Yayım Etiği

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları

Genel görev ve sorumluluklar
Editörler, Türk Akademik Yayınlar Dergisi’nde (TAY Journal) yayımlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:

• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılama konusunda çaba göstermek
• Dergide yayımlanan makalelerin kalitesini arttırmaya yönelik süreçleri yönetmek
• Ulusal ve uluslararası alanda derginin gelişimini sağlamak
• Fikri mülkiyet haklarına ve etik standartlara uygun şekilde süreçleri devam ettirmek
• Düşüncelerin özgürce ifade edilebilmesini desteklemek
• Açıklama gerektiren konularda açıklayıcı ve şeffaf olmak
• Derginin gelişimine katkıda bulunmak amacıyla hakemlik ve yayıncılıkla ilgili araştırmaları takip ederek yayımlama süreçlerinde ve etik politikalarda güncellemeler yapmak

Okuyucu ile İlişkiler
Editörlerin okuyuculara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

• Okuyuculardan gelen geri bildirimleri dikkate almak ve bu geri bildirimlere açıklayıcı ve bilgilendirici cevaplar vermek
• Yayımlanan çalışmaların okuyuculara katkı sunacak ve özgün nitelikte olmasını sağlamak
• Kararlarını okuyucuların ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini dikkate alarak vermek

Yazarlar ile İlişkiler
Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

• Yazarları yayım süreci ve etik politikalar konusunda bilgilendirmek
• Yazarların makalelerini gönderme ve makalelerinin değerlendirilmesi sürecindeki işlemlerini kolaylaştırmak için Yazım Kuralları ve Yazar Rehberi Listesi’ni yayımlamak
• Derginin yayım kapsamına giren makaleleri, ciddi bir problem içermediği sürece ön değerlendirme aşamasına almak
• Makaleleri önem, özgünlük, anlatımın açıklığı, bilimsel alan yazına katkısı, dergi yayın politikası, derginin amaç ve hedefleri bakımından inceleyerek olumlu ya da olumsuz kararlarını bu hususlara göre vermek
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici bildirim ve dönüşler sağlamak
• Yazarların henüz değerlendirme aşamasında olan makalelerini geri çekme taleplerini olumlu karşılamak
• Kör hakemlik (çift körleme yöntemi) ilkesini sağlıklı bir şekilde işe koşarak değerlendirmelerin yansız bir şekilde yapılmasını sağlamak
• Yazarlarla hakemler arasındaki olası çatışmaların önüne geçmek
• Makalelerin cinsiyet, ırk, etnisite, din, vatandaşlık, siyasi aidiyet, değerler ve yazarların paradigma yönelimlerine bakılmaksızın yazının entelektüel içeriğine dayalı olarak adil bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak
• Hakemlerin, değerlendirme raporlarını nezaket çerçevesinde, açıklayıcı ve yapıcı bir dil kullanarak oluşturmalarını sağlamak
• Yazarların hakem ve editör kararlarına/raporlarına itirazlarını dikkate almak ve uygun görülmesi durumunda yeni bir değerlendirme süreci başlatmak
• Yazarların kişisel verilerinin korunmasını sağlamak
• Dergiye gönderilen makalelerin hakemlere gönderilip gönderilmemesi konusunda editör kurulu ile iş birliği yapmak

Yazar Hakları:

Yazar(lar),

• Çıkar çatışması ve/veya etik gerekçelerle makalesinin gönderilmemesini istediği hakemleri belirleyebilir.
• Henüz yayımlanmamış olan makalesini değerlendirme sürecindeyken geri çekebilir.
• Hakem raporlarına ve editör kararlarına itiraz edebilir.
• Yayım sürecinde ortaya çıkan maddi hatalar sebebiyle, ilk yayımlanacak sayıda çalışmasındaki sorunlu yerler için veya kendisinden kaynaklanmış bilgi hataları için düzeltme (erratum) talep edebilir.

