MUSTAFA ŞEKİP TUNÇ'UN MEDENİ FELSEFESİNDE İNSAN VE KADIN

Yıl 2020, Cilt: 126 Sayı: 249, 333 - 346, 08.12.2020

İpek Çınar

Öz

Mustafa Şekip Tunç’da kadın ve aile konusunu incelemek insanoğlunun sosyal, kültürel ve metafizik bir varlık olarak kendisini idrak etmesini ve var kılmasını sağlayan en önemli bilinç durumudur. Çünkü bütün insani değerler dil ile aile ortamında yaşanır ve ideal olarak benimsenir. Bu anlamda ailenin kutsallığı insan varlığının kutsallığıyla eş anlamlıdır. Bu çalışmada Mustafa Şekip’in plüralist varlık anlayışından hareketle, insan ve özelde kadın anlayışı ele alınarak aile hayatını nasıl değerlendirdiği açıklanmaya çalışılacaktır. İnsanın ihtiyaçlarının çokluğu, varlık nizamı içerisindeki çoklu yapısını ve kültürü doğurmaktadır. İnsan kültür içerisinde yapıp etmeleriyle şahsiyetini oluşturur. Sanatların en çetinlerinden bir olan evlilik hayatı, insanın şahsiyetiyle bir bütün olma anlamına gelir. Mustafa Şekip’de her insan bir kadından dünyaya gelir ve kadın nesillerin devamında sosyal, kültürel ve manevi bir rol oynar. Mustafa Şekip, zamanı ve mekânı kendi ihtiyaçlarına göre şekillendiren, yaratıcı, dinamik gördüğü insanı plüralist bir varlık olarak değerlendirmektedir. Bu bağlamda insanın tabii bir süreci olarak gördüğü tek eşlilik ve aile hayatını plüralist olarak okumanın mümkün olup olmadığı da incelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Şekip, Felsefe, İnsan, Kadın, Aile

Kaynakça

• BAYRAKTAR, Levent: “Mustafa Şekip Tunç Düşüncesinde Model İnsan Yaratacak Olan Eğitim Anlayışı”, Felsefe Dünyası, Sayı: 35, 2002a/I.
• BAYRAKTAR, Levent: “Mustafa Şekip Tunç’un İnsan Anlayışı”, Felsefe Dünyası, Sayı: 36, 2002b/2.
• BAYRAKTAR, Levent: “Türkiye’de Felsefe ve Sosyal Bilimlerde Çığır Açan Bir İsim: Mustafa Şekip Tunç”, Türk Yurdu, Cilt: 31, Sayı: 281, 2011.
• BAYRAKTAR, Levent: “Mustafa Şekip Tunç’ta Plüralizm ve Şahsiyetçilik”, Felsefe Dünyası, Sayı: 61, Yaz/Summer 2015.
• MOLLAER, Fatih: “Mustafa Şekip Tunç”, Cilt: 41, TDV İslâm Ansiklopedisi, Ankara, 2012.
• TOKU, Neşet: Türkiye’de Anti – Materyalist Felsefe, 1. Bs., Beyan Yayınları, İstanbul, 1996.
• TUNÇ, M. Şekip: “Cildimizin Ruhu”, Hayat Mecmuası, Cilt: 4, Sayı: 88, Ağustos 1928.
• TUNÇ, M. Şekip: Ruhiyat, 3. Bs., Devlet Matbaası, İstanbul 1929.
• TUNÇ, M. Şekip: “Şahsiyet Ruhiyatı ve Testler Usulü”, Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, Cilt: VIII, Sayı: 3, Mayıs 1932.
• TUNÇ, M. Şekip: Yeni Türk Kadını ve Ruhî Münasebetleri, Çığır Mecmuası Neşriyatı: 8, Türkiye Harsî ve İçtimaî Araştırmalar Merkezi Kitapları, Ankara, 1939.
• TUNÇ, M. Şekip: “Kadın Kabiliyetinin İncelenme Zarureti”, Cumhuriyet, 30 İkinci teşrin 1941.
• TUNÇ, M. Şekip: İnsan Ruhu Üzerinden Gezintiler, 1. Bs., Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1943.
• TUNÇ, M. Şekip: Ruh Âleminde, 1. Bs., Ülkü Kitap Yurdu, İstanbul, 1945.
• TUNÇ, M. Şekip: “Cinsiyet Meselesi”, Cumhuriyet, 7 Temmuz 1946.
• TUNÇ, M. Şekip: “Kadınlarımız”, Cumhuriyet, 6 Nisan 1947.
• TUNÇ, M. Şekip: Fikir Sohbetleri: Yirmi İki Diyalog, 1. Bs., Ülkü Kitap Yurdu, İstanbul, 1949a.
• TUNÇ, M. Şekip: Psikolojiye Giriş, Pulhan Matbaası, İstanbul, 1949b.
• TUNÇ, M. Şekip: “Cinsi Olgunluğun Evlilikteki Kıymeti”, Seksoloji, Cilt: 2, Sayı: 11, Sene: 1, Şubat 1950a.
• TUNÇ, M. Şekip: “Cinsi Terbiye”, Seksoloji, Cilt: 2, Sayı: 12, Sene: 1, Mart 1950b.
• TUNÇ, M. Şekip: “Türkiye’de Ahlak Meselesi”, Bilgi mecmuası, Sayı: 50, Haziran 1951.
• TUNÇ, M. Şekip: “Yalnız İnsan”, Bilgi mecmuası, Sayı: 59, Temmuz 1952a.
• TUNÇ, M. Şekip: “Dünya ve Bizim Dünyamız”, Bilgi mecmuası, Sayı: 58, Şubat 1952b.
• TUNÇ, M. Şekip: “Tabiat Âlemi ve İnsan Dünyası”, Bilgi Mecmuası, Sayı: 75, Temmuz 1953a.
• TUNÇ, M. Şekip: “Müşahhas İnsan ve Bünyesi”, Bilgi mecmuası, Sayı: 76, Ağustos 1953b.
• TUNÇ, M. Şekip: “Müşahhas İnsan ve Onun Dünyası”, Bilgi mecmuası, Sayı: 77, Eylül 1953c.
• TUNÇ, M. Şekip: “Kişinin Değeri”, Türk Düşüncesi, Cilt: 2, Sayı: 9, Ağustos 1954.
• TUNÇ, M. Şekip: “Hakiki Hürriyet”, Dergâh: Giriş-Çeviriyazı-Dizin I Cilt, (Yay. Haz.: Arslan Tekin, Ahmet Zeki İzgören), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014a.
• TUNÇ, M. Şekip: "Ruha Bir Dikkat”, Dergâh: Giriş-Çeviriyazı-Dizin I Cilt, (Yay. Haz.: Tekin, Arslan Ahmet Zeki İzgören), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014b.
• TUNÇ, M. Şekip: “Cevap”, Dergâh: Giriş-Çeviriyazı-Dizin I Cilt, (Yay. Haz.: Arslan Tekin, Ahmet Zeki İzgören), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014c.
• TUNÇ, M. Şekip: “Mütefekkirlerimizin Seciyesi Nasıl Keşfedilir?”, Dergâh: Giriş-Çeviriyazı-Dizin I. Cilt, (Yay. Haz.: Arslan Tekin, Ahmet Zeki İzgören), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014d.
• YAYLALI, İlhan: “Şuurlu Muhafazakârlık: Mustafa Şekip Tunç Düşüncesinde Birey, Toplum, Siyaset”, Hacettepe Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2014.