İLK MECLİS BİNASI VE MECLİSİ AÇAN SİNOP VEKİLİ MEHMET ŞERİF BEY

Yıl 2020, Cilt: 126 Sayı: 248, 199 - 210, 31.10.2020

Muzaffer Yardımcı

Öz

ÖZ
Türkiye'de 3. Selim zamanın da Meşveret Meclisi ile başlayan halkın yönetime katılımı, 1877’de Meclis-i Mebusan’ın açılmasıyla en büyük aşamasına ulaşmıştı. 1878 te 93 harbi nedeniyle geçici olarak kapatılan Meclisi Mebusan’ın tekrar açılması 30 yıl sonra 1908 de ilan edilen ikinci Meşrutiyet ile gerçekleşti.
Mondros Mütarekesinden sonra 21 Aralık 1918’de kapatılan Meclis 12 Ocak 1920'de tekrar açılmıştır. Üç aylık kısa bir ömrü olan son Meclis’in Misak-ı Milli’yi kabul etmesi sonucu İtilaf Devletleri 16 Mart 1920’de İstanbul’u resmen işgaliyle tekrar kapanmıştır.
Mustafa Kemal’in önderliğinde Anadolu’da başlayan Milli Mücadele, İstanbul’un işgal edilmesiyle faaliyetlerine hız vermiş ve 23 Nisan 1920 de Ankara Ulusta yeni bir Meclis olan Türkiye Büyük Millet Meclisi, İttihat Terakkinin Kulüp olarak inşa ettiği yeni bina da açılmıştır.
Bu yeni Meclisin açılış konuşmasını en yaşlı üye sıfatıyla Mehmet Şerif (Avcıoğlu) Bey yapmıştı.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Açılışı, Şerif Bey, Milli Mücadele, Birinci Meclis, Mustafa Kemal, Mebusan

Kaynakça

• TBMM Zabıtları ve Arşivi ve TBMM Gizli Celse Zabıtları ve Arşivi
• AYSAL, Dr. Necdet, “Mustafa Kemal Paşa'nın Ankara'da İlk Günleri "Ziraat Mektebi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi Sayı 39, Mayıs 2007
• ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk, C. II, 14. B„ İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1982,
• BEYOĞLU, Süleyman “Kendi Kaderini Belirleyen Millet: Meclisi Mebusan’dan Büyük Millet Meclisi’ne ”, Modern Türkiye Tarihi, Editör: Süleyman Beyoğlu, Ali Satan, Marmara Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2014
• DEMIREL, Ahmet, Birinci Meclis’te Muhalefet İkinci Grup, İletişim Yayınları,İstanbul, 2009
• ÇOLAK, Filiz “ I. Tbmm’nin Devrimci Din Alimlerinden Hacı Süleyman Efendi (Bilgen) Ve Meclisteki Faaliyetleri (1920-1923)” Tarih Okulu Dergisi (TOD), Eylül 2015 2015 Yıl 8, Sayı XXIII,
• ÇOKER, Fahri Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele Ve T.B.M.M. I. Donem 1919 – 1923, Cilt 1, Ankara,1998
• ÇOKER, Fahri Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele Ve T.B.M.M. I. Donem 1919 – 1923, Cilt 3, Ankara,1998
• GÜNEŞ, İhsan, Birinci TBMM ’nin Düşünce Yapısı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2009
• GÜNEŞ, İhsan TDV İslam Ansiklopedisi, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2012, 41. Cilt
• KANSU, Mazhar Müfit, Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber, C. II, Ankara, TTK, 1988
• KİLİ, Prof. Dr. Suna – GÖZÜBAYIK, Prof. Dr. Şeref, Türk Anayasa Metinleri (Senedi İttifaktan Günümüze), İş Bankası Yayınları İstanbul,2000
• LEWİS, Bernard Modern Türkiyenin Doğuşu, Arkadaş Yayınevi,Ankara,2010
• SELEK, Sebahattin, Milli Mücadele (Ulusal Kurtuluş savaşı) c:II, Örgün Yayınevi, İstanbul,2002
• SATAN, Ali, Türk ve İngiliz Belgelerinde Halifeliğin Kaldırılması, Ufuk Yayınları, İstanbul 2014
• ŞENTOP, Mustafa (Haz.), Ankara’da Bir Meclis Doğuyor, TBMM Basımevi, Ankara 1. Baskı 2020
• TINAL, Melih (Haz.), Operatör Doktor Emin Erkul, “Milli Mücadele Anıları”, Zeus yayınevi, İstanbul, 2011
• TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 2. Kitap, 1. Bakı, Ankara, Cantekin Matbaası, 1982
• VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet, Bir Liselinin Milli Mücadele Anıları, İstanbul, 1971
• ZÜRCHER, Eric Jan, Modern Türkiye’nin Tarihi İstanbul, İletişim Yayınları, 2004
• İNTERNET ADRESLERİ https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/yayinlar.htm https://www.tbmm.gov.tr/kultursanat/yayinlar/yayin001/001_00_008.pdf
• ÇOLAK, Filiz “ I. Tbmm’nin Devrimci Din Alimlerinden Hacı Süleyman Efendi (Bilgen) Ve Meclisteki Faaliyetleri (1920-1923)” Tarih Okulu Dergisi (TOD), Eylül 2015 2015 Yıl 8, Sayı XXIII,