Okul Öncesi Dönemde Öğrenme Güçlüğü ile İlgili Yapılan Lisansüstü Çalışmaların İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 443 - 461, 31.07.2023

Semih Uçar , Gökhan Duman

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de okul öncesi dönemde öğrenme güçlüğü ile ilgili yapılan lisansüstü çalışmaların farklı değişkenler açısından detaylıca incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan döküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışmaya dahil edilecek ve edilmeyecek olan lisansüstü çalışmaların belirlenmesi amacıyla belirli ölçütler belirlenmiştir. Buna göre, çalışmaların sadece okul öncesi dönemde yapılmış olması, çalışmanın yapıldığı yıl aralığının olmaması, çalışmaların YÖKTEZ’de tam metinlerinin yayınlanmış olması ölçutleri baz alınarak çalışmalar belirlenmiştir. Belirlenen ölçütler dikkate alındığında bu ölçütleri sağlayan 7 yükseklisans, 1 doktora ve 1 de tıpta uzmanlık düzeyinde okul öncesi dönemde yapılan 9 lisansüstü çalışmanın yapılmış olduğu görülmüştür. Yapılan değerlendirmeler sonucunda en fazla lisansüstü çalışmanın yükseklisans düzeyinde yapıldığı, nicel yöntemin tercih edilen çalışmaların fazla olduğu, çalışmaların çoğunlukla eğitim bilimleri enstitülerinde yapıldığı, katılımcıların büyük çoğunluğunun çocuklardan oluştuğu, 2018 ve 2019 yıllarında ikişer çalışmanın yapıldığı ve okul öncesinde öğrenme güçlüğü ile ilgili ilk lisansüstü çalışmanın yapıldığı 2005 yılında ve 2010, 2012, 2017 ve 2022 yıllarında birer çalışmanın yapılmış olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre anaokulu çağı çocuklarına yönelik öğrenme güçlüğü çalışmalarına yoğunlaşmakta fayda vardır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, Öğrenme güçlüğü, Lisansüstü çalışma.

Analysis of Postgraduate Studies on Learning Disability in Preschool Period

Öz

The aim of this study is to examine the postgraduate studies on learning disability in the preschool period in Turkey. In the study, document analysis, which is one of the qualitative research methods, was used. The sampling was determined based on the criteria that the studies were conducted only in the pre-school period, there was no interval between the years of the study, and the full texts of the studies were included in YÖKTEZ. Sampling was consisted of 9 postgraduate studies that they were conducted in the pre-school period. Results show that the most postgraduate studies delving learning disability were conducted at the Master level and quantitative methods were preferred as a research design. The studies were mostly conducted in educational sciences institutes and the majority of the participants were children. It has been seen that the first research was completed in 2005 on the subject and there was one study in the years of 2010, 2012, 2017 and 2022. There were two graduate level study regarding to learning disability in the years of 2018 and 2019. It can be said that learning disability studies in preschool age needs more attention.

Anahtar Kelimeler

Preschool period, Learning disability, Postgraduate study

Kaynakça

• Açıkgöz, G. (2019). Öğrenme Güçlüğü Risk Grubunda Olan Anasınıfı Çocuklarının Özelliklerinin Aile ve Öğretmen Görüşlerine Göre Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arı, A., Yıkmış, A. & Özokçu,0. (2019). Öğrenme güçlüğü ile ilgili Türkiye’de deneysel olarak yapılmış tezlerin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 27(6), 2559-2568. doi:10.24106/kefdergi.3445
• Aslan, K. (2015). Özgül öğrenme güçlüğünün erken dönem belirtileri ve erken müdahale uygulamalarına dair derleme. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1, 577-588.
• Aydemir Pak, Y. (2018). Öğrenme Güçlüğü: Yeni Mezun Okulöncesi Öğretmenlerinin Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları
• Çetin Kazak, V. (2019). Okul Öncesi dönemdeki 5-6 Yaş Grubundaki Çocukların Özgül Öğrenme Güçlüğü Belirti Tarama Çalışması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aile Sağlığı ABD, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Demir, B. (2005). Okulöncesi ve ilköğretim birinci sınıfa devam eden öğrencilerde özel öğrenme güçlüğünün belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Deveci̇, M., Koç, E. (2020). Öğrenme Güçlüğü Konusunda Yayınlanmış Makalelerin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, WOS ve TR Dizin Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (5), 4088-4120. Retrieved from http://www.itobiad.com/tr/pub/issue/57287/774509
• Doğan, H. (2012). Özel Öğrenme Güçlüğü Riski Taşıyan 5-6 Yaş Çocukları İçin Uygulanan Erken Müdahale Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ertaş, H. C. (2022). Okul Öncesi Öğretmenlerin Öğrenme Güçlüğüne İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, O., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Educational technology research trends in Turkey: A content analysis of the 2000-2009 decade. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(1), 191-199
• Gürel, Y. (2018). Konuşma Bozukluğu Olan / Kardeşlerinde Özgül Öğrenme Bozukluğu Öyküsü Olan Okul Öncesi Çocukların Sağlıklı Kontrollerle Erken Okur-Yazarlık Test Puanları Açısından Karşılaştırılması. Tıpta Uzmanlık Tezi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Ankara.
• Görgün, B., & Melekoğlu, M. A. (2019). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğü alanında yapılan çalışmaların incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(1), 83-106. doi: 10.19126/suje.456198
• İlker, Ö., & Melekoğlu, M. A. (2017). İlköğretim döneminde özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin yazma becerilerine ilişkin çalışmaların incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(3), 443-469. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/374306
• MEB (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmî Gazete.
• MEGEP, (2014). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. Öğrenme güçlüğü. www.megep.meb.gov.tr. adresinden 14.06.2021 tarihinde erişilmiştir. Merriam, S, B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan Çev. Ed.). Nobel.
• Oral, E. (2017). 60-72 Aylık Çocuklar İçin Özgül Öğrenme Bozukluğu Tarama Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özbey, E. (2010). Okul Öncesi 6 Yaş Grubu Çocuklarının Öğrenme Performanslarının Artırılmasında Müzik Eğitiminin Bilişsel Süreçlerde Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özkardeş, O.G.,(2012a). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yapılan araştırmaların betimsel analizi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 30 (2), 123-153
• Özkardeş, O.G.,(2012b). Türkiye’de Özel Öğrenme Güçlüğüne İlişkin Yapılan Uygulamalar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 25-38
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.