Evaluation of Article 79/A of the Execution and Foreclosure Law regarding Foreclosure on Residence

Yıl 2024, , 172 - 223, 24.06.2024

Nilüfer Boran Güneysu

https://doi.org/10.59933/tauhfd.1503861

Öz

With the Law Amending the Enforcement and Bankruptcy Law and Certain Laws, Article 79/a has been added to the Enforcement and Bankruptcy Law following the 79. Article. The mentioned article regulates how the seizure at the residence will be made and the seizure at the residence was subjected to a decision of the execution court. Pursuant to the second paragraph of Article 80 of the Enforcement and Bankruptcy Law; if the debtor is not present at the place where the property is located at the time of seizure and it is not possible to have him present immediately, the seizure is made in the absence of the debtor. The execution office may enter the debtor’s residence without a court order, and if the debtor is not present, the execution office may enter the residence with the help of a locksmith and carry out the seizure. Although the seizure by entering the debtor’s residence without a court order is clearly contrary to the right to inviolability of the residence and the right to privacy, and has been criticised by the doctrine, it has not been subject to the decision of the Constitutional Court. On 05.04.2023, with the Law on the Amendment of the Enforcement and Bankruptcy Law and Certain Laws, which entered into force after being published in the Official Gazette on 05.04.2023, the seizure of the residence was subject to the decision of the execution court. In this study, the status of the seizure provisions in the Enforcement and Bankruptcy Law and whether this regulation is appropriate or not will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

The Right to Inviolability of the Residence, Residence, Enforcement, Right to Privacy, Constitutional Rights

Bewertung des § 79/A des Exekutions- und Konkursgesetzes über die Beschlagnahme in der Wohnung

Öz

İcra ve İflâs Kanunu’nun Konutta Hacze İlişkin 79/A Maddesinin Değerlendirilmesi

Öz

İcra ve İflâs Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla İcra ve İflâs Kanunu’na 79. maddesinden sonra gelmek üzere 79/a maddesi eklenmiştir. İlgili maddede, konutta haczin nasıl yapılacağını düzenlenmiş ve konutta haciz yapılması icra mahkemesi kararına bağlanmıştır. İcra ve İflâs Kanunu’nda değişiklik öncesi, mahkeme kararı olmaksızın borçlunun konutuna girebilmekte hatta borçlunun bulunmaması halinde çilingir marifetiyle konuta girerek haciz işlemini gerçekleştirmekteydi. Mahkeme kararı olmaksızın borçlunun konutuna girilerek haciz yapılması, konut dokunulmazlığı hakkı ve özel hayatın gizliliğine açıkça aykırı olduğu belirtilerek eleştirilmekteydi. 05.04.2023 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren İcra ve İflâs Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla konutta haciz işleminin yapılması icra mahkemesi kararına bağlanmıştır. Bu çalışmada, İcra ve İflâs Kanunu’nda yer alan konutta haciz hükümleri ve bu hükümlerin yerinde olup olmadığı değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Konut Dokunulmazlığı, Konut, Haciz, Özel Hayatın Gizliliği, Anayasal Haklar

