Türkiye ve Azerbaycan İlkokul Hayat Bilgisi Öğretim Programlarının Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: Special Issue, 21 - 42, 29.10.2023

Hasan Aydemir , Ömer Varol Palancıoğlu

Öz

Hayat Bilgisi dersi, öğrencilerin gerekli bilgi, beceri ve değerlerle donatılarak hayata ve üst öğrenim basamaklarına hazırlanmasında önemli bir yere sahiptir. Araştırmada Türkiye ve Azerbaycan Hayat Bilgisi Öğretim Programları ilkokul düzeyinde karşılaştırılarak benzerlik ve farklılıkların betimlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden durum deseni kullanılmıştır. Betimsel olarak analiz edilen her iki programda benzerlik ve farklılıklar incelenirken eğitim programlarının dört temel unsuru ile Hayat Bilgisi Öğretim Programlarında yer verilen yaşam becerileri ve değerler dikkate alınmıştır. Araştırma sonucunda Türkiye ve Azerbaycan Hayat Bilgisi Programlarının genel amaçlar, yaşam becerileri, içerik, değerler ve öğrenme-öğretme süreçleri bakımından oldukça benzer olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Azerbaycan Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı’nın Türkiye Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı’na göre öğretmenlere rehberlik etmesi bakımından kılavuz niteliği taşıdığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Azerbaycan, ilkokul, hayat bilgisi dersi, öğretim programı

Comparison of Türkiye and Azerbaijan Primary School Life Science Curriculum

Öz

Life Science course has an important place in preparing students for life and higher education levels by equipping them with the necessary knowledge, skills and values. In the research, it was aimed to describe the similarities and differences by comparing the Türkiye and Azerbaijan Life Science Curriculum at primary school level. Case design, one of the quantitative research methods, was used in the research. While examining the similarities and differences in both programs that were analyzed descriptively, the four basic elements of the education programs and life skills and values included in the Life Science Curriculum were taken into account. As a result of the research, it has been concluded that Türkiye and Azerbaijan Life Science Programs are quite similar in terms of general purposes, life skills, content, values and learning-teaching processes. It has been seen that the Azerbaijan Life Science Curriculum has the quality of a guide in terms of guiding teachers according to the Türkiye Life Science Curriculum.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Azerbaycan, ilkokul, hayat bilgisi dersi, öğretim programı

