ÖĞRETMEN ADAYLARININ VATANDAŞLIK VE SOSYAL MEDYA VATANDAŞLIK ALGILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 24, 01.02.2018

Merve Çetinkaya Semra Demir Başaran Burak Ahmet Uzunoğlu

Öz

Özet Vatandaşlık kavramı kişilerin sahip oldukları algılara göre değişiklik göstermektedir. Bu algılara göre değişiklik gösteren vatandaşlık kavramlarından bazıları aktif vatandaş, pasif vatandaş ve geleneksel vatandaştır. Modern dünyada internet kullanımının yaygınlaşmaya başlamasıyla vatandaşlık kavramları arasına sosyal medya vatandaşlığı da eklenmiştir. Sosyal medya kullanımı özellikle üniversitede okuyan gençlerde daha yaygındır. Bu araştırma üniversite öğrencilerinin vatandaşlık ve sosyal medya vatandaşlık algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesini amaçlamaktadır. Tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubu Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 564 öğrencidir. Araştırma verileri Utku 2015 tarafından geliştirilen “Vatandaşlık Algısı Ölçeği” ve “Sosyal Medya Vatandaşlık Algı Ölçeği” aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda erkeklerin kadınlara oranla sosyal medya ile daha çok ilgilendikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca yaşamlarında herhangi bir süreli yayını takip edenlerin sosyal medya vatandaşlık algısı ile süreli yayınları takip etmeyenlerin algıları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Gelir düzeyi değişkenine göre sosyal medya vatandaşlık algısı açısından gruplar arasında bir fark bulunmamıştır. Sosyal medya kullanımı konusunda kitle iletişim araçları ve okullarda gençlerin bilinçlendirilmesi gerekliliği önerilmiştir.

Examination of Citizenship and Social Media Citizenship Perceptions of Teacher Candidates

Öz

The concept of citizenship changes according to the perceptions of people. Some of the concepts of citizenship that change according to these perceptions are active citizen, passive citizen and traditional citizen. In modern world, with becoming more widespread using the Internet, social media citizenship has also been added to the concept of citizenship. The use of social media is more prevalent especially among young people who are studying at university. This research aims to examine the perceptions of citizenship and social media citizenship of university students according to various variables. The study group is a total 564 students of the Faculty of Education. Survey model was used in this research. “The Perceptions of Social Media Citizenship Scale” and “The Perceptions of Citizenship Scale” developed by Utku 2015 were used as the data collection tool for this research. As a result of research, it has been revealed that men are more interested in social media than women. Also there was a significant difference between the perceptions of students who don’t follow any periodicals and who follow periodicals. There was no significant difference between the groups according to income level variable in terms of social media citizenship. It has been proposed to raise awareness among the youth about the use of social media

Kaynakça

• Altunya, N. (2003). Vatandaşlık bilgisi. Ankara: Nobel Yayın.
• Arat, Y. (1998). Türkiye'de toplumsal cinsiyet ve vatandaşlık. İçinde Ünsal, A. (Ed.), 75 Yılda Tebaa’dan Yurttaş’a Doğru (ss. 67-76). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Caymaz, B. (2007). Türkiye'de vatandaşlık; resmi ideoloji ve yansımaları. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çildan, C., Ertemiz, M., Küçük, E., Tumuçin, K. H., ve Albayrak, D. (2013). Sosyal medyanın politik katılım ve hareketlerindeki rolü. Akademik Bilişim, 1-3.
• Çubukçu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye'de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern and African Journal Of Educational Research (5), 148-174.
• Dikme, G. (2013). Üniversite öğrencilerinin iletişimde ve günlük hayatta sosyal medya kullanım alışkanlıkları: Kadir Has Üniversitesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
• Doğanay, A. (2009). Öğretmen adaylarının vatandaşlık algısı ve eylemlerinin siyasal toplumsallaşma bağlamında değerlendirilmesi. I. Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu Bildirileri, (s 2844).
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2009). Lise öğrencilerinin vatandaşlık algılarına etki eden faktörlerin analizi. I. Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık Ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu Bildirileri.
• Eren, E. Ş. (2014). Sosyal Meya Kullanım Amaçlarının Geliştirilmesi Ve Bazı Kişisel Değişkenlere Göre İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (4), 230-243.
• Ersoy, A. F. (2007). Sosyal bilgiler dersinde öğretmenlerin etkili vatandaşlık eğitimi uygulamalarına ılişkin görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Farmer, L. (2010) 21. century standarts for information literacy. Leadership, 39 (4), 20-22.
• Kepenekci, Y. K. (2008). Eğitimciler için insan hakları ve vatandaşlık. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Kocadağ T. (2012). öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Onat, F. (2010). Bir halkla ilişkiler uygulama alanı olarak sosyal medya kullanımı: sivil toplum örgütleri üzerine bir inceleme. İletişim, Kuram Ve Araştırma Dergisi, (31), 103-122.
• Özmen, C. ve Er, H. (2012). Sanal ortamda vatandaşlık. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, I(1), 204-216.
• Öztürk, C. ve Dilek, D. (2003). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller (2. baskı b.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ribble, M. (2011). Digital citizenship in schools (2nd ed.). Eugene, OR: International Society for Technology in Education.
• Sağlam, H. İ. (2011). Öğretmen Adaylarının Etkili Vatandaşlık Yeterlilik Düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 39-50.
• Sağırlı, M. (2005). Bir konu alanı olarak vatandaşlık bilgisi. İçinde, Töre Temiz, E. (Ed.) Vatandaşlık Bilgisi. (ss. 10-26). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Sayımer, İ. (2014). Medya ortamında ağlar oluşturan toplumsal hareket deneyimleri. Mesleki Geişim Ve Araştırma Dergisi, 2 (Özel Sayı), 97-112.
• Sütcü, G.B. (2010). Blog ortamı ve Türkiye’de blogosferdeki akademik entelektüeller örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
• TDK, Güncel Türkçe Sözlük. (2012). 14.04.2017 tarihinde http://www.Tdk.Gov.Tr/İndex.Php?Option=Com_GtsveArama=GtsveGuid=Tdk.Gts.58f5d973de02 f8.97082868 erişilmiştir.
• Taşlıyan, M., Çiçeklioğlu, H., Yılmaz, Ö. İ., ve Sezer, B. Y Kuşağı Bireylerinin Vatandaşlık Ve Sosyal Medya Vatandaşlık Algısının Farklı Değişkenlerce İncelenmesi. 2. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi, 418-432.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağları kullanımlarına yönelik bir araştırma. Tarih Okulu Dergisi (17), 851-870.
• Tunç, M. (2012). Sosyal Medyada Protesto. International Symposium On Language And Communication: Research Trends And Challenges, 1168-1178.
• Utku, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin vatandaşlık ve sosyal medya (sosyal ağ) vatandaşlık algısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
• Vizenor, K. V. (2013). Binary Lives: Digital Citizenship and Disability Participation in a User Content Created Virtual World. Doctoral Dissertation, University at Buffalo, New York.