SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER VE FENE YÖNELİK TUTUMLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 99 - 116, 01.02.2017

Adem Taşdemir Muhammet Emin Boysak

Öz

Günümüzde değişen ihtiyaçlar eğitim sistemlerinde bazı değişimleri zorunlu kılmaktadır. 21.yy becerileri incelendiğinde okullardan mezun olan öğrencilerin bilgiyi üretme, problem çözme, eleştirel düşünme, teknolojiyi etkin kullanma gibi birçok beceri ile donanımlı mezun olmaları hedeflenmektedir. Özellikle bilginin tanımı, yapılanması, değerlendirilmesi, pozisyonu ve oluşumu hakkındaki inançlar önemini hissettirmektedir. Bireylerin bilginin doğasına ilişkin inançları epistemolojik inançlar olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançlarını betimlemek ve bu inançlar üzerinde etkili olabileceği düşünülen bazı değişkenlere fen dersine yönelik tutum, cinsiyet, sınıf düzeyi vb. göre incelemektir. Bu kapsamda, araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama survey yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan ve rastgele yolla seçilen 188 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin elde edebilmesinde; Deryakulu ve Büyüköztürk 2002 tarafından geliştirilen Epistemolojik İnanç Ölçeği, Taşdemir 2008 tarafından geliştirilen Fen Dersine Yönelik Tutum Ölçeği ve araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, sınıf öğretmeni adaylarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğu inancı gelişmemiş iken, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğu ve tek bir doğrunun var olduğuna inançları az gelişmiştir. Çalışmadaki diğer bir sonuç ise sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançlarının cinsiyet özelliklerine, sınıf seviyelerine göre de anlamlı farklılık göstermiş olmasıdır. Bunun yanında öğretmen adaylarının çabaya bağlı epistemolojik inançları ile fene yönelik tutumları arasındaki pozitif yönlü anlamlı bir ilişki vardır.

Examination of Epistemological Beliefs of Pre-Service Primary Class Teachers in terms of Some Variables and Attitudes toward Science

Öz

Today the changing needs necessitates some changes in education systems. When the 21st century skills are analyzed, the students are expected to graduate with many skills such as knowledge generation, problem solving, critical thinking, effective use of technology and creativity. Particularly the beliefs about definition, construction, evaluation, position and formation of the knowledge are becoming more and more influential. The individuals’ beliefs about the nature of knowledge are called epistemological beliefs. The aim of this study is to describe the epistemological beliefs of pre-service primary teachers and to analyze them according to some variables attitude towards the science lesson, gender, class level etc. thought to be influential on these beliefs. Survey, one of the quantitative research methods, was be used and the epistemological beliefs of pre-service teachers were be described. The sample of the research was composed of 188 pre-service class teachers who were studying at Department of Primary School Education and were randomly selected. The Epistemological Beliefs Scale developed by Deryakulu and Büyüköztürk 2002 , the Attitude Scale towards Science Course developed by Taşdemir 2008 and the personal information form developed by the researchers were used to obtain the data. The results showed that while the epistemolgy belief which learning depends on the effort of pre-service primary class teachers were novice level, belief that only one thing is true and learning depends on talent were less developed. Another result of the study was that the epistemological beliefs of the pre-service primary class teachers showed a significant difference according to the gender characteristics and class levels. Also, there was a positively meaningful relationship between the epistemological beliefs of the pre-service primary class teachers and the attitudes towards science

Kaynakça

• 1. Yenice, N. (2015). An analysis of science student teachers' epistemological beliefs and metacognitive perceptions about the nature of science. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(6), 16231636.
• 2. URL 1. Sample Size Calculator. http://www.surveysystem.com/sscalc.htm adresinden 02.04.2017 tarihinde elde edilmiştir.
• 3. Tezci, E., ve Uysal, A. (2004). Eğitim teknolojisinin gelişimine epistemolojik yaklaşımların etkisi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3 (2), Article 22.
• 4. Taşdemir, A. (2008). Matematiksel düşünme becerilerinin ilköğretim öğrencilerinin Fen ve Teknoloji dersindeki akademik başarıları, problem çözme becerileri ve tutumları üzerine etkileri. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• 5. Taşdemir, M. (2003). Eğitimde planlama ve değerlendirme: program, öğretim, yönetim ve değerlendirme. Ocak Yayınları.
• 6. Pamuk, S., Sungur, S. ve Öztekin, C. (2016). A multilevel analysis of students’ science achievements in relation to their self-regulation, epistemological beliefs, learning environment perceptions, and teachers’ personal characteristics. International Journal of Science and Mathematic Education, 15(8), 1423-1440.
• 7. Sapancı, A. (2012). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile bilişüstü düzeylerinin akademik başarıyla ilişkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1)
• 8. Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of educational psychology, 82(3), 498.
• 9. Schommer, M. (1993). Epistemological development and academic performance among secondary students. Journal of Educational Psychology, 85(3), 406-411.
• 10. Steinberg, H. (1998). Elements of epistemological knowledge for mathematics teacher. Journal of Mathematics Teacher Education. 1, 157-189.
• 11. Özbaş, N. (2013). Sınıf öğretmenlerinin düşünme stillerinin kullandıkları yöntemler ve epistemolojik inançları açısından incelenmesi. Doktora tezi, Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• 12. Önen, A.S. (2011). Investigation of students’ epistemological beliefs and attitudes towards studying. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education),40: 300-309.
• 13. MEB (2017). Öğretim programları. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden 11.12.2017 tarihinde indirilmştir.
• 14. Karhan, İ. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin epistemolojik inançlarının demografik özelliklerine ve bilgi teknolojilerini kullanma durumlarına göre incelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• 15. Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education,(6th ed.). New York: McGraw-Hill, Inc.
• 16. İzgar, H. ve Dilmaç, B. (2008). Yönetici adayı öğretmenlerin özyeterlik algıları ve epistemolojik inançlarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 437-446.
• 17. Arslantaş, H. A. (2016). Epistemological beliefs and academic achievement. Journal of Education and Training Studies, 4(1), 215-220.
• 18. Aydın, S., Selçuk, G., Çakmak, A. ve Ilğan, A. (2017). Epistemolojik inançlar ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1166 – 1188.
• 19. Bacanlı-Kurt, C. (2010). Öğretmenlerin epistemolojik inançları ve değişime direnme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 20. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri, (20.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• 21. Chan, K. (2003). Hong Kong teacher education stundents’ epistemological beliefs and approaches to learning. Research in Education. 69, 36-50.
• 22. Çetin, T. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin mizaç ve karakter özelliklerinin bilimsel epistemolojik inançlarını yordama gücü. Yükseklisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 23. Deryakulu, D. (2002). Denetim odagi ve epistemolojik inançlarin ögretim materyalini kavramayı denetleme türü ve düzeyi ile ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 55-61.
• 24. Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 111–125.
• 25. Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 5(18), 57-70.
• 26. Ekici, M. ve Kaya, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançlarıyla öğretim stilleri arasındaki ilişki. Route Educational and Social Science Journal, 3(1), 195-218.
• 27. Ekinci, N. ve Tican, C. (2017). Sınıf öğretmenlerin epistemolojik inançları ve düşünme becerilerinin öğretimine yönelik sınıf içi uygulamaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1747-1773.
• 28. Eroğlu, S. E. (2004). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi(Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selcuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.