Kaynakça

• Akbaş, O. (2019). Yirmi birinci yüzyılda eğitimle ilgili yönelimler [Educational trends in the twenty-first century]. In E. Karip (Ed.), Eğitime giriş [Introduction to education]. (pp. 339-369). Pegem Akademi.
• Akınoğlu, O. (2004). Hayat bilgisi öğretimi [Life science teaching]. In C. Öztürk (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi [Life science and social studies teaching]. (pp. 1-13). Pegem Akademi.
• Akpınar, B. (2014). Eğitimde program geliştirme [Curriculum development in education]. Data.
• Aktepe, V., & Gündüz, M. (2020). Hayat bilgisi dersinde değerler eğitimi [Values education in life studies course]. In V. Aktepe, & M. Gündüz (Eds.), Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi öğretimi [Life studies teaching from theory to practice]. (pp. 219-246). Pegem Akademi.
• Altunay, E., & Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Examination of pre-service teachers' views on values in the information society in terms of some variables]. Educational Administration: Theory and Practice, 17(1), 5-28.
• Atik, S., & Aykaç, N. (2019). Hayat bilgisi öğretim programlarının değerlendirilmesi (1926-2018) [Evaluation of life studies curriculum (1926-2018)]. Trakya Journal of Education, 9(4), 708-722.
• Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi [ARTN]. (2013). Azərbaycan respublikasının ümumtəhsil məktəbləri üçün həyat bilgisi fənni üzrə təhsil proqramı (Kurikulumu) (I-IX Siniflər) [Educational program on the subject of life science for secondary schools of the Republic of Azerbaijan (Curriculum) (Grades I-IX)]. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Access of date: 01.03.2023. https://www.arti.edu.az/nodupload/editor/files/18_%20H%C9%99yat%20bilgisi-kurikulum.pdf
• Azizova, E. (2018). Azərbaycanın orta ümumtəhsil məktəblərinin “həyat bilgisi” dərsliklərində dinə baxış: kvantitativ və kvalitativ təhlil [Review of religion in the "life science" textbooks of secondary schools of Azerbaijan: quantitative and qualitative analysis]. Din Araşdırmaları Jurnalı, (1), 7-25.
• Baysal, Z. N., & Dilber-Özer, Z. (2021). İlkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin hayat bilgisi (sachunterricht) dersine yönelik algı ve istekleri: Almanya örneği [Perceptions and wishes of the third grade primary school students towards the life studies (sachunterricht) lesson: The case of Germany]. Journal of Qualitative Research in Education, (26), 340-360.
• Baysal, Z. N., Tezcan, Ö., & Araç, K. E. (2018). Türkiye ve Almanya-Hamburg hayat bilgisi dersinin karşılaştırılması: Genel bir bakış [Comparison of life science courses in Turkey and Germany-Hamburg: A general outlook]. Journal of Theoretical Educational Science, 11(1), 117-134.
• Baysal, Z. N., Tezcan, Ö., & Demirbaş Nemli, B. (2017). Hayat bilgisi ders bütünlüğünün ve gerekliliğinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Examining the integrity and necessity of the life studies course according to the opinions of the teachers]. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, (30), 476-492.
• Canbulat, T. (2018). Comparative study of Turkey and Germany life science teaching programs. Educational Research and Reviews, 13(13), 526-533.
• Çengelci Köse, T. (2014). Hayat bilgisi öğretim programının yapısı ve özellikleri [The structure and features of the life studies curriculum]. In S. Şimşek (Ed.), Sınıf öğretmenleri ve adayları için hayat bilgisi öğretimi [Life studies teaching for classroom teachers and candidates]. (pp. 27-46). Anı.
• Çevik, O., & Yiğit, S. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin profillerinin belirlenmesi-Amasya Üniversitesi örneği [Determining the profiles of education faculty students-Amasya University example]. Faculty of Letters Journal of Social Sciences, 33(1), 89-106.
• Demirel, Ö. (2020). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya [Curriculum development in education from theory to practice]. Pegem Akademi.
• Fidan, N., & Erden, M. (1996). Eğitime giriş [Introduction to education]. Alkım.
• Gelbal, S., & Kellecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar [Efficacy perceptions of teachers about measurement and evaluation methods and the problems they face]. Hacettepe University Journal of Education, (33), 135-145.
• Gök, M., & Kuvel, M. (2016). Azerbaycan eğitim sistemi [Azerbaijan education system]. In H. Dündar (Ed.), Türk dünyasında eğitim [Education in the Turkish World]. (pp. 1-40). Pegem Akademi.
• Gulhane, T. F. (2014). Life skills development through school education. IOSR Journal of Sports and Physical Education (IOSR-JSPE), 1(6), 28-29.
• Gültekin, M. (2020). Program geliştirmeye ilişkin temel kavramlar [Basic concepts of program development]. In B. Oral, & T. Yazar (Eds.), Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme [Curriculum development and evaluation in education]. (pp. 1-40). Pegem Akademi.
• Güven, M., & Alan, B. (2020). Eğitim durumlarının düzenlenmesi ve değerlendirilmesi [Organizing and evaluating educational status]. In B. Oral, & T. Yazar (Eds.), Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme [Curriculum development and evaluation in education]. (pp. 333-365). Pegem.
• İbrahimoğlu, Z., & Şan, S. (2018). Azerbaycan öğretim programlarının vatandaşlık eğitimi açısından incelenmesi [Examination of Azerbaijan education programs in terms of citizenship education]. Marmara Geographical Review, (37), 70-78.
• İnal, K. (2009). Medya okuryazarlığı [Media literacy]. Ütopya.
• Kabapınar, Y. (2019). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi hayat bilgisi öğretiminden tarih öğretimine [From theory to practice, social studies teaching, from life studies teaching to history teaching]. Pegem Akademi.
• Karabulut, N. (2019). Yeni medya teknolojileri ve halkla ilişkiler [New media technologies and public relations]. Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu.
