Adana kentinde Kırmızı palmiyeböceği, Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) (Coleoptera: Curculionoidae: Dryophthoridae) üzerinde entomopatojen nematod türü: Heterorhabditis bacteriophora (Poinar) (Nematoda: Heterorhabditidae)

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 22, 13.07.2016

Ekrem Atakan Uğur Gözel

Öz

Kırmızı palmiyeböceği (KPB), Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) (Coleoptera: Curculionoidae: Dryophthoridae) Adana kentinde 2007 yılında süs bitkisi olarak yetiştirilen yalancı hurma ağaçlarında (Phoenix canariensis Hort. ex Chabaud) ciddi zararlı olmuştur. Zararın saptanmasını takiben, değişik mücadele çalışmalarına başlanılmıştır ve hala sürdürülmektedir. Bu çalışmada, entomopatojen nematod (EPN), Heterorhabditis bacteriophora (Poinar) (Nematoda: Heterorhabditidae), moleküler ve morfolojik olarak tanımlanmış ve KPB üzerinde 2008-2009 yıllarında saptanan doğal enfeksiyonları değerlendirilmiştir. EPN nedeniyle KPB larvalarında mevsimsel ölüm oranları, 2008 yılında yüksek (% 72.37); 2009 yılında ise düşük (% 22.06) bulunmuştur. EPN, her iki yılda pupa popülasyonlarında % 80’nin üzerinde ölüme neden olmuştur. Ergin populasyonlarında (dişi ve erkek) ölüm oranları, her iki yılda % 10’dan daha düşük bulunmuştur. 2010 yılından bu yana çok az sayıda hurma ağacının ölmesi (toplam 4 ağaç), yürütülen tüm mücadele çalışmaları kadar, EPN enfeksiyonlarının da KPB’nin baskı altına alınmasındaki önemli rolünü gösterebilir.

Anahtar Kelimeler

Rhynchophorus ferrugineus, Phoenix canariensis, Heterorhabditis bacteriophora, biyolojik mücadele, Adana

An entomopathogenic nematode species on the red palm weevil, Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) (Coleoptera: Curculionoidae: Dryophthoridae) in Adana Province, Turkey: Heterorhabditis bacteriophora (Poinar) (Nematoda: Heterorhabditidae)

Öz

The destructive infestation of the red palm weevil (RPW), Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) (Coleoptera: Curculionoidae: Dryophthoridae) caused serious damage on the Canary Island date palm trees (Phoenix canariensis hort. Ex. Chabaud) grown as ornamentals in Adana province, Turkey in 2007. Following the discovery of the pest damage, various control efforts have been carried out in Adana. In this work, molecular and morphometric identifications of the entomopathogenic nematode (EPN), Heterorhabditis bacteriophora (Poinar) (Nematoda: Heterorhabditidae) are given, and its natural infestations on the weevil individuals in 2008-2009 were evaluated. Seasonal mortality rates by the EPN in the larval populations of RPW were high (72.37%) in 2008 but low (22.06%) in 2009. EPN resulted in a significant mortality rate over 80% in the pupae populations in both years. Mortality rates in adult populations (female and male) were with less than 10% in both years. A few infestations (totally, four cut trees) on the date palm trees have been found since 2010 may indicate that the natural infestations of the EPN as well as the all control efforts have an important role in suppressing the RPW populations.

Anahtar Kelimeler

Rhynchophorus ferrugineus, Phoenix canariensis, Heterorhabditis bacteriophora, biological control

Kaynakça

• Abbas M. S. T. & S. P. Hanonik 1999. Pathogenicity of entomopathogenic nematodes tored palm weevil, Rynchophorus ferrugineus. International Journal of Nematology, 9:84-86.
• Abbas M. S. T., S. B. Hanounik, S. A. Mousa & S. H. Al-Bagham 2000. Soil application ofentomotaphogenic nematodes as a new approach for controlling Rynchophorusferrugineus on date palm. International Journal of Nematology, 10: 215-218.
• Abbas M. S. T, M. M. E. Saleh & A. M. Akil 2001. Laboratory and field evaluation of thepathogenic of entomopathogenic nematodes to the red palm weevil, Rhynchophorusferrugineus (Oliv.) (Col: Curculionidae). Anzeiger fur Schadlingskunde, 6: 167-168.
• Abe F., K. Hata & K. Sone 2009. Life history of the red palm weevil, Rynchophorusferrugineus (Coleoptera: Dryophtoridae), in Southern Japan. Florida Entomologist, 92(3): 421-425.
• AbrahamV. A., M. A. Shuaibi, J. R. Faleiro, R. A. Abozuhairah & P. S. P. V. Vidyasagar 1998. An integrated management approach for red palm weevil Rhynchophorus ferrgineus Oliv. – A key pest of date palm in the middle east. Agricultural Science, 3: 77-83. Atakan E., H. Elekçioğlu, U. Gözel & O. Yüksel 2009. First report of Heterorhabditis bacteriophora (Poinar, 1975) (Nematoda: Heterorhabditidae) isaloted from Rhynchophorus ferrugineus (Oliver, 1790) (Coleoptera: Curculionidae) in Turkey. Bulletin OEPP/EPPO, 39: 155-160. Atakan E & O. Yüksel 2008. Adana ilinde hurma (palmiye) ağaçlarında zararlı bir böcek türü: Palmiye kırmızıböceği [(Rhynchophorus ferrugineus (Oliver, 1790) (Coleoptera: Curculionidae)]. Adana Kent Sorunları Sempozyumu Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Bildiriler Kitabı, 09-10 Mayıs 2008, 51-60. Atakan E., Y. Oğuz & V. Soroker 2012. Current status of the red palm weevil in canary Island date palms in Adana. Türkiye Entomoloji Bülteni, 2 :11-22. Booth R. G., M. L. Cox & R. B. Madge 1990. IIE Guides to Insects of Importance to Man.
• 3. New Guinea Records of Economically Important Beetles (Coleoptera). CABIPublishing, Walllingford, UK.
• Burnell A. M. & S. P. Stock 2000. Heterorhabditis, Steinernema and their bacterialsymbionts-lethal pathogens of insects. Nematology, 2: 31-42.