Kur’an’da Firavun ve Kavminin Başına Geldiği Belirtilen Musibetlerin Tefsir Kaynakları, Tevrat ve Bilimsel Veriler Üzerinden Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 943 - 974, 31.12.2019

Hüseyin Yakar

Öz

Bu
çalışmamızda Kur’an’da ifadesini bulan (A‘râf 7/133) tufan (ٱلطُّوفَانَ), çekirge (وَٱلْجَرَادَ), haşere (وَٱلْقُمَّلَ), kurbağa (وَٱلضَّفَادِعَ) ve kan (وَٱلدَّمَ) ayetleri ile onların karşılığı olarak
Tevrat’ta aktarılan kan, kurbağa, sivrisinek/bit, sinek/böcek, veba/sığır
hastalığı, çıban, dolu, çekirge, karanlık ve ilk doğanların ölümü belaları (ten
plagues); rivâyetler, Tevrat verileri ve bilimselci yaklaşım ekseninde ele alınmıştır.
Çalışmamızda, Kur’an’da (İsrâ 17/101, Neml 27/12) firavun ve âline karşı Hz.
Musa’ya dokuz ayet verildiğinden bahsedilmesine binaen bu mucizelerin neler
olduğunun ortaya konulması ve ilgili ayet, rivayetler ve Tevrat’taki verilerin
tekâbüliyet, nedensellik, tutarlılık, kozmik-büyüsel algı ve bilimsel veriler
ekseninde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak tefsir
kaynaklarımızda dokuz ayetin neler olabileceğine dair ortaya konulan görüşler
hakkında bilgi verilmiş ve tarafımızca da değerlendirmede bulunulmuştur. Ayrıca
rivâyetler ile Tevrat’taki verilerin tekābüliyeti hususunda gerek ayetteki
ilgili lafızların anlamsal çerçevesi gerekse bilimsel veriler üzerinden
tarafımızca fikir yürütülmüş, söz konusu veriler; nedensellik ve tutarlılık
gibi farklı açılardan değerlendirilmiştir. 
Konuyla ilgili olarak Doğu’da bilimselci yaklaşımların yok denecek kadar
az olmasına bağlı olarak Batılı araştırmacıların Tevrat’taki veriler üzerinden
geliştirdikleri bilimselci yorumlar üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede dış faktör
olarak Ege Denizi’ndeki Thera yanardağının patlaması üzerinde, iç faktör olarak
da Mısır’da muhtemelen gerçekleşmiş olan tabii olaylar üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, tefsir, Tevrat, dokuz mucize, on bela, firavun, bilimselci yaklaşım

Evaluating the Plagues Uttered in Qur’an, Experienced by Pharaoh and His Peoples, through Islamic Exegesis Sources, the Data in Torah and Scientific Approaches

Öz

In
this study the signs of deluge (tufan), locusts, insects, frogs and blood
uttered in Quran (A‘râf 7/133) and corresponding with them in Torah, the
plagues of blood, frogs, gnats/lice, flies/insects, murrain, boils, hailstorms,
locusts, darkness and the death of firstborns are discussed through Islamic
narratives, the data in Torah and scientific approaches. With regard to Qur’an
mentioning that Moses has been given nine signs (İsrâ 17/101, Neml 27/12), our
article at first aimed at revealing these nine signs. Besides, the correspondence
between signs uttered in Qur’an and plagues uttered in Torah and evaluating the
narratives in exegesis sources and Torah through casuality, consistency,
reality, cosmic and magical aspect and scientific approach are aimed.  Within this framework, the determinations in
the exegesis sources as to these nine signs are cited and a view is formed by
us thereanent. Moreover, aforesaid correspondence is estimated by us on the
basis of semantic fields of the words uttered in Quran and scientific data. In
regard to a minute amount of scientific approach in East, thereanent the
scientific views of the occident researchers through the data in Torah are
discoursed. Within this scope as a exogenous factor, the eruption of Thera
volcano at Aegean Sea and as a internal factor, the natural events which have
probably occured in Egypt are discoursed.

