Turunçgil unlubiti, Planococcus citri Risso (Hemiptera: Pseudococcidae) ile bazı predatör coccinellid (Coleoptera) türleri arasındaki av/avcı ilişkileri

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 2, 121 - 132, 13.07.2016

Selda Telli Abdurrahman Yiğit

Öz

Doğada farklı yoğunluklarda Planococcus citri Risso (Hemiptera: Pseudococcidae) ile bulaşık turunçgil bahçelerinde unlubit avcısı böcekler, Cryptolaemus montrouzieri Mulsant, Exochomus quadripustulatus L. ve Nephus includens Kirsch. (Coleoptera: Coccinellidae)’in işlevsel ve sayısal tepkileri 25 ± 2 °C sıcaklık, % 70 ± 10 orantılı nem ve 16 saat/gün aydınlık şartlarında araştırılmıştır. İşlevsel tepkinin belirlenmesinde avcı türlerin 4. dönem larva (L4), 10 günlük ergin erkek ve dişileri; sayısal tepkinin belirlenmesinde ise ergin dişileri kullanılmıştır. Bütün denemelerde avcı böceklere besin olarak P. citri’nin ikinci dönem nimfleri (N2) verilmiştir. İşlevsel tepkilerinin belirlenmesi için, olgunlaşmamış turunçgil meyveleri üzerine 3 cm çapında ve 1.5 cm yüksekliğinde, üst yüzeyi sık dokunmuş sentetik bezle kapalı silindirik pleksiglas hücrelerin kapladığı 7 cm’lik alana 5, 10, 20, 40, 80, 120 ve 160 P. citri N2 bırakılmıştır. Altı saat süreyle besin verilmemiş avcı böcek erginleri ile L4 larvaları, belirtilen yoğunluklardaki avlar üzerine ayrı ayrı bırakılmış ve bunların üzerine sözkonusu hücreler kapatılmıştır. Avcı türlerin 48 saat içerisinde tükettiği av sayısındaki değişim ortaya konmuştur. Ayrıca her yoğunluk seviyesi için belirtilen süre sonunda avcı böceklerin bıraktığı yumurta sayılarına göre, türlerin sayısal tepkileri belirlenmiştir. Sonuç olarak C. montrouzieri av tüketiminin E. quadripustulatus ve N. includens’e göre daha yüksek olduğu ve çalışmada yer alan avcı türlerin artan av yoğunluklarına gösterdikleri işlevsel tepki tipinin, Holling’in II. modeline uyumlu olduğu belirlenmiştir. Sözkonusu avcı türlerden C. montrouzieri’nin bıraktığı yumurta sayılarının, av yoğunluklarındaki artışa paralel olarak arttığı ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Turunçgil unlubiti, avcı böcek, işlevsel ve sayısal tepki

Prey/predator relationships between Citrus mealybug, Planococcus citri Risso (Hemiptera: Pseudococcidae) and its main Coccinellid (Coleoptera) predatory insects

Öz

Functional and numerical responses of Cryptolaemus montrouzieri Mulsant, Exochomus quadripustulatus L. and Nephus includens Kirsch. (Coleoptera: Coccinellidae), predatory insects of the citrus mealybug were studied at 25 ± °C, 70% ± 10 relative humidity and 16 hours/day light conditions. Fourth instar larvae (L4), 10 days old male and female adults of the predators for functional response and female adults for numerical response were used. Second instar nymphs (N2) of Planococcus citri Risso (Hemiptera: Pseudococcidae) were exposed to the predatory insects as prey in all experiments. P. citri was placed on surface of immature citrus fruits as 5, 10, 20, 40, 80, 120 and 160 N2/7 cm and exposed to adults and fourth larval satages of the predatory insects individually which were starved for 6 hours within plexiglas cells (3 cm diameter, 1.5 cm high, top surface covered with synthetic cheese-cloth). Consumption levels of the predatory insects were recorded for 48 hours for functional response and eggs laid by the predators within the period were also recorded for numerical response figures. In conclusion, prey consumption by C. montrouzieri was higher than those by E. quadripustulatus and N. includens, and all the predatory insects showed similar responses to the prey densities, the data fitted best to Holling’s type II model. The number of eggs laid by C. montrouzieri increased parallel to the prey densities.

