Paleovegetation change of Mucur Obruk Lake surrounding in the light fossil and modern pollen analysis

Yıl 2018, Sayı: 70, 19 - 28, 15.06.2018

Çetin Şenkul , Mustafa Doğan

https://doi.org/10.17211/tcd.342955

Cited By: 8

Öz

The purpose of this study carried out at Mucur Obruk Lake (Mucur) located in the Central Anatolia Region is to determine the paleovegetation change and the reasons for these changes. The aim was achieved by the analysis of fossil (fossil pollen findings ~ between the years 1179-1945 AD) and modern pollen. Pollen analysis results were made into a diagram by the Tilia program. In addition, modern plant samples were collected, temperature and humidity recording were recorded. According to the results of fossil pollen analysis, woody’s (Arboreal Polen; AP) varied between 75.3% (AD 1251) and 36.7% (AD 1526). According to the results of modern pollen obtained from Tauber  pollen trap, AP rate is 46.7% while NAP (Herbaceous, Nonarboreal Pollen) rate is 53.3%. According to the results of surface sediment analysis, AP rate is 57.5% and NAP rate is 42.5%. According to findings obtained from the pollen analyzes, the influence of the Little Ice Age influenced the development and change of the vegetation structure in the research area in a limited manner. However, according to the pollen findings between the collapse of the Seljuk State and the establishment of the Ottoman State in Anatolia, cereal farming has been interrupted by 200 years. Climatic irregularities in the Little Ice Age, battles and Celali revolts have hindered agricultural activities. Depending on these factors, the disturbed order in the provinces led to a break in the pollen diagram for more than 200 years between 1600 and 1808 in cereal farming.

Anahtar Kelimeler

Fossil polen, Modern polen, Mucur Obruk Gölü, Paleovejetasyon

Fosil ve güncel polen analizleri ışığında Mucur Obruk Gölü çevresinin paleovejetasyon değişimleri

Öz

İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Mucur Obruk Gölü’nde (Kırşehir/Mucur) gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı çalışma alanının paleovejetasyon değişimini ve bu değişimlerin nedenlerini belirlemektir. Belirtilen amaca fosil (fosil polen bulguları ~M.S. 1179-1945 yılları arasını kapsamaktadır) ve güncel polen analizleri ile ulaşılmıştır. Polen analiz sonuçları Tilia programı kullanılarak diyagram haline getirilmiştir. Ayrıca güncel bitki örnekleri toplanmış, sıcaklık ve nemlilik kaydı tutulmuştur. Fosil polen analiz sonuçlarına göre odunsular (Arboreal Polen; AP) % 75.3 (M.S. 1251) ila  % 36.7 (M.S. 1526) arasında değişim göstermiştir. Tauber polen tuzağından elde edilen güncel polen sonuçlarına göre AP oranı  % 46.7 iken otsuların (Nonarboreal Polen; NAP)  oranı  % 53.3’tür. Yüzey sediman analiz sonuçlarına göre ise AP oranı % 57.5, NAP oranı % 42.5’tir. Polen analizlerinden elde edilen bulgulara göre, Küçük Buzul Çağı’nın etkisi çalışma alanında vejetasyon yapısındaki gelişim ve değişimi sınırlı oranda etkilemiştir. Ancak Selçuklu Devleti’nin yıkılışı ve Osmanlı Devleti’nin Anadolu’da mutlak düzeni sağlaması arasında geçen sürede polen bulgularına göre tahıl tarımı ~200 yıllık kesintiye uğramıştır. Küçük Buzul Çağı içerisindeki iklimsel düzensizlikler, savaşlar ve Celali İsyanları tarımsal aktiviteleri aksatmıştır. Bu etkenlere bağlı olarak eyaletlerde bozulan düzen,  polen diyagramında,  tahıl tarımında 1600-1808 yılları arasında 200 yılı aşkın bir süreyle kesintiye neden olmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Fosil Polen, Güncel Polen, Mucur Obruk Gölü, Paleovejetasyon

