In this study, interannual change in riverflows of Porsuk Creek Basin was revealed by using long-term minimum, maximum and mean riverflow data of stations located within the basin. Statistical methods were applied to hydroclimatological data which are grouped as (1) data completion , (2) data control, (3) trend analysis and (4) correlation analyses. By adopting this multiple-method use, it is aimed to increase reiability of results and also reveal several varability components (inhomogeneity, persistence, periodicity, trend) in the time series. Significant decreasing trends were detected in riverflow data (both in mean, minimum and maximum series) for the 42 years period between 1970 and 2011. These significant decreasing trends were observed at 56.7% of mean riverflows, 48.3% of minimum riverflow and 65% of maximum riverflows at 0.05 significance level. According to results of test graphs of Mann-Kendall Rank Correlation, the starting point for detected negative trend in the time series is concentrated at 1980s.
Keywords: Hydroclimatology, data completion, trend analysis, Porsuk Creek Basin.Hydroclimatology data completion trend analysis Porsuk Creek Basin.
Bu çalışmada, Porsuk Çayı Havzası’nda yer alan akım gözlem istasyonlarının uzun dönem aylık minimum, maksimum ve ortalama akım verileri kullanılarak havzadaki akımların yıllar arası değişimi ortaya kondu. Hidroklimatolojik verilerin analizi için (1) eksik verilerin tamamlanması, (2) veri kontrolü (3) trend ve (4) korelasyon analizleri olmak üzere 4 grupta ele alınan istatistik metodlar uygulandı. Bu çoklu yöntem kullanımıyla hem yöntemlerin karşılaştırılarak sonuçların güvenilirliğinin artırılması hem de zaman serilerindeki çeşitli değişkenlik bileşenlerinin (inhomojenlik, ısrar, periyodiklik, trend) ortaya konulması amaçlandı. 1970-2011 dönemini kapsayan 42 yıllık aylık verilere uygulanan analizler sonucunda, Porsuk Çayı Havzası’nda gerek ortalama gerekse maksimum ve minimum akımlarda ciddi azalma eğilimleri tespit edildi. 5 istasyona ait toplam 60 aya uygulanan analizler sonucunda ortalama akımlarının %56.7’si, minimum akımların %48.3’ü ve maksimum akımların %65’inde, 0.05 anlamlılık düzeyinde azalma eğilimleri belirlendi. Mann Kendall sıra korelasyon test grafik sonuçlarına göre; zaman serilerinde belirlenen negatif trendin başlangıç yılı, 1980’li yıllarda yoğunlaşmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hidroklimatoloji, veri tamamlama, trend analizi, Porsuk Çayı Havzası.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 9 Haziran 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 64 |
Yayıncı: Türk Coğrafya Kurumu