Anahtar Kelimeler

Citrus mealybug, predatory insect, functional and numerical response

Kaynakça

• Davis D.E., K. Myers & J.B. Hoy 1976. Biological Control Among Vertabrates. In: Theory and Practice of Biological Control (C.B. Huffaker & P.S. Messenger, eds.). Academic Press, New York, 501-519.
• Fisher T.W. 1963. Mass Culture of Cryptolaemus and Leptomastix- natural enemies of citrus mealybug. California's Agricultural Experiment Station Bulletin, 797, 38.
• Garcia J.F. & R.J. O’Neil 2000. Effect of Coleus size and variegation on attack rates, searching strategy, and selected life history characteristics of Cryptolaemus montrouzieri (Coleoptera: Coccinellidae). Biologycal Control, 18: 225-234.
• Holling C.S. 1970. The components of predation as revealed by a study of small-mammal predation of the pine sawfly. In: Readings in population and community ecology (Ed. W. E. Hazen), W. B. Saunders Company. Philedelphia, 232-259.
• Hull L.A., D. Asquith & P. Mowery 1977. The Functional Responses of Stethorus punctum to Densities of the European Red Mite. Environmental Entomology, 6 (1): 85-90.
• Kansu İ.A. & N. Uygun 1980. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde turunçgil zaralıları ile tüm savaş olanaklarının araştırılması. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Yayın no: 141, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Ofset Baskı Ünitesi, Adana, 63 s.
• Lodos N. 1986. Türkiye Entomolojisi. Cilt 2. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayın no: 429, İzmir, 580 s.
• Milonas P.G., D. Ch. Kontodimas & F. Martinou 2011. A Predator’s functional response: influence of prey species and size. Biological Control, 59 (2): 141-146.
• Murdoch W.W. & A. Oaten 1975. Predation and population stability. Advances in Ecological Research, 9: 1-131.
• Reddy K.B., K. Sreedharan & P.Ki Bhat 1991. Effect of rate of prey, Planococcus citri (Risso) on the fecundity of mealybug predator, Cryptolaemus montrouzieri Mulsant. Journal of Coffee Research, 21 (2): 149-150.
• Omkar & A. Pervez 2004. Functional and numerical responses of Propylea dissecta (Col.: Coccinellidae), Journal of Applied Entomology, 128: 140–146.
• Öncüer C. & N. Bayhan 1982. Cryptolaemus montrouzieri Muls.'nin beslenme güçlerini ve rejimi üzerinde bir araştırma. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 6 (2): 85-90.
• Sabaghi R., A. Sahragard & R. Hosseini 2011. Functional and Numerical Responses of Scymnus syrıacus Marseul (Coleoptera: Coccinellidae) to the Black Bean Aphid, Aphis fabae Scopoli (Hemiptera: Aphididae) Under Laboratory Conditions. Journal of Plant Protection Research, 51 (4): 423-428.
• Soylu O.Z. & N. Ürel 1977. Güney Anadolu Bölgesi turunçgillerinde zararlı böceklerin parazitoit ve predatörlerinin tespiti üzerine araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 17 (2-4): 77-112.
• Süzer T., O.Z. Soylu, M. Baykal, R. Sofuoğlu & F. Nacar 1984. Akdeniz Bölgesi’nde turunçgil unlubiti (Planococcus citri Risso)’nun predatörü Scymnus includens Kirsch’in biyoekolojisi, üretim olanakları ve doğadaki etkenliğinin saptanması üzerinde araştırmalar. Zirai Mücadele Arştırma Yıllığı, 19: 35-36.
• Telli Ö.S., A. Yiğit & L.B. Erkılıç 2000. Bazı doğal düşman larvalarının Turunçgil unlubiti, Planococcus citri Risso (Hom.: Pseudococcidae)’yi tüketim güçleri ve gelişme süreleri. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi, 12-25 Eylül 2000, Aydın, 401-407.
• Trexler J.C, Charles E.M, & J. Travis 1988. How can the functional response best be determined. Oecologia, 76: 206–214.
• Uygun N. 1977. Exochomus quadripustulatus L.(Coleoptera, Coccinellidae)’un Türkiye turunçgil bölgelerindeki yayılışı ve Doğu Akdeniz Bölgesi’ndeki populasyon dalgalanmalarının saptanması. TÜBİTAK VI. Bilim Kongresi, 35-46.
• Uygun N. 1978. Exochomus quadripustulatus L Coleoptera. Coccinellidae’un tanınması, biyolojisi ve larvaların yeme gücü üzerinde araştırmalar. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı, 9 (2): 145-164.
• Yiğit A. 1989. Elma ağaçlarında zararlı akdiken kırmızı örümceği, Tetranychus viennensis Zacher (Acarina: Tetranychidae) ile avcısı Stethorus punctillum Weise (Coleoptera: Coccinellidae) arasındaki ilişkiler üzerinde araştırmalar. Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın no: 62, Ankara, 92 s.
• Yiğit A., R. Canhilal & K. Zaman 1994. Turunçgil unlubiti, Planococcus citri Risso (Homoptera: Pseudococcidae)'nin bazı doğal düşmanlarının depolanabilme imkânları. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 137-146.
• Yiğit A. & R. Canhilal 1998. Turunçgil Unlubiti Planococcus citri (Risso) (Hom., Pseudococcidae) predatörü, Cryptolaemus montrouzieri Muls. (Col: Coccinellidae)’nin soğuğa dayanıklı ırkının temini, bazı biyolojik özellikleri ve Doğu Akdeniz Bölgesi’ne uyum durumu üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 38 (1-2): 23-41.