İŞ MOTİVASYONUNUN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 10, 144 - 157

Abdulkadir Gümüş , Mehmet Şerif Çelik , Kürşad Seçkin Karahan

https://doi.org/10.51727/tbj.1589925

Öz

İŞ MOTİVASYONUNUN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin iş tatminlerinin demografik özellikleri açısından istatistiki olarak anlamlı farklılık gösterip göstermediğini ve iş motivasyonunun iş tatmini üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Çalışma, Van ilinde görev yapan öğretmenler üzerine yapılmış ve toplamda 165 öğretmen ile anket yapılarak, veri elde edilmiştir. Verilerin istatistiksel açıdan değerlendirilmesi ile bağımsız örneklem t-testi sonuçları, öğretmenlerin iş tatminlerinde cinsiyet ve medeni durum özelliklerine göre anlamlı bir farklılık olduğunu, kadınların erkeklerden ve bekarların evlilerden daha fazla iş tatminine sahip olduklarını göstermiştir. Varyans analizi (ANOVA)istatistiksel sonuçları öğretmenlerin eğitim düzeylerine, çalıştıkları kuruma, okuldaki pozisyonlarına ve mesleki kıdemlerine göre iş tatminlerinde anlamlı bir farklılık olmadığını göstermiştir. Çoklu regresyon analizi yapılarak; öğretmenlerin hem içsel iş motivasyonlarının hem de dışsal iş motivasyonlarının iş tatminleri üzerindeki etkisi istatistiki olarak anlamlı ve olumlu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İş motivasyonu, İş tatmini, Öğretmen, Demografik faktörler

Kaynakça

• Akçakoyun, B. (2023). Öğretmenlerin İş Tatminlerini Belirleyen Faktörlerin Tespit Edilmesi: Teorik Boyutuyla Bir Değerlendirme, Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi (JSHSR), 10 (97), 1963-1968.
• Aşan, Ö. ve Erenler, E. (2008). İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi, SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13 (2), 203-216.
• Balaban, Ö ve Konyalı, H. (2016). Kamu Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri İle Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki ilişkinin İncelenmesi: Sakarya SGK Örneği, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 189-207.
• Bogazzi, R. P., Yi, Y. ve Phillips, L. W. (1991). Assessing Construct Validitiy in Organizational Research. Administrative Science Quarterly, 36 (3), 421-458.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler Veri Analizi İçin El Kitabı (20. Baskı). Ankara: Pagem.
• Cattell, R. (1978). The Scientific Use of Factor Analysis. New York: Plenum.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2005). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 23-39.
• Çengel, S. (2023). Sağlık Kurumlarında Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcing) yoluyla istihdam edilenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyi ve Siirt Devlet Hastanesi Örneği. Uluslararası Multidisipliner Akademik Araştırmalar Dergisi, 10 (2), 17-28.
• Çıtak, M. A., Koldere, Y., Ünsar, S. ve Ergin, G. (2008). İstanbul İlinde Görev Yapan Kamu ve Özel İlköğretim Öğretmenlerinin İş Tatmin Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10 (2), 173-189.
• Davis, K. (1988). İşletmelerde İnsan Davranışı Örgütsel Davranış. Çev. Tosun K. vd., İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını, Yayın No.199, İstanbul.
• Dunteman, G. H. (1989). Principal Component Analysis. Sage Publications. USA.
• Ediz, M. ve Gedik. H. (2023). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Aksaray İli Öğrneği). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7(1), 60-84.
• Ertürk, R. (2016). Öğretmenlerin İş Motivasyonları. Eğitim Kurum ve Araştırmaları Dergisi 2(3), 1-15.
• Field, A. (2000). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: Sage Publications.
• Gagne, M. and Deci, E. L. (2005). Self-determination Theory and Work Motivation. Journal of Organizationnal Behavior, 26(4), 331-362.
• Gönül, F. ve Çalık, A. (2022). Duygusal Zekâ, İş Doyumu ve Tükenmişlik İlişkisi: Hastane çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (1), 41-50.
• Hair, J. F. Jr., Black, W.C., BAbin, B. J. and Anderson, R.E. (2009). Multivariate Data Analysis Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Karaköse, T. ve Kocabaş, İ. (2006). Özel ve Devlet Okullarında Öğretmenlerin Beklentilerinin İş Doyumu ve İş Motivasyon Üzerine Etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama 2(1), 3-14.
• Karaman, D., (2018), Demografik Özelliklerin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Eğitim Sektöründe Bir Uygulama, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 65-78.
• Keser, A. ve Öngen Bilir, B. (2019). İş Tatmini Ölçeğinin Türkçe Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Kırıklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3(3), 229-239.
• Kılıç, T. ve Saygılı, İ. (2021). İş Tatmini İle Alt Boyutları Arasındaki İlişkiler ve Demoğrafik Faktörlerin Bu Değişkenler Üzerindeki Etkisi: Görgül Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 25(1), 1-17.
• Menard, S. (1995). Applied Logistic Regression Analysis. Thousang Oaks, CA:Sage.
• Mottaz, C.J. (1985). The Relative İmportance of İntrinsic and Extrinsic Rewards as Determinants of Work Satisfaction. Sociological Quartely 26(3), 365-385.
• Nunnaly, J.C. (1978). Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill.
• Podsakoff, P.M., MacKenzie, S.B., Lee, J.Y. and Podsakoff, N.P. (2003). Common Method Biases in Behavioral Research: A Critical Review of the Literature and Recommended Remedies. Journal of Applied Psychology 88(5), 879-903.
• Rodriguez-Ardura, I., and Meseguer-Artola, A. (2020). Editorial: How to Prevent, Detect and Control Common Method Variance in Electronic Commerce Research. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research 15(2), 1-5.
• Sdrolias, L., D. Belias, A. Koustelios, A. Golia, M. Koutiva, A. Thomos ve K. Varsanis (2014) "Job Satisfaction and Motivation in the Greek Banking Sector". 9th Annual MIBES International Conference 82-101. Thessaloniki: Perrotis College.
• Steers, M. R., Mowday, T. R. ve Shapıro, D. L. (2004). The future of work motivation theory. Academy of Management Review, 3(29), 379-387.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Taş, A. ve Selvitopu, A. (2020). Lise Öğretmenlerinin İş Doyumu ve Mesleki Motivasyon Düzeylerinin İncelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(29), 23-42.
• Uçar, R. (2015). İlkokul Müdürlerinin Dağıtımcı Liderlik Davranışları İle Öğretmenlerin Motivasyon ve Yaratıcılık Düzeyleri Arasındaki İlişki (Diyarbakır ili örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yavuz, C. ve Karadeniz, B. C. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Motivasyonunun İş Tatmini Üzerine Etkisi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 507-519.
• Yıldız, İ. ve Bakioğlu, F. (2022). Özel Eğitim Kurumu Yönetici ve Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları ile İş Doyumu Arasındaki İlişkide İş Motivasyonunun Aracılık Rolü, Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi 10(2), 115-132.
• Yirmibeşcik, S. (2015). Sınıf Öğretmenlerinin Yöneticilerin İletişim Becerilerinden Dolayı Kazandıkları Motivasyonun İş Doyumuna Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.