Kaynakça

• ACU Melek, “Bireysel Başvuruya Konu Olabilecek Haklar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2014, Sayı 110, s. 403-434.
• AKİL Cenk, “Yargıtay Kararları Işığında Haline Münasip Evin Haczedilmezliği (Meskeniyet) İddiası (İİİK m. 82/12)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2011, Cilt 60, Sayı 4, s. 775-808.
• ALPASLAN Mehmet Emin, İcra Dairelerinin Özerkleştirilmesi: Fransız İcra Görevliliği Modeli, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• ARSLAN Ramazan, “Federal Alman Anayasa Mahkemesi Kararı: Bir Konutun Cebri İcrada Aranması İçin Hakim Kararı Koşulu”, Ankara Barosu Dergisi, 1980, Sayı 3, s. 408-414.
• ARSLAN Ramazan/YILMAZ Ejder/TAŞPINAR AYVAZ Sema/ HANAĞASI Emel, İcra ve İflâs Hukuku, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• ATALI Murat/ERMENEK İbrahim/ERDOĞAN Ersin, İcra ve İflâs Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• BERKİN M. Necmeddin, “Cebri İcra Faaliyetlerinden Sorumluluk”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1971, Cilt 37, Sayı 1-4, s. 217-241.
• BUDAK Ali Cem, Medeni Usul Hukukunda Üçüncü Kişilerin Haklarının Korunması, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2000.
• ÇELİKOĞLU Cengiz Topel, İcra Dairesi Kararı, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2017.
• ÇİFTÇİ Pınar, İcra Hukukunda Menfaat Dengesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2010.
• DEMİR-SALDIRIM Sibel, İcra Müdürünün Davranış ve İşlemlerinden Doğan Hukukî Sorumluluk, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
• DOĞAN Emsalgül, “Bireysel Başvuru Çerçevesinde Anayasa Mahkemesi’nin Verdiği İcra ve İflâs Hukukuna İlişkin Kararların Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, Cilt 68, Sayı 1, s. 83-126.
• DÖNMEZ Murat, “Aile Konutunun Haczi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2008, Sayı 77, s. 349-358.
• FISCHER Nikolaj, “Die bundesverfassungsgerichtliche Kontrolle des Gerichtsvollziehers”, Deutsche Gerichtsvollzieher Zeitung, 2004, Cilt 119, Sayı 7-8, s. 97-128.
• GEMALMAZ Burak, Mülkiyet Hakkı, Ankara, 2018 (https://www.anayasa.gov.tr/media/3548/06_mulkiyet_hakki.pdf, ET: 04.12.2023).
• HEßLER Hans-Joachim, Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz und Nebengesetzen, 6. Baskı, Verlag C.H. BECK, München, 2020.
• İNCEOĞLU Sibel, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Türkiye ve Latin Modelleri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• IŞIK Serpil, “İcra İflas Dairesi Görevlilerinin Hukuki Sorumluluğu Kapsamında Zarar Görenin Kusurlu İşlemi İptal Ettirme İmkânını Kullanmamasının Etkisi”, İstanbul Hukuk Mecmuası, 2021, Cilt 79, Sayı 4, s. 1169-1229.
• İŞGÜZAR Hasan, “Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle Manevî Tazminat Davasının Şartları”, Ankara Barosu Dergisi, 1990, Sayı 6, s. 855-877.
• KORKMAZ Ramazan, Medenî Usûl Hukuku Açısından Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• KÖKSOY Mesut, İcra Hukukunda Hukuki Güvenlik İlkesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• KÖKSOY Mesut, “Borçlunun Konutunda Haciz Yapılması (İİK m. 79/a)”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 2024, Sayı 1, s. 327-367 (Konutta Haciz).
• KURU Baki, İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, Adalet Yayınları, Ankara, 2013.
• KUŞ Mustafa, Örnek Uygulamalar Işığında Bireysel Başvuru ve Geleceği, Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015.
• LACKMANN Rolf, “ZPO § 758a Richterliche Durchsuchungsanordnung”, (Hrsg.) MUSIELAK, Hans Joachim / VOIT, Wolfgang: “Zivilprozessordnung mit Gerichtverfassungsgesetz Kommentar”, 20. Baskı, Verlang Franz Vahlen, München, 2023.
• MEIER Isaak, Das Verwaltungsverfahren vor den Schuldbetreibungs- und Konkursbehörden Beschwerdeverfahren nach Art. 17ff. SchKG und Verfahren zum Erlass einer Verfügung, Schulthess Juristische Medien, Züriche, 2002.
• MEIER Isaak/WYSS Claudia, “Aktuelle Probleme der Zwangsvollstreckung aus Sicht des schweizerischen und türkischen Rechts”, Blätter für Schuldbetreibung und Konkurs, 2010, Sayı 1, s. 1-34.
• OLCAY Suphan, “Konut Dokunulmazlığı Hakkı ve Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, Cilt 6, Sayı 1, s. 225-263.
