Bu makale, Osmanlı İmparatorluğu’nda milliyetçilik akımlarının toplumsal değişimle olan ilişkisini tarihi yönden bayraklar üzerinden incelemektedir. Araştırma, sosyolojik nitel betimleyici yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiş ve dönemin ideolojik dönüşümlerine odaklanılmıştır. Çalışmada “tarihsel-sosyolojik analiz”, “ikonografik yöntem” ve “doküman analizi” gibi yaklaşımlar da kullanılmıştır. Osmanlı’da bayrakların yalnızca birer sembol değil, aynı zamanda ulusal kimlik arayışlarının ve toplumsal yapıdaki değişimlerin yansıması olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada, tarihsel belgeler, ikonografik analiz ve literatür taraması bir arada kullanılarak bayrakların ideolojik anlamları çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular, Osmanlı’daki milliyetçilik akımlarının, modernleşme süreci ve Batılılaşma etkisiyle eş koşut/ analojik olarak şekillendiğini göstermektedir. Özellikle, farklı etnik ve dini grupların kendilerine özgü kimlikler oluşturma sürecinde bayrakların, bu kimliklerin kolektif bilincinde önemli bir yer tuttuğu belirlenmiştir. Ayrıca, bayraklar üzerinden okunan semboller, milliyetçilikle birlikte Osmanlı’nın çokkültürlü yapısının çözülme sürecini de ortaya koymaktadır. Osmanlı’da milliyetçilik akımlarının bayraklar üzerinden incelenmesi, toplumsal değişimin ideolojik ve sembolik boyutlarını anlamak açısından önemli bir perspektif sunmaktadır. Osmanlı’da milliyetçilik, yalnızca ayrışma değil, tarihsel bir aidiyetin yeniden tanımlanmasıdır. Milliyetçilik, Osmanlı’nın çokkültürlü mozaiğinde sadece bir çatlak değil, modern dünyanın çekiç darbeleridir. Osmanlı’da milliyetçilik, tarihin derinliğinden gelen seslerin modern dünyanın kaosu içinde yankı bulmasıdır. Osmanlı bayraklarında işlenen motifler, yalnızca birer süs değil; tarih, kimlik ve direnişin simgeleridir.
Etnik sosyoloji Tarihsel sosyoloji Milliyetçilik Osmanlı İmparatorluğu Bayraklar Toplumsal değişim Kimlik inşası
This article examines the relationship between nationalist movements in the Ottoman Empire and social change through a historical lens by analyzing flags. The research employs a sociological qualitative descriptive method and focuses on the ideological transformations of the period. Additionally, approaches such as “historical-sociological analysis,” “iconographic method,” and “document analysis” are utilized. The study identifies that Ottoman flags were not merely symbols but also reflections of the search for national identity and the transformations within the social structure. By combining historical documents, iconographic analysis, and literature review, the ideological meanings embedded in the flags were deciphered. The findings reveal that nationalist movements in the Ottoman Empire developed analogously with the processes of modernization and Westernization. Particularly, it was determined that flags played a significant role in the collective consciousness of different ethnic and religious groups as they constructed their unique identities. Moreover, the symbols depicted on the flags reveal not only the rise of nationalism but also the gradual dissolution of the Ottoman Empire’s multicultural fabric. Examining nationalist movements in the Ottoman Empire through the lens of flags provides a significant perspective on understanding the ideological and symbolic dimensions of social change. Nationalism in the Ottoman context represents not merely a process of separation but also a redefinition of historical belonging. It was not simply a crack in the Ottoman’s multicultural mosaic but rather the hammer strikes of modernity. The motifs on Ottoman flags were not merely decorative; they symbolized history, identity, and resistance.
Ethnic sociology Historical sociology Nationalism The Ottoman Empire Flags Social change Identity construction
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Siyasal Akımlar, Sosyoloji (Diğer), Türk Kültür Tarihi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 15 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 12 Haziran 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Ekim 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 137 Sayı: 273 |

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.