Türkiye için yeni bir avcı tür: Cybocephalus nipponicus Endrödy-Younga (Coleoptera: Cybocephalidae)

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 85 - 94

Şükran Oğuzoğlu , Mustafa Avcı , Gülser Patlar

https://doi.org/10.31019/tbmd.1585849

Öz

Doğal yayılışı Güneydoğu Asya ve Güney Pasifik olan avcı tür Cybocephalus nipponicus Endrödy-Younga’un Türkiye’de varlığı ilk kez tespit edilmiştir. Burdur ili merkezinde yapılan çalışmalarda türün Unaspis euonymi (Comstock) (Hemiptera: Diaspididae) ve Marchalina hellenica (Gennadius) (Hemiptera: Marchalinidae) ile beslendiği bulunmuştur. Bazı ülkeler tarafından son yıllarda biyolojik mücadele amacıyla değerlendirilen türün Türkiye’de kapsamlı araştırılması faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Avcı tür, biyolojik kontrol, kabuklu bit, yeni kayıt, Burdur

Teşekkür

Türün teşhisini yapan Sayın Prof. Dr. Nedim UYGUN (Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi, Adana)’a teşekkür ederiz.

A new predator species for Türkiye: Cybocephalus nipponicus Endrödy-Younga (Coleoptera: Cybocephalidae)

Öz

The predator species Cybocephalus nipponicus Endrödy-Younga naturally spreads in Southeast Asia and the South Pacific, was reported first time in Türkiye. Studies were conducted in the center of Burdur province and it was found the species fed on Unaspis euonymi (Comstock) (Hemiptera: Diaspididae) and Marchalina hellenica (Gennadius) (Hemiptera: Marchalinidae). It would be useful to conduct comprehensive research on the species in Türkiye, which has been evaluated for biological control purposes by some countries in recent years.