Hakemler ile İlişkiler
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

• Hakemleri, makalenin konusuna uygun olarak belirlemek
• Hakemlere değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberliği sağlamak
• Yazarlar ve hakemler arasında çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek
• Hakemleri değerlendirmelerini tarafsız, bilimsel, yapıcı ve açıklayıcı bir dille yapmaları için teşvik etmek
• Hakemlerin derginin yayım ve etik politikaları ile ilgili sorularını cevaplamak
• Hakemlere değerlendirme süresi ile ilgili hatırlatmalar yapmak
• Hakemlere ilişkin bilgileri gizli tutmak
• Hakem havuzunu zenginleştirmek için gerekli adımları atmak

Editörler Kurulu ile ilişkiler
Editörlerin editörler kuruluna karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

• Editörler kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar yapmak
• Kuruldan gelen geri bildirimleri dikkate alarak derginin gelişimini desteklemek
• Kurul üyelerinin tarafsız olmasını sağlamak
• Aday makalenin konusuna göre ilgili kurul üyesiyle değerlendirme ile ilgili iletişime geçmek
• Kurulu, makaleleri bilimsel ölçütler çerçevesinde, tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmeleri konusunda teşvik etmek
• Dergiye gönderilen çalışmaların hakemlere gönderilip gönderilmemesi konusunda editör kurulu ile iş birliği yapmak

Dergi sahibi ve yayımcı ile ilişkiler
Editörler ve yayımcı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörlerin alacağı tüm kararlar yayımcı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Editöryal ve kör hakemlik süreçleri
Editörler, dergi yayın politikalarında yer alan kör hakemlik (çift körleme yöntemi) politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirilmesini sağlamalıdır.

Kalite güvencesi
Editörler, dergide yayımlanan her makalenin derginin yayın politikalarına ve uluslararası standartlara uygun olarak yayımlanmasından sorumludur.

Kişisel verilerin korunması
Editörler, kişisel veri içeren çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızasına dair belge mevcut değilse çalışmayı reddetmekle yükümlüdür. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerinin korunmasından sorumludur.

Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler, değerlendirilen makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamak ve makalelerde kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda makaleyi reddetmekle sorumludur.

Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler, olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörlerin sorumlulukları arasında yer almaktadır. Editörler, etik kurul onayı olsa dahi herhangi bir suistimalle (veri tahrifatı, uydurma veri, etik kurallara uymamak, intihal, görüntü manipülasyonu, alıntı manipülasyonu, gereksiz yayın, tekrar yayın, haksız/hediye yazarlık, açıklanmamış çıkar çatışması, destek alınan kişi, kurum veya kuruluşların katkılarının açıkça belirtilmemesi vb.) karşılaşmaları durumunda ilgili makaleyi reddetme yükümlülüğünü taşırlar.

Akademik bütünlüğün sağlanması
Editörler makalelerde yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri mülkiyet haklarının korunması
Editörler, yayımlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Bununla birlikte editörler yayımlanan makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almalıdır.

Yapıcılık ve tartışmaya açıklık
Editörler, dergide yayımlanan makalelere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı, bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemeli, eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.

Şikayetler
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatle inceleyerek bunlara aydınlatıcı ve açıklayıcı yanıtlar vermekle yükümlüdür.

Politik ve ticari kaygılar
Dergi sahibi, yayımcı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.

Çıkar çatışmaları
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak çalışmaların yayım sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlanmasını garanti eder.

