Marmara Bölgesi’nde Depremleri Önceden Belirlemede Fayların Sismogenik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 3, 31 - 35, 28.11.2018

Şakir Şahin Guoyan Jiang

Öz

1999
Gölcük depreminden sonra Marmara Bölgesinde bir depremin olacağı Türkiye’nin
gündemini sürekli meşgul etmiştir. Bu depremin büyüklüğü 7.2 ile 7.6
arasında tahmin edilmektedir. Ancak ne zaman olacağı konusu sürekli konuşulan
bir konu olup, kamuoyunun gündemini sürekli meşgul etmektedir. Bilinen gerçek
ise Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Marmara segmentinde gerilme birikiminin devam
ettiğidir.

Bu çalışmada, depremlerin tahmin
edilmesinde yeni bir yaklaşım modeli olarak, 3-B visko-elastik deformasyon
metodu irdelenmiştir. Bu metot ile faylar üzerinde oluşan gerime birikiminin
Jeofizik ve Jeodezik parametreler ile görüntülemesi ve yöntemin Kuzey Anadolu
Fay Zonu’nun (KAFZ) Batı kısmında (Marmara Bölgesi) uygulaması ele alınmıştır.
Fay düzleminin her iki tarafındaki blokların dönme ve yamulma miktarı,
post-sismik viskoelastik gevşeme ve inter-sismik kayma miktarının tespiti ve
KAFZ’ın Marmara Bölgesindeki bölümleri üzerine uygulama örneği anlatılmaktadır.
KAFZ’ın farklı fay segmentlerinde oluşan depremlerin odak mekanizması çözüm
verileri ile Harita Genel Komutanlığı’nca yürütülen Türkiye Ulusal Sabit GPS
İstasyonları Ağı (TUSAGA) Projesi ve İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (ISKI)
GPS ağından toplanan verileri kullanılarak, KAFZ’ın batı kesiminde kayma
miktarları zamansal olarak belirlenmektedir. Elde edilen sonuçlara göre Avrasya
Plakasının sabit olarak alındığında, KAFZ’ın güneyinde Anadolu bloğunun batıya
yaklaşık 22 mm / yıl hızla hareket ettiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda her segmentte
sismik moment birikiminin hesaplanması ve gerçek zamanlı olarak takip edilmesi
suretiyle depremlerin önceden tahmin edilmesine ilişkin bir sonuç çıkarması
beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

3-B deformasyon modeli, GPS veri, KAFZ

Kaynakça

• [1] Jiang, G., X. Xu, G. Chen, Y. Liu, Y. Fukahata, H. Wang, G. Yu, X. Tan, and C. Xu (2015), Geodetic imaging of potential seismogenic asperities on the Xianshuihe-Anninghe- Zemuhe fault system, southwest China, with a new 3-D viscoelastic interseismic coupling model, J. Geophys. Res. Solid Earth, 120, 1855–1873, doi:10.1002/2014JB011492.
• [2] Karabulut, M. F., Gülal, V. E., Tiryakioğlu, İ., 2017. Estimation of Crustal Deformation in Marmara Region Using Continuous GNSS Stations’ Observations, International Symposium on GIS Applications in Geography and Geosciences (ISGGG) 2017, 18-21 Ekim 2017, Çanakkale.
• [3] Barka, A. A., 1992. The North Anatolian Fault Zone, Annales Tectonicae, 4: 164-195.
• [4] Kalafat, D., 2011. Marmara Bölgesi’nin Depremselliği ve Deprem Ağının Önemi, 1. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 11-14 Ekim 2011, Ankara.[5] MTA, 2016. Türkiye Diri Fay haritası, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, Ankara.
• [6] Johnson, K. M., and J. Fukuda (2010), New methods for estimating the spatial distribution of locked asperities and stress-driven interseismic creep on faults with application to the San Francisco Bay Area, California, J. Geophys. Res., 115, B12408, doi:10.1029/2010JB007703.
• [7] TUSAGA, Türkiye Ulusal Sabit GNSS Ağı, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, Ankara.
• [8] ISKI, Istanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Başkanlığı, İBB, İstanbul.
• [9] KRDAE, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Çengelköy, İstanbul.
• [10] Ergintav, S., Reilinger, R. E., Çakmak, R., Floyd, M., Çakır, Z., Doğan, U., King, R. W., McClusky, S. Özener, H., 2014. İstanbul’s Earthquake Hot Spots: Geotetic Constraints on Strain Accumulation Along Faults in The Marmara Seismic Gap., Geophysical Research Latters, 41 (16); 5783-5788.