Anahtar Kelimeler

Quran, exegesis, Torah, nine wonders, ten plagues, pharaoh, scientific approach

Kaynakça

• Âlûsî, Şehabeddin Mahmud. Rûhu’l-Me‘ânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-‘Azîm ve’s-Seb‘i’l-Mesânî. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, b.y.
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsîri. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1988.
• Binns, L. Elliott: From Moses To Elisha: Israel To The End Of The Ninth Century B.C., London: Oxford University Press, 1957.
• Bucaille, Maurice - Fatoohi, Louay - Al-Dargazelli, Shetha. Musa & Firavun: Çıkış Kitabı. trc. Ayşe Meral, İbrahim Kapaklıkaya. İstanbul: Gelenek Yayıncılık, 2002.
• Cassuto, Umberto. A Commentary on the Book of Exodus. İbraniceden trc. Israel Abrahams. Jerusalem: The Hebrew University Magnes Press, 1997.
• Dahhâk b. Müzâhim. Tefsîru’d-Dahhâk. Der. ve Thk.: Dr. Muhammed Şükrî Ahmed ez-Zâviyetî. Kahire: Dârü’s-Selam, 1999.
• Desplancques, Sophie. Antik Mısır. trc. İsmail Yerguz. Ankara: Dost Kitabevi, 2006.
• Hornung, Erik. Mısır Tarihi. trc. Zehra Aksu Yılmazer. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2004.
• İbn Âşûr, Muhammed Tahir. et-Tahrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: ed-Dâru’t-Tunusiyye li’n-Neşr, 1984.
• İbn Kesîr ed-Dımeşkî, İmâdüddîn Ebi’l-Fidâ İsmail. Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm. thk. Mustafa es-Seyyid Muhammed, Muhammed es-Seyyid Reşad. Giza: Müessesetü Kurtuba, 2000.
• İbn Manzûr. Lisânü’l-Arab. thk. Abdullah Ali el-Kebîr v.dğr. Kahire: Dârü’l-Maârif, b.y.
• İsfahânî, Ebü’l-Kasım el-Hüseyn b. Muhammed er-Râğıb. el-Müfredat fi Garibi’l-Kur’an. thk. Muhammed Seyyid Keylani. Beyrut: Darü’l-Marife, b.y.
• Kâsımî, Muhammed Cemaleddin. Mehâsinü’t-Te’vîl. b.y.: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1957.
• Kirsch, Jonathan. Moses A Life. New York –Canada: The Random House Ballantine Publishing Group, 1998.
• Madrigal, Marc. Mısır’dan Çıkış ve Arkeoloji. b.y.: Kutsal Kitap ve Arkeoloji, 2014.
• Mâtürîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed es-Semerkandî. Te’vîlâtü’l-Ku’rân. thk. Ertuğrul Boynu Kalın, Bekir Topaloğlu. İstanbul: Mizan Yayınları, 2006.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmud. Tefsîru’n-Nesefî: Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl. thk. Yusuf Ali Bedivi, Dördüncü Baskı. Dımaşk/Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 2008.
• Noegel, Scott B. “Moses and Magic: Notes on the Book of Exodus”. Journal of the Ancient Near Eastern Society. 24 (1996): 45-59.
• Phillips, Graham. Atlantis and the Ten Plagues of Egypt: The Secret History Hidden in the Valley of the Kings. Vermont: Bear & Company, 2003.
• Râzî, Fahreddin. Mefâtîhu’l-Gayb: Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî: et- Tefsîru’l-Kebîr. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1981.
• Reşid Rıza, Muhammed. Tefsîru’l- Kur’âni’l-Hakîm: Tefsîru’l-Menâr. İkinci Baskı. Kahire: Dârül-Menâr, 1947.
• Sayı, Ali. Firavun, Hâmân ve Kârun Karşısında Hz. Musa. İstanbul: İz Yayıncılık, 1992.
• Sivertsen, Barbara J. The Parting of the Sea: How Volcanoes, Earthquakes and Plagues Shaped the Story of Exodus. New Jersey: Princeton University Press, 2009.
• Suyûtî, Celaleddin. ed-Dürrü’l-Mensûr fi’t-Tefsîri bi’l-Me’sûr. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Kahire: Merkezü Hecer li’l-Buhûsi ve’d-Dirâsâti’l- Arabiyye ve’l-İslâmiyye, 2003.
• Taberî, Ebu Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-Beyân ‘an Tefsîr-i Âyi’l-Kur’ân: Tefsîru’t- Taberî. thk. Dr. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Kahire: Dâru Hecr Yayınları, 2001.
• Tantâvî Cevherî. el-Cevâhir fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Kerîm. İkinci Baskı. Mısır: Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evlâdüh, H 1351.
• Vâhidî, Ebü’l-Hasen Ali b. Ahmed b. Muhammed. et-Tefsîru’l-Basît. Riyad: Câmi‘atü’l- İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye İmâdetü’l- Bahsi’l-İlmî Silsiletü’r-Resâili’l-Câmi‘iyye 105, H 1430.
• Vercoutter, Jean. Eski Mısır (L’Egypte ancienne). trc. Emine Su. İstanbul: İletişim Yayınları, 1992.
• Wotton, Roger S. “The Ten Plagues of Egypt”. Opticon 1826. 3 (2007): 1-8.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: T.C. Diyanet İşleri Reisliği Neşriyatı, Matbaa-i Ebüzziya, 1936.
• Zeccâc, Ebu İshak İbrahim b. Serî. Ma‘âni’l-Kur’ân ve İ‘râbuhû. thk. Abdülcelil Abduh Şelebî. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1988.
• Zemahşerî, Cârullah Ebü’l-Kasım Mahmud b. Ömer. el-Keşşâf ‘an Hakâik-i Gavâmizi’t-Tenzîl ve ‘Uyûnu’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vîl. thk. eş-Şeyh Adil Ahmed Abdülmevcud, eş-Şeyh Ali Muhammed Muavviz. Riyad: Mektebetü’l-Abikan, 1998.