• Karalı, Y., Palancıoğlu, Ö. V., & Aydemir, H. (2021). Türkiye ve Singapur ilkokul fen bilimleri öğretim programlarının karşılaştırılması [Comparison of primary school science curriculum in Turkey and Singapore]. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 22(1), 866-888.
• Keskin, T. (2017). The technology in the programs of life sciences in Turkey and sachunterricht in Germany. International Technology and Education Journal, 1(1), 10-15.
• Republic of Türkiye Ministry of National Education [MoNE]. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2 ve 3. sınıflar) [Life studies course curriculum (primary school 1st, 2nd and 3rd grades)]. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Meydan, A., & Bahçe, A. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde değerlerin kazandırılma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Evaluation of the levels of gaining values in life studies teaching according to teachers' opinions]. International Journal of Eurasia Social Sciences, 1(1), 20-37.
• Mikayilova, U., & Kazimzade, E. (2016). Teachers as reflective learners: Teacher perception of professional development in the context of Azerbaijan’s Curriculum Reform. Вопросы образования, 2 (eng), 125-145.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2021). 21st-Century readers: Developing literacy skills in a digital world, PISA. OECD.
• Oker, D., & Tay, B. (2019). İlkokul öğrencilerinin gözünden hayat bilgisi dersi ve öğrenmek istedikleri konular [Life studies lesson from the eyes of primary school students and the subjects they want to learn]. Journal of Education, Theory and Practical Research, 5(3), 409-425.
• Önal, İ., & Şenyurt Topçu, Ö. (2013). Eğitimi gerçekleştirmek: Öğretim programlarında okul kütüphanelerinin yeri [Realizing education: The place of school libraries in teaching programs]. Information World, 14(2), 306-328.
• Özçelik, D. A. (2009). Eğitim programları ve öğretim [Educational programs and teaching]. Pegem Akademi.
• Paker, T. (2021). Durum çalışması [Case study]. In F. N. Seggie, & Y. Bayyurt (Eds), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları [Qualitative research methods, techniques, analysis and approaches]. (pp. 124-139). Anı.
• Pamuk, İ., & Pamuk, A. (2016). Almanya’da sachunterricht ve Türkiye’de hayat bilgisi ders kitaplarında okulda demokrasi uygulamalarına örnek olarak sınıf başkanı seçimi [Election of class president as an example of democracy practices at school in sachunterricht in Germany and life studies textbooks in Turkey]. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 5(2), 67-83.
• Saban, A., & Ersoy, A. (2019). Eğitimde nitel araştırma desenleri [Qualitative research patterns in education]. Anı.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya [Development learning and teaching theory to practice]. Pegem Akademi.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. (2015). Örnekleriyle eğitimde program değerlendirme [Program evaluation in education with examples]. Anı.
• Şimşek, S. (2014). Geçmişten günümüze hayat bilgisi [Life science from past to present]. In S. Şimşek (Ed.), Sınıf öğretmenleri ve adayları için hayat bilgisi öğretimi [Life studies teaching for classroom teachers and candidates]. (pp. 1-26). Anı.
• Tay, B., & Baş, M. (2015). 2009 ve 2015 yılı hayat bilgisi dersi öğretim programlarının karşılaştırılması [Comparison of 2009 and 2015 life studies course curricula]. Journal of Bayburt Education Faculty, 10(2), 341-374.
• Tekgöz, M. (2017). Almanya Baden-Württemberg Eyaleti ilkokul eğitim programı ile Türkiye ilkokul eğitim programlarının karşılaştırmalı eğitim analizi [Comparatıve analysis of Germany Baden- Württemberg State primary school curricula and Turkey primary school curricula]. (Tez No. 460447). [Doctoral thesis, Çukurova University], National Thesis Center.
• Tural, A., Şahan, G., Derya, I. A., Özdemir, S., Uysal, H., & Onur, Y. (2017). Türkiye ve Almanya'daki hayat bilgisi ders kitaplarının resim-metin ilişkileri ve kullanımları bakımından karşılaştırılması [Comparison of life studies textbooks in Turkey and Germany in terms of picture-text relations and their usage]. Bartın University Journal of Faculty of Education, 6(2), 770-782.
• Türkben, T. (2015). Aktif öğrenme yöntemiyle oluşturulmuş sınıf ortamınının öğrenciler üzerisindeki etkisi [The effect of the classroom environment created with the active learning method on students]. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 899-916.
• Ulusoy, K. (2021). Karakter değerler ve ahlak eğitimi [Character values and moral education]. Pegem Akademi.
• Uzunkol, E. (2020). Hayat bilgisi öğretiminde temel beceri öğretimi [Basic skills teaching in life studies teaching]. In V. Aktepe, & M. Gündüz (Eds.), Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi öğretimi [Life studies teaching from theory to practice]. (pp. 103-153). Pegem Akademi.
• Ünişen, A., & Kaya, E. (2015). Fen bilimleri dersinin ilkokul üçüncü sınıf programına alınmasıyla ilgili öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi [Evaluation of teachers' opinions about the inclusion of science course in the primary school third grade program]. Adiyaman University Journal of Social Sciences, 8(20), 546-571.
• Ütkür Güllühan, N., & Guseinova, E. (2021). Hayat bilgisi dersi öğretim program ve ders kitapları: Türkiye ve Rusya karşılaştırması [Life studies curriculum and textbooks: Comparison of Turkey and Russia]. Journal of Qualitative Research in Education, (28), 79-99.
• Yaşar, Ş., Kasa, B., & Bayır, Ö. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının görüşlerine göre değerlerin ulusal ve evrensel olarak sınıflandırılması [Classification of values as national and universal according to the opinions of primary school teacher candidates]. Turkish Studies, 10(3), 581-600. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7867
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences]. Seçkin.