Anahtar Kelimeler

Predator, biological control, scale insects, new record, Burdur

Kaynakça

• Alvarez J. M. & R. Van Driesche, 1998a. Biology of Cybocephalus sp. nr. nipponicus (Coleoptera: Cybocephalidae), a natural enemy of euonymus scale (Homoptera: Diaspididae). Environmental Entomology, 27: 130–136.
• Alvarez J. M. & R. Van Driesche, 1998b. Effect of prey, sex, density and age on oviposition of Cybocephalus sp. nr. nipponicus (Coleoptera: Cybocephalidae), a natural enemy of euonymus scales (Homoptera: Diaspididae). Florida Entomologist, 81: 429–436.
• Başar M. & B. Yaşar, 2018. Antalya ili zeytin bahçelerinde saptanan parazitoit ve predatörler. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 9(2): 82-101.
• Bozbuğa R. & Z. Elekçioğlu, 2008. Türkiye’de zeytin bahçelerinde belirlenen zararlılar ve doğal düşmanlar. Türk Bilimsel Dergisi, 1(1): 87-97.
• del Pino M., C. Bienvenido, J. R. Boyero & J. M. Vela, 2020. Biology, ecology and integrated pest management of the white mango scale, Aulacaspis tubercularis Newstead, a new pest in southern Spain - a review. Crop Protection 133(105160): 1–11.
• Dostbı̇l Ö., 2012. Distribution and bio-ecological studies on Cedar scale Torosaspis (Acanthomytilus) cedricola (Balachowsky & Alkan) (Hemiptera: Diaspididae) in Ankara. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 175 s.
• Dostbil Ö. & S. Ülgentürk, 2016. Bio-ecology of cedar scale insect Torosaspis cedricola (Balachowsky & Alkan) (Hemiptera Diaspididae) in Ankara, Turkey. Redia: Journal of Zoology/Giornale di Zoologia, 99: 163-170.
• Elekçioğlu N. Z. & M. Ölçülü, 2017. Population dynamics of Chaff scale, Parlatoria pergandii (Comstock) (Hemiptera: Diaspididae) and its parasitoids on three citrus species in Hatay, Turkey. Integrated Protection of Citrus Crops, Meeting on Citrus Pests, Diseases and Weeds, 25-27 Eylül 2017, Valencia, 44 p.
• Elekçioğlu N. Z. & D. Şenal, 2007. Pest and natural enemy fauna in organic citrus production in the Eastern Mediterranean Region of Turkey. International Journal of Natural and Engineering Sciences, 1: 29-34.
• Elekçioğlu N. Z. & M. Ölçülü, 2018. Determination of parasitoid and predator species of Chaff scale [Parlatoria pergandii Comstock (Hemiptera: Diaspididae)] in citrus orchards in eastern Mediterranean region of Turkey. Bitki Koruma Bülteni, 58(3): 131-139.
• Gülmez M., L. Gençer & M. R. Ulusoy, 2023. Parasitoid and predator species of Coccidae (Hemiptera: Coccoidea) species in fruit orchards of Diyarbakır and Elazığ Provinces, Türkiye. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 14(1): 30-42.
• Güncan A., 2009. İzmir ili şeftali ağaçlarında dut kabuklubiti, Pseudaulacaspis pentagona (Targioni-Tozzetti) (Hemiptera: Diaspididae)'nın zararı ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Doktora tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 178 s.
• Jelínek J. & P. Audisio, 2007. Family Nitidulidae. In: Löbl, I. & Smetana, A. (eds) Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Vol. 4: Elateroidea - Derodontoidea - Bostrichoidea -Lymexyloidea - Cleroidea - Cucujoidea. Apollo Books, Stenstrup, pp. 459–491.
• Labuschagne T. I., M. S. Daneel & M. de Beer, 1996. Establishment of Aphytis sp. (Hymenoptera: Aphelinidae) and Cybocephalus binotatus Grouvelle (Coleoptera: Nitidulidae) in mango orchards in South Africa for control of the mango scale, Aulacaspis tubercularis Newstead (Homoptera: Diaspididae). Yearbook South African Mango Growers’ Association, 16: 20–22.
• Lasoń A., 2007. A contribution to the knowledge of the sap beetles of Turkey (Coleoptera: Nitidulidae and Kateretidae). Annals of the Upper Silesian Museum (Entomology), 14(15): 195-221.
• Le Monde des insects, 2024. Le Monde des insectes. https://www.insecte.org/forum/viewtopic.php?t=89159 &hilit=cybocephalus (Erişim tarihi: 13 Kasım 2024). Lee M. H., S. Lee, J. Seung & S. Lee, 2024. Taxonomic notes on Cybocephalidae (Coleoptera: Cucujoidea) in Korea, describing immature stages and a new species. Journal of Asia-Pacific Entomology, 27(4): 102303.
• Lupi D., 2002. Cybocephalus nipponicus Endrödy-Younga (Coleoptera, Cybocephalidae) on Diaspis echinocacti (Bouche) in Liguria. Bollettino di Zoologia Agraria e di Bachicoltura, 34(3): 463–466.
• Merkl O., B. Károlyi & D. Korányi, 2017. First record of Cybocephalus nipponicus in Hungary (Coleoptera: Cybocephalidae). Folia Entomologica Hungarica, 78: 71–76.
• Mohammed E. M. A. M., 2017. Pseudaulacaspis pentagona Targioni-Tozzeti (Hemiptera: Diaspididae)'nın Ankara ilindeki yayılışı konukçuları ve dut üzerindeki biyo-ekolojisi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 152 s.
