ANALYSIS OF THE PRINCIPLE THAT IGNORANCE OF THE LAW IS NOT AN EXCUSE IN TERMS OF CRIMINAL AND CIVIL JUDGMENT

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 11, 1 - 11, 30.06.2025

Gülcan Azimli Çilingir

https://doi.org/10.51727/tbj.1581979

Öz

KANUNU BİLMEMEK MAZERET SAYILMAZ İLKESİNİN CEZA VE HUKUK YARGILAMASI AÇISINDAN ANALİZİ

Öz

Türk Hukukunun en temel ilkelerinden biri "kanunu bilmemek mazeret sayılmaz" ilkesidir. Birçok yargı alanında geçerli olan bir hukuk ilkesi olan kanunu bilmemek mazeret sayılmaz ilkesi, kişinin hukuka aykırı fiilinin kanunda düzenlenip düzenlenmediğinin bilinmesinin değil hukuk dünyasında meydana gelen fiilin yanlış ya da haksız olduğunun bilinmesinin yaptırım uygulanması için yeterli olması ve o fiilin yapılmasının caydırıcılığını amaçlamaktadır. Bir fiilin hukuka aykırı olması ya da yasada suç olarak düzenlenmesi halinde kişinin bu kanunundan haberdar olmadığını ileri sürebilmesinin önüne geçilmesi adına kabul edilen ve hem hukukumuzda kabul edilen hem de evrensel bir ilke olan kanunları bilmemek mazeret sayılmaz ilkesi kabul edilmiştir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) “kanunun bağlayıcılığı” başlıklı 4/1. maddesinde, “ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz” şeklinde ifade edilen ilke, eğitim, sosyal, kültürel ve ekonomik durumuna bakılmaksızın herkesi kapsayan genel bir ilkedir.

Anahtar Kelimeler

Türk Ceza Kanunu , Haksızlık Yanılgısı , Mazeret , Kanun

Kaynakça

• Aydın, H. (1996). “İslam Ve Türk Ceza Hukuku’nda Hukukı Bilmeme (Cehalet)”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1, ss. 29-64.
• Arık, K. (1944). “Avukatın Müvekkiline Karşı Mesuliyeti (Avukat Yeni İçtihatları Takip Etmemekten Mesul Müdür?. Adliye Ceridesi, ss. 569-576.
• Artuk M. E. / Gökçen A. / Yenidünya A.C. ( 2005). Ceza Hukuku Özel Hükümler, Cilt.1, Ankara. Derreıuc, M. G., Ve Güral J. (1945). “Kanunu Bilmemek Özür Sayılmaz Kaidesi Hakkında Bazı Düşünceler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2, S.4, ss.197-233.
• Dülger, M. V. / Özkan, O. / Bakdur M. (2021). “Ceza Hukukunda Hata Ve Hataya Bağlanan Sonuçlar”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 45, ss. 227-64.
• Güleç Soyer S. (2008). Türk Ceza Kanununda Haksızlık Yanılgısı(M.30/4), Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı 1, 2008, S. 59-91.
• Güngör D. (2007). Ceza Hukukunda Kural Üzerinde Hata, TBB Dergisi, Sayı 68, ss. 135-160.
• Hafızoğulları, Hukuki Bilmeme ve Açık Ceza Normları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ellinci Yıl Armağanı, Ankara, 1977, ss. 193-211.
• Koca M. / Üzülmez İ. (2024). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7.Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara.
• Müderrisoğlu F. (1974). Avukatlıkta Vekalet ve Ücret Sözleşmesi, Ayyıldız Matbaası, Ankara.
• Özgenç İ. (2024). Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 8.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Demirel H. (1955). Ceza Hukukunda Bilmeme ve Hata, AHFD XII, 3-4, s. 101 vd.
• Şenocak Z. (1998). Ankara Barosu Dergisi, Cilt.1, S.2, ss.3-55.
• Tandoğan H. (1987). Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C.II, 3.Baskı, Ankara.
• Toroslu N.(2005). Ceza Hukuku, Genel Kısım, Seçkin Yayınevi, Ankara.