptir. Kur’an’da kulak,
bir duyu organı olmasının ötesinde insanın bilinç ve algı düzeyini yansıtan, farkındalığını
ortaya koyan bir özellikle anlatılır. Sadece seslerin işitilmesi değil; söylenenin
anlaşılması ve söylenen hususun yaşanmasında kulak, ayrı bir önem taşır. Söz
konusu özelliğinden dolayı diğer duyu organları ve kalple birlikte zikredilir. Kulak
söz konusu olduğunda kuşkusuz “ses” meselesi de gündeme gelmektedir. İnsanın
sahip olması gereken temel vasıflara atıfta bulunan ayetler, ses konusunda da
önemli dinamikleri bizlere sunmaktadır. Sesin varlıksal bir belirti olmanın
ötesinde son buluşu, kıyameti anlatan boyutuna işaret edilmektedir.  Bu çalışma, işitme organı kulağın ayetlerde
hangi bağlamlarda dile getirildiğini, belirgin özelliklerini, ilişkili olduğu
sesle birlikte varlıksal değerini ortaya koymaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, tefsir, kulak, ses, duyu organları

"Ear" And "Sound" Expressıons Representatıons in the Qur'an

Öz

The ear is one of our sensory organs that
allow us to perceive our surroundings. We perceive with it the voices that the
objects possess by means of the waves within the mass of air surrounding us. In this sense, the ear has an important value for
being. In the Qur'an, besides being an ear or a
sensory organ, it reveals a person who reflects his level of consciousness and
perception, revealing his awareness. It is not just the voices heard; the ear is
special importance in understanding what is being said and what is said. Other sense organs and mold are mentioned together
because of the feature. Of course, the word "voice" is also on the
agenda when the ear is concerned. The verses found at the base of the basic
qualities that man should possess present important dynamics about sound. Beyond being a symptom of voice being an inherent
symptom, the latest discovery is pointing to the dimension of telling the
apocalypse. This
study tries to show in what context the hearing aid ear is expressed in the
verses and its
distinctive features, and its associated value, as well as its inherent value.

Anahtar Kelimeler

Qur’an, at-tafsir, ear, sound, sense organs

Kaynakça

• Ateş, Süleyman, Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, I-XII, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul ts.
• Beğavî, Ebu Muhammed Hüseyin b. Mesud (516/1122), Tefsîru’l-Beğavî -Meâlimu’t-Tenzîl- (thk. Muhammed Abdullah en-Nemr, Osman Cum’a Damîriyye, Süleyman Müslim el-Harş), I-VIII, Dâru Tayyibe, Riyad 1409h.
• Ebussuûd, Muhammed b. Muhammed el-İmâdî (982/1574), Tefsîru Ebissuûd -İrşâdü’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kur’âni’l-Kerîm, I-IX, Ihyâu’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut ts.
• Huvvârî, Hûd b. Muhakkem (h. 3. Asır), Tefsîru Kitâbillâhi’l-Azîz (thk. Belhâc b. Saîd Şerîfî), I-IV, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1. Baskı, Beyrut 1990.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir (1970), et-Tahrîru ve’t-Tenvîr, I-XXX, Dâr-u Sahnûn, Tunus 1984.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdu’l-Hak b. Ğâlib (541/1147), El-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz (thk. Er-Rahâle el-Fâruk, Abdullah b. İbrahim el-Efsârî, es-Seyyid Abdulâli es-Seyyid İbrahim, Muhammed eş-Şâfî es-Sâdık el-Anânî), I-VIII, Vizâretü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 2. baskı, Katar 2007.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer (774/1372), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, (thk. Mustafa es-Seyyid Muhammed, Muhammed es-Seyyid Reşâd, Muhammed Fazlu’l-Acmâî, Alî Ahmed Abdulbâkî, Hasen Abbâs Kutub), I-XV, Mektebetü Evlâdi’ş-Şeyh li’t-Türâs, 1. Baskı, Kahire 2000.
• Karaman, Hayreddin, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kafi Dönmez, Sadrettin Gümüş, Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, I-V, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2006.
• KURTUBÎ, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekir (671/1272), el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân (thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî), I-XXIV, Müessesetü’r-Risâle, 1. Baskı, Beyrut 2006.
• MÂVERDÎ, Ebu’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb (450/1058), en-Nuketu ve’l-Uyûn -Tefsîru’l-Mâverdî- (thk. Es-Seyyid b. Abdulmaksûd b. Abdirrahman), I-VI, Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Beyrut ts.
• MÂTURÎDÎ, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd (333/944), Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne -Tefsîru’l-Mâturîdî- (thk. Mecdî Baslûm), I-X, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut 2005.
• MERÂĞÎ, Ahmed Mustafa (1945) Tefsîru’l-Merâğî, I-XXX, Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evlâduhû, 1. Baskı, Mısır 1946.
• MEVDÛDÎ, Ebu’l-A’lâ (1979), Tefhîmu’l-Kur’an (trc. Muhammed Han Kayanî ve arkadaşları), I-VII, İnsan Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 1991.
• RÂZÎ, Ebu Abdillah Fahruddîn Muhammed b. Ömer (606/1209), Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî -Tefsîru’l-Kebîr Mefâtîhu’l-Ğayb-, I-XXXII, Dâru’l-Fikr, 1. Baskı, Beyrut 1981.
• REŞİD RIZÂ, Muhammed (1935), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm, I-XII, Dâru’l-Menâr, 2. Baskı, Kahire 1947.
• ŞA’RÂVÎ, Muhammed Mütevellî (1998), Tefsîru’ş-Şa’râvî, I-XIX, İdâratü’l-Kütübi’l-Mektebe, Mısır 1991.
• ŞİMŞEK, M. Sait, Hayat Kaynağı Kur’ân Tefsiri, I-V, Beyan Yayınları, İstanbul 2012.
• TABATABÂÎ, es-Seyyid Muhammed Hüseyn (1981), el-Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân (thk. Fudayle eş-Şeyh Hüseyn), I-XII, Müessesetü’l-A’lemî’l-Matbûât, Beyrut 1997.
• TABERÎ, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr (310/922), Tefsîru’t-Taberî Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân (thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî), I-XXVI, Dârı Hicr, 1. Baskı, Kahire 2001.
• TABERSÎ, Ebû Ali el-Fazl b. Hasen b. El-Fazl (548/1153), Mecmau’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, I-X, Dâru’l-Ulûm, 1. Baskı, Beyrut 2005.
• YAZIR, Elmalılı Muhammed Hamdi (1942), Hak Dini Kur’an Dili, Eser Neşriyat ve Dağıtım, İstanbul 1979.
• ZEMAHŞERÎ, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer (538/1144), Tefsîru’l-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl (thk. Halîl Meymûn Şeyhâ), Dâru’l-Marife, 3. Baskı, Beyrut 2009.