Kaynakça

• Atalay, İ. (1994). Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Behre, K.-E. (1990). Some Reflections on Anthropogenic İndicators and the Record of Prehistoric Occupation Phases in Pollen Diagrams from the Near East. In: Bottema, S., Entjes-Nieborg, G., van Zeist, W. (Eds.), Man's Role in the Shaping of the Eastern Mediterranean Landscape. A.A. Balkema, Rotterdam, 219-230.
• Birks, H.H. ve Birks, H.J.B. (2000). Future Uses of Pollen Analysis Must İnclude Plant Macrofossils, Journal Of Biogeography, 27: 31-35.
• Bottema, S. ve Woldring, H. (1984). Late Quaternary Vegetation and Climate of Southwestern Turkey, Part II. Palaeohistoria 26: 123-49.
• Bottema, S., Woldring, H. ve Aytuğ, B. (1993-1994). Late Quaternary Vegetation History of Northern Turkey, Palaeohistoria 35/36, 13-72.
• Bradley, R.S. (1999). Paleoclimatology: Reconstructing Climates of The Quaternary. Second Edıtıon, İnternational Geophysics Series, San Diego, USA: Volume 68, Academic Press.
• Brever, S., Cheddadi, R., Beaulieu, J.L. ve deReille, M. (2002). The Spead of Deciduous Quercus Throughout Europe since the Last Glacial Period, Forest Ecology and Management 156: 27-48.
• Chaput, E. (1936). Türkiye’de Jeolojik ve Jeomorfojenik Tetkik Seyahatları (Ter:Ali Tanoğlu, 1947). İstanbul: İstanbul Coğrafya Enstitüsü Yayını, No: 11.
• Cho, J-H. (2014). The Little Ice Age and the Coming of the Anthropocene, Asian Review of World Histories 2:1: 1-16.
• Crowley, T.J. ve Lowery, T.S. (2000). How Warm Was The Medieval Warm Period? Ambio A Journal of the Human Environment, Vol. 29 No. 1. ss. 51-54, Published By: Royal Swedish Academy of Sciences.
• Doğan, M. (2017). Fosil ve Güncel Polen Analizleri Işığında Mucur Çevresinin Geç Holosen Paleovejetasyonu, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Doğan, U. (2001). Mucur Obruğu’nun Jeomorfolojisi ve Turizme Kazandırılması, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 8: 89-107.
• Eastwood, W.J. (1997). The Palaeoecological Record of Holocene Environmental Change in Southwest Turkey. PhD Thesis, University of Wales.
• Eastwood, W.J., Roberts, C.N. ve Lamb, H.F. (1998). “Palaeoecological and archaeological evidence for human occupancy in southwest Turkey: the Beysehir occupation phase” Anatol. Stud., 48: 69- 86.
• Eastwood, W.J., Roberts, N., Boyer, P. ve Hotter, I. (Eds). (2007). Excavating Çatalhöyük South, North and KOPAL Area reports from the 1995-99 seasons, Brıtısh Enstıtute At Ankara.
• Eken, G. (2014). Osmanlılar Döneminde Sosyal ve Ekonomik Açıdan Mucur, Vakıflar Dergisi.
• England, A. (2006). Late Holocene Palaeoecology Of Cappadocıa (CentralTurkey): An Investıgatıon Of Annually Lamınated Sedıments From Nar Gölü Crater Lake, PhD thesis, University of Birmingham.
• Erinç, S. (1967). Vejetasyon Coğrafyası, İstanbul: Sermet Matbaası.
• Fægri, K. ve Iversen, J. (1975). Textbook of Pollen Analysis, 3rd ed., New York, Hafner Press.
• Gaillard, M.J. (2013). “Archaeological Applications, In Encyclopedia of Quaternary Science” (Scott Elias, Cary Mock), Second Edition-Elsevier (2013), 2949-2972.
• Gümüşçü, O., Yiğit, İ. ve Yilmaz, S.T. (2013). Türkiyenin Beş Bin Yılı. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Gümüşçü, O., Şenkul, Ç. ve Yılmaz, H.H. (2014). Temelleri Gelişimi ve Yapısıyla Tarihi Coğrafya. İstanbul: Yedietepe Yayınevi.
• Hicks, S. (1985). Modern Pollen Deposition Records from Kuusamo, Finland I. Seasonal And Annual Variation. Grana (24): 167-184.
