BALKAN SAVAŞLARI SIRASINDA KOLERA İLE MÜCADELE

Yıl 2020, Cilt: 126 Sayı: 248, 49 - 64, 31.10.2020

Metin Ayışığı

Öz

Osmanlı Devleti’nin Balkan Savaşlarındaki başarısızlığının en önemli sebeplerinden biri de hazırlıksız olması idi. Bilhassa askerler arasında daha sonra da siviller arasında yayılan kolera büyük problem olmuştur. Sağlık koşulları bakımından son derece eksik bir durumda olduğu anlaşılan birliklerde temiz su önem arz ediyordu.
Balkanlardan gelen muhacirin ve askerler arasında görülen koleranın yayılmasını önlemek ve tedavi etmek için Osmanlı Devleti etkin tedbirler almıştır. Savaş boyunca neredeyse tüm Trakya’ya yayılan hastalık binlerce asker ve sivili etkilemiştir. Bu çalışmada, birçok telif eser ve COA belgeleri kaynak olarak kullanılacak ve ayrıntılı olarak işlenecektir.

Anahtar Kelimeler

kolera,, Hilâl-i Ahmer Cemiyeti, Muhacirin, İstanbul, hastaneler

Kaynakça

• AĞANOĞLU, H.Yıldırım : “Osmanlı'dan Cumhuriyete Balkanlar’ın Makûs Talihi Göç,” I. basım, Kum Saati Yayınları, İstanbul 2001
• ACER, Tülin: “Balkan Muhacirlerinin Yaşadığı Sorunlar (1912-1914),” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya 2008
• AKGÜN, Seçil Karal ve Uluğtekin, Murat: “Hilâl-i Ahmer’den Kızılay’a,” TDV Yayınları, Ankara 2000
• ARSLAN, Sezer: “Balkan Savaşları Sonrası Rumeli’den Türk Göçleri Ve Osmanlı Devleti’nde İskânları,” Basılmamış, Yüksek Lisans Tezi, Edirne, 2008
• AYIŞIĞI, Metin: “Balkan Savaşları Sırasında Osmanlı Hilal-i Cemiyeti’nin Kurduğu Hastaneler ve Kolera ile Mücadele”, VII. Uluslararası Balkan Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, (Balkanlar'a ve Balkanlar’dan Göçler (Osmanlı'dan Cumhuriyet'e), 18-21 Eylül 2019, Edirne, Tam Metin Bildiri Kitabı, C.II, 715-746
• ------------------- "1912 Balkan Savaşları Sırasında İstanbul'a Göç Eden Muhacirlerin Durumlarına Dair” , Uluslar arası Multidisipliner Akademik Çalışmalar Sempozyumu, 28 Haziran-01 Temmuz 2018, Berlin, Tam Metin Bildiriler Kitabı, s. 145-212
• ÇAPA, Mesut: “Balkan Savaşı’nda Kızılay (Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Yıl: 1990, Sayı: 1, s. 95.
• DEMİR, Pelin: Balkan Savaşları Sırasında İstanbul’da Gündelik Hayat (1912-1913) Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Ocak 1919
• DÖLEN, Emre: “Türkiye Üniversite Tarihi: Osmanlı Döneminde Darülfünûn (1863-1922)”, Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul 2009, s.346-355.
• ERDEM, Nilüfer: “Balkan Savaşları Döneminde Yunan Basınında Kolera Vakaları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, s.52, Güz 2013, s. 803-824
• HALAÇOĞLU, Ahmet: “Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912-1913)”, Ankara: T.T.K. Basımevi, 1994
• KILIÇ, Selda: “I.Balkan Savaşı Döneminde Sağlık Hizmetleri ve Koşulları (Kolera Salgını)”, IX. Askeri Tarih Semineri Bildirileri, Genelkurmay Yayınları, Ankara, 2005
• Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Salnâmesi,1329-1331, İstanbul, Ahmet İhsan Efendi Şürekâsı Matbaa-i Osmaniye Şirketi
• SEZER, Cemal-Ömer Metin: “Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin Balkan Savaşlarında Muhacirlere Yardımları,”I. Baskı, Türk Kızılayı, Üç S Ltd. Şti. Yayınları, Ankara 2016
• TOPUZLU, Cemil: “ İstibdat-Meşrutiyet-Cumhuriyet Devirlerinde 80 Yıllık Hatıralarım”, Haz: Hüsrev Hatemi-Aykut Kazancıgil, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Fakültesi Yay., İstanbul 1982