KÖK TÜRK YAZITLARI VE MANAS DESTANINDAKİ BAZI BENZERLİKLER

Yıl 2019, Cilt: 121 Sayı: 239, 241 - 250, 25.04.2019

Saadettin Yağmur Gömeç

Öz

Şüphesiz Kök Türk harfli kitabelerin bulunuşu Türk tarihi ve kültürü açısından büyük bir keşif olmuş; Türkler kendi tarihlerini uzun bir süre başka milletler tarafından kaleme alınan kaynaklara müracaat ile öğnenirken, 19. asrın sonlarında bu yazıtların çözülmesiyle beraber, eski tarihlerinin karanlıkta kalan pek çok meselesini aydınlatabilme imkânına kavuşmuşlardır. En azından günümüz itibariyle Kök Türk ve Uygur çağına dair birtakım vak’a ve kültürel problem, başka hiçbir vesika olmasa da Kök Türk harfli belgelerden yola çıkılarak sonuçlandırılabilmektedir. Bunun gibi dünyanın en uzun ve muhteşem destanlarının başında gelen Manas da, evvela Kırgız Türklerinin tarihi ve kültürünün ortaya konmasında son derece önemli bir yere sahiptir. Bu kahramanlık hikâyesi her ne kadar Kırgız tarihinin ana temasını meydana getirse de Kırgız halkı büyük Türk camiasının bir parçası olması sebebiyle zaten ortak değerleri yansıtır. İşte bu noktada Manas Destanı ve diğer Türk
kahramanlık hikâyeleri ile Kök Türkçe yazılı belgelerde bazı ortak unsurları yakalayabiliyoruz.

Anahtar Kelimeler

Türkler, Kırgızlar, Kök Türk Yazıtları, Manas Destanı

Kaynakça

• DEVLETŞAH: Devletşah Tezkiresi, C. II, Haz., N. Lugal, İstanbul 1977.
• ERZURUMLU, Kenan: Gerçeğe Hu Diyelim, 2. Baskı, Ankara 2007.