• Özgen İ. & H. Bolu, 2009. Malatya ili kayısı alanlarında zararlı Sphaerolecanium prunastri (Boyer de Fonscolombe, 1834) (Hemiptera: Coccidae) (Erik koşnili)’nin yayılış alanları, bulaşma oranları ve doğal düşmanlarının belirlenmesi. Turkish Journal of Entomology, 33(2): 83-91.
• Özgen İ., T. Ayaz & M. Kaplan, 2015. Antepfıstığı Ağaçlarında zararlı Lepidosaphes pistaciae (Archangelskaya) (Hemiptera: Diaspididae)’nin Siirt ili antepfıstığı bahçelerindeki populasyon değişimleri ve Cybocephalus fodori minor (Endrody-Younga) (Coleoptera: Cybocephalidae) ile ilişkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19(2): 75-80.
• Pintilioaie A. M. & J. Mate, 2023. First record of Cybocephalus nipponicus (Coleoptera, Cybocephalidae) in Romania. Travaux du Muséum National d’Histoire Naturelle “Grigore Antipa”, 66(1): 107–111. Serri S., B. Rafiei, M. G. Chitgar, S. Manzari, S. Farrokhi & P. Audisio, 2024. New record of a biological control agent, Cybocephalus nipponicus Endrödy-Younga, 1971 (Coleoptera: Cybocephalidae) from Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 10(3): 581-587.
• Smith T. R. & R. D. Cave, 2006. The Cybocephalidae (Coleoptera) of America North of Mexico. Annals of the Entomological Society of America, 99(5): 776–792.
• Smith T. R., 2021. A catalogue of the Cybocephalidae (Coleoptera: Cucujoidea) of the world. Insecta Mundi, 0858: 1–16.
• Smith T. R., 2022. Review of the Cybocephalidae (Coleoptera) of North America and the West Indies with descriptions of two new species of Cybocephalus Erichson. Insecta Mundi, 0950: 1–35.
• Smith T. R. & R. Bailey, 2007. A new species of Cybocephalus (Coleoptera: Cybocephalidae) from Taiwan and a new distribution record for distribution record for Cybocephalus nipponicus. The Coleopterists Bulletin, 61(4): 503–508.
• Song S. Y., C. W. Tan & S. Y. Hwang, 2012. Host range of Cybocephalus flavocapitis and Cybocephalus nipponicus, two potential biological control agents for the cycad aulacaspis scale, Aulacaspis yasumatsui. Journal of Asia-Pacific Entomology, 15: 595–599.
• Soydanbay M., 1976. Türkiye’de bitki zararlısı bazı böceklerin doğal düşman listesi. Bitki Koruma Bülteni, 16(1): 32-46.
• Telli S. & A. Yiğit, 2019. Türkiye’de meyve ağaçlarında ekonomik zarar meydana getiren Pseudococcid’ler (Hemiptera) ve doğal düşmanları. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 10(1): 41-59.
• Ülgentürk S. & S. Toros, 1999. Natural enemies of the oak scale insect, Eulecanium ciliatum (Douglas) (Hemiptera: Coccidae) in Türkiye. Entomologica Bari, 33: 219-224.
• Ülgentürk S., 1998. Ankara ili park ve süs bitkilerinde zararlı Coccidae (Homoptera: Coccoidea) türleri ve bunlardan Eulecanium ciliatum (Douglas)'ın biyo-ekolojisi üzerine araştırmalar. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 221s.
• Ülgentürk S., 2001. Parasitoids and predators of Coccidae (Homoptera: Coccoidea) species on ornamental plants in Ankara, Türkiye. Acta Phytopathologica et Entomologica Hungarica, 36(3-4): 369-375.
• Ülgentürk S., J. Noyes, C. Zeki & M. B. Kaydan, 2004. Natural enemies of Coccoidea (Hemiptera) on orchard trees and the neighbouring areas plants in Afyon, Ankara, Burdur, Isparta provinces, Türkiye. Proceeding of the X. International Symposium on Scale Insect Studies. 19-23 April 2004, Adana, Türkiye, 361-372.
• Ülgentürk S., M. B. Kaydan, C. Zeki & S. Toros, 2001. Sphaerolecanium prunastri Boyer de Fonscolombe (Hemiptera: Coccidae): distribution, host plants and natural enemies in Turkish Lake District. Bollettino di zoologia agraria e di bachicoltura Seri II, 33(3): 357-363.
• Vela J. M., E. Calderón, C. López–Rodríguez, B. Campos & J. Boyero, 2015. Fenología y enemigos naturales de la cochinilla blanca del mango, Aulacaspis tubercularis (Hemiptera, Diaspididae) en la costa subtropical de Málaga y Granada: Datos preliminares. In IX. Congreso Nacional de Entomología Aplicada, 19-23 October, Valencia, Spain.
• Viñolas A., J. Muñoz-Batet & S. Trócoli, 2017. Noves aportaciones al conéixement de la fauna coleopterológica de la península Ibérica (Coleoptera). Butlletí de la Institució Catalana d´História Natural, 81: 75–78.
• Yiğit A. & N. Uygun, 1982. Adana, İçel ve Kahramanmaraş illeri elma bahçelerinde zararlı ve yararlı faunanın saptanması üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 22(4): 163-178.
• Yiğit T., 2013. Malatya ilinde kayısı ağaçlarında zarar yapan Coccidae ve Diaspididae (Hemiptera: Coccoidea) familyalarına ait türlerin saptanması, yaygınlık durumları ile parazitoit ve predatörlerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş, 79 s.