• ÖZBAY İbrahim, “İcra ve İflâs Hukukumuzda Haczedilmezlikten Feragat (İİK m. 83/a)”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005, Cilt 9, Sayı 1-2, s. 543-567.
• ÖZÇELİK Volkan, İcra Müdürünün Takdir Yetkisi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• ÖZEKES Muhammet, “Konutta Haciz Ve Konut (Meskeniyet) Haczi Üzerine (Paket Paket Gelen Yargıya Eleştiri ve Değerlendirme”, 2023 (https://www.linkedin.com/in/muhammet-%C3%B6zekes-3b613b1a6/recent-activity/all/ ET: 15.11.2023).
• ÖZEKES Muhammet, İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009 (İlkeler).
• ÖZEKES Muhammet, İcra İflas Hukukunda İhtiyati Haciz, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 1999.
• ÖZEKES Muhammet/BORAN GÜNEYSU Nilüfer, “KOVID-19 Salgınından Dolayı Alman Hukukunda Yargılama ve Takip Hukukuna İlişkin Hukukî Durum ile Özellikle İflâslar (Küllî İcra) Hakkındaki Düzenlemeye Genel Bakış”, 2020 (https://blog.lexpera.com.tr/kovid-19-salginindan-dolayi-alman-hukukunda-yargilama-ve-takip-hukukuna-iliskin-hukuki-durum/, ET: 29.11.2023).
• ÖZEKES Muhammet/ÇİFTÇİ Pınar, “Anayasa Mahkemesinin Aile Konutunun Haczedilmezliği (Eşin Meskeniyet İddiası) Hakkındaki Kararı Çerçevesinde Tespit, Değerlendirme ve Eleştiriler”, 2020 (https://blog.lexpera.com.tr/anayasa-mahkemesinin-aile-konutunun-haczedilmezligi-hakkindaki-karari-degerlendirme/, ET: 25.11.2023).
• PEKCANITEZ Hakan, “Cumhuriyetin Yüzyılında Yapılan Son Değişikliklerden Birisi Olarak Konutta Haciz (İİK m. 79/a)”, (Ed.)
• PEKCANITEZ, Hakan/ÖZEKES, Muhammet: Cumhuriyetin 100. Yılında Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukukumuzun Gelişim ve Değişim Süreci, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023.
• PEKCANITEZ Hakan/SİMİL Cemil, İcra-İflâs Hukukunda Şikâyet, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017.
• PEKCANITEZ Hakan/ALPASLAN Mehmet Emin, “Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mallarının Haczine İlişkin Sorunlar”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2023, Cilt 20, Sayı 2, s. 289-311.
• PEKCANITEZ Hakan/ATALAY Oğuz/SUNGURTEKİN ÖZKAN Meral/ÖZEKES Muhammet, İcra ve İflâs Hukuku, 10. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023.
• POSTACIOĞLU E. İlhan/ALTAY Sümer, İcra Hukuku Esasları, 5. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.
• SCHOCH Friedrich, “Die Unverletzlichkeit der Wohnung nach Art. 13 GG”, Juristische Ausbildung, 2010, Sayı 1, s. 22-31.
• SELÇUK Seyhan, “İcra ve İflâs Kanunu’nun 79/a Maddesi Uyarınca Konutta Haciz”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2023, Cilt 14, Sayı 2, s. 412-425.
• SÜMBÜL Tuncay, Anayasa ve Türk Ceza Kanunu Bakımından Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2019.
• ŞİRİN Tolga, Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Bireysel Başvuru Hakkı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• UYAR Talih, “İcra ve İflâs Dairelerinin İşlem ve Eylemlerinden Dolayı Devletin Hukukî Sorumluluğu (İİK m. 5)”, Ankara Barosu Dergisi, 2015, Sayı 2, s. 255-269.
• ÜÇÜNCÜ Sümeyye Hilal, Medeni Yargılama Hukukunda Kişisel Verilerin ve Sırların Korunması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• VAROL Esra, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Konut Dokunulmazlığı Hakkı, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2008.
• VAROL Gökçe, “İcra Mahkemelerinde Yargılama Usulü”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, Cilt 6, Sayı 2, s. 435-446.
• WESSER Sabine, “Der Schutz der räumlichen Privatsphäre bei Wohnungsdurchsuchungen nach §§ 758, 758a ZPO”, Neue Juristische Wochenschrift, 2002, s. 2138-2145.
• YARDIM M. Ertan, “Konutta Haciz”, Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukuku Dergisi, 2023, Cilt 19, Sayı 56, s. 641-666.
• YASMIN Iqbal, “SchKG und Verfassung-Dürfen die Grundrechte bei der Zwangsvollstreckung vernachlässigt werden?”, Aktuelle Juristische Praxis, 2004, s. 627-637.
• YILMAZ Ejder, “Hukuk Muhakemeleri Kanununda Süreler”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 2013, Cilt 8, Prof. Dr. Aydın Zevklı̇ler’e Armağan Özel Sayısı, s. 167-3190.
• YOKUŞ Sevtap, Türkiye’de Anayasa Şikayetini Hazırlayan Koşullar, Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.