• Hicks, S. (1986). Modern Pollen Deposition Records from Kuusamo, Finland II. The Establishment of Pollen: Vegetation Analogues. Grana (25): 183-204.
• Hicks, S. (2007). Surface Samples and Trapping, In Encyclopedia of Quaternary Science (Scott Elias, Cary Mock), Elsevier, 2529-2535.
• İnceoğlu, Ö. ve Pehlivanlı, S. (1986). İç Anadolu Bölgesi’ndeki Tuz Gölü Kuvaterner Tabakalarında Palinolojik Bir Araştırma, Türkiye Bilimsel Ve Teknik Araştırma Kurumu Metematik, Fiziki Ve Biyolojik Bilimler Araştırma Gurubu, T.B.A.G.-618, Ankara.
• Kuzucuoğlu, C., Bertaux, J., Black, S., Denefle, M., Fontugne, M., Karabıyıkoglu, M., Kashima, K., Limondin-Lozouet, N., Mouralis, D. ve Orth, P. (1999). Reconstruction of Climatic Changes during the Late Pleistocene, Based on Sediment Records from the Konya Basin (Central Anatolia, Turkey), Geologıcal Journal 34: 175-198.
• Love, J. ve Walker, M. (2015). Reconstructing Quaternary Enviroments, Third Edition, Routledge.
• Luterbacher, J., Rickli, R.., Xoplaki, E., Tinguely, C., Beck, C., Pfister, C. ve Wanner, H. (2001). The Late Maunder Mınımum (1675–1715) – A Key Perıod for Studyıng Decadal Scale Clımatıc Change In Europe, Climatic Change 49: 441-462.
• Memiş, T. (2017). Fosil Polen Analizleri Işığında Tuzla Gölü Çevresinin Geç Holosen Paleovejetasyonu, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Moore, P.D., Webb, J.A. ve Collinson, M.E. (1991). Pollen Analysis, Second Edition, Oxford: Blackwell Scientific Publications.
• Mörner, N-A., (2015). The Approaching New Grand Solar Minimum and Little Ice Age Climate Conditions, Natural Science 7, 510-518.
• Poska, A. (2013). Surface Samples and Trapping, In Encyclopedia of Quaternary Science (Scott Elias, Cary Mock), Second Edition, Elsevier, 2908-2914.
• Roberts, N. (2002). The Holocene: An Environmental History (2nd edition). Oxford: Blackwell.
• Roberts, N. (2014). The Holocene An Environmental History, Third Edition. Wiley Blackwell.
• Sayhan, H. (1999). Mucur Obruğu (Kırşehir), Türk Coğrafya Dergisi 34: 11-121.
• Seppä, H. ve Bennett, K. (2003). Quaternary Pollen Analysis: Recent Progress in Palaeoecology and Palaeoclimatology. Progress in Physical Geography, 548–579.
• Seppä, H. (2007). Pollen Analysis Principles, In Encyclopedia of Quaternary Science (Scott Elias, Cary Mock), Elsevier, 2486-2497.
• Stockmarr, J. (1971). Tablets with Spores Used in Absolute Polen Analysis. Pollen et Spores 13: 615-21.
• Sür, Ö. (1964). “Yozgat Akdağmadeni ile Mucur-Himmetdede Arasındaki Bölgede Bazı Jeomorfolojik Müşahedeler, ”Ank. Üniv. D.T.C. Fak. Derg. C:XXI. S:l-2: 41-46.
• Şenkul, Ç. (2014). Polen Analizlerinin Temel Prensipleri ve Kuvaterner Ortam Koşullarının Yeniden Yapılandırılmasındaki Önemi, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 7 (1): 33-41.
• Touchan, R., Xoplaki, E., Funkhouser, G., Luterbacher, J., Hughes, M.K., Erkan, N., Akkemik, Ü. ve Stephan, J. (2005). Reconstructions Of Spring/Summer Precipitation for the Eastern Mediterranean from Tree-Ring Widths and its Connection to Large-Scale Atmospheric Circulation, Climate Dynamics 25: 75-98.
• Vermoere, M., Bottema, S., Vanhecke, L, Waelkens, M., Paulissen, E. ve Smets, E. (2002). “Palynological Evidence for Late-Holocene Human Occupation Recorded in two Wetlands in SW Turkey”, The Holocene, 12: 569-584.
• Woldring, H. (2001). Climate change and the onset of sedentism in Cappadocia. In: Gerard, F.,Thissen, L. (Eds.), The Neolithic of Central Anatolia, British Institute of Archaeology, 23-27 November, Ankara, 59-66.