Yazarların Etik Sorumlulukları

• Aynı anda birden fazla dergiye çalışma göndermek etik dışıdır. Yazar(lar) dergiye daha önce hiçbir yerde yayımlanmayan ve yayımlamak üzere hiçbir yere gönderilmeyen makalesini sunmalıdır.
• Yazar(lar)ın gönderdiği çalışmanın özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın yararlandığı tüm kaynaklara eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunması ve/veya bu kaynaklardan alıntı yapması gerekmektedir.
• Varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durum ve ilişkiler açıkça belirtilmelidir.
• Yazar(lar), değerlendirme aşamasındaki, gelecek sayıda olan veya yayımlanan makaleleriyle ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda dergi editörünü veya yayımcıyı bilgilendirmeli, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapmalıdır.
• Makalenin oluşturulmasına katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
• Yazar(lar), değerlendirme süreci başlamış bir makale için yazar ekleme ve çıkarma, yazar sırası değiştirme gibi işlemleri talep etmemelidir.
• Yazar(lar) değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilmesi durumunda beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmalıdır.
• Yazar(lar) makalesinde kullandığı verilerin kullanım hakları ve araştırma-analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduğunu veya katılımcıların rızasının alındığını belgelendirmelidir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri topladığı araştırmalar için etik kurul onayı alındığını; etik kurulun adını, karar tarihini ve konu numarasını yayıma kabul edilen makalenin yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makaleyle birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makale için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de etik kurul kararının gerekmediği, makalenin yöntem bölümünde belirtilmelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildirilere, kılavuzlara vb. uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

• Hakemler sadece uzmanlık alanlarıyla ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, makaleleri cinsiyet, ırk, etnik köken, din, vatandaşlık, siyasi aidiyet, değerler ve yazarların paradigma yönelimi gibi faktörlerden etkilenmeden makalenin entelektüel içeriğine göre değerlendirmelidir.
• Hakemler, değerlendirme sürecinde herhangi bir çıkar çatışmasıyla karşı karşıya kalırlarsa makaleyi değerlendirmeyi reddetmeli ve durumu editöre bildirmelidir.
• Hakemler, değerlendirmelerini yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır.
• Hakemler, makalenin reddedilmesine neden olacak herhangi bir bilgiyi (makalenin aynı anda başka bir dergiye gönderildiğini fark etme, aşırmacılık/dilimleme tespit etme vb.) editöre bildirmelidir.
• Hakemler değerlendirme raporlarını, nezaket çerçevesinde, açıklayıcı ve yapıcı bir dil kullanarak oluşturmalıdır. Düşmanlık, hakaret ve iftira içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirdikleri makaleleri gizlilik ilkesi gereğince imha etmelidir. Hakemler, inceledikleri çalışmaları sadece yayımlandıktan sonra kullanabilirler.
• Hakemler değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklara dikkat ederek değerlendirmelidir.

Yayımcının Etik Sorumlulukları

• Yayımcı, Türk Akademik Yayınlar Dergisi’ne (TAY Journal) gönderilen makalelerin değerlendirme ve karar sorumluluğun editörlerde olduğunu kabul etmelidir.
  
• Yayımcı, Türk Akademik Yayınlar Dergisi’nde (TAY Journal) yayımlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını koruyarak yayımlanmış her kopyanın kaydını saklamalıdır.
• Yayımcı, editörlere yönelik her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri almalıdır.
• Yayımcı, Türk Akademik Yayınlar Dergisi’nin (TAY Journal) web sayfasında dergiye ait bilgilerin ve makalelerin açık, elektronik ve ücretsiz bir biçimde erişimini sağlamalıdır.

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız
Türk Akademik Yayınlar Dergisi’nde (TAY Journal) editörler, hakemler, yazarlar ve yayımcı ile ilgili yukarıda bahsedilen etik sorumluluklara uymayan bir davranışla veya değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ile ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşırsanız lütfen bayramtay@tayjournal.com adresine e-posta yoluyla bildiriniz.

Dergi Politikası

Makale Değerlendirme Politikası

Açık Erişim Politikası

 Türk Akademik Yayınlar Dergisi’nde (TAY Journal) yayımlanan tüm makaleler "Creative Commons Atıf-Gayriticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı" ile lisanslanmıştır. Bu lisans; yayımlanan tüm makaleleri, veri setlerini, grafik ve ekleri kaynak göstermek şartıyla kopyalama ve yeniden dağıtma hakkı tanır. Ancak bu materyaller ticari amaçlarla kullanılamaz, değiştirilmiş ve üzerinde çalışılmış halleri dağıtılamaz.

Aşırmacılık (İntihal) Politikası