TÜRKİSTAN’DAN GÜNÜMÜZE TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNÜN GELİŞİMİ: GELENEKSEL TÜRK MUTFAĞININ GÜNÜMÜZ YEME-İÇME ALIŞKANLIKLARINDAKİ YERİ

Yıl 2021, Cilt: 127 Sayı: 251, 269 - 288, 19.04.2021

Mehmet Oğuzhan İlban , Emin Güleç , Fatih Çolakoğlu , Şeyda Karabıyık

Öz

Günümüz Türk toplumunda geleneksel Türk mutfağına duyulan merak ve ilgi gitgide artmaktadır. Bunda kitle iletişim araçları yardımıyla yayınlanan ve genellikle Osmanlı sarayını konu edinen dönem dizilerinin, geleneksel yiyecek-içecek tariflerini veren kitapların yoğun ilgi görmesinin ve Tarih bilimine olan ilginin etkisi vardır. Ancak bütün bunlara rağmen geleneksel Türk mutfağının günümüz Türk toplumu üzerinde ne denli bir iz bıraktığı bilinmemektedir. Bu araştırmanın amacı, geleneksel Türk mutfağının tarihsel gelişimini incelemek ve geleneksel Türk mutfağının günümüz yeme-içme alışkanlıklarının içinde ne ölçüde yaşatıldığını ortaya çıkarmaktır. Bu amaca ulaşmak için araştırma yöntemi alanyazım taraması olarak belirlenmiştir. Araştırmanın genel sonucu ise geleneksel Türk mutfağının günümüz Türk yeme-içme alışkanlıklarında giderek daha az yer kapladığıdır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Türk Mutfağı, Türk Tarihi, Yeme-İçme Alışkanlıkları

Kaynakça

• ABDURREZZAK, A. O., “Sosyo-Kültürel Bağlamda Yemek ve İletişim”, Milli Folklor, 9,(67).Ahmetbeyoğlu, A. (1995). Grek seyyahı Priskos (v. asır)'a göre: Avrupa Hunları. Türk Dünyası Araștırmaları Vakfı Yayınları, 2005.
• AKIN G., ÖZKOÇAK V. ve GÜLTEKİN T., “Geçmişten Günümüze Geleneksel Anadolu Mutfak Kültürünün Gelişimi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 30, 2015, , s:33-52.
• AKPINAR, T., ‘Türkler'in Din ve Hukuk Tarihi: Üzerine Makaleler’, İletişim Yayınları, 1999.
• ALPARGU, M., ‘12. Yüzyıla Kadar İç Asya’da Türk Mutfak Kültürü’ Türk Mutfağı, Ed: Arif Bilgin ve Özge Samancı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2008.
• AYKUT, A. S., ‘İbn Battuta Seyahatnamesi’. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, 2017.
• BİLGİN, A., Klasik Dönem Osmanlı Saray Mutfağı, Türk mutfağı’, A. Bilgin ve Ö. Samancı (Editörler), TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2008.
• ÇAY, M. A., ‘Türk Ergenekon Bayramı, Nevrüz.’, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1988.
• DUVARCI, A., "Türklerde Yiyecek İçecek Kültürü." Türkler Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yayınları 4, 2002, s. 230-239.
• DÜZGÜN, E. ve ÖZKAYA, F. D., ‘Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü’, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2015, s. 41-47.
• ERDEM T. N., ve UZAKGİDER N., “Fast-food Tüketim Tarzının Aile Fonksyonlarına Etkisi: Eskişehir Örneği”, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, Bursa, 2011.
• ERDOĞAN E., (2010) "Türkiye Selçukluları Mutfağı." Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
• ERSOY, Y., "Türk Mutfak Kültürü." Türkler, IV. C., Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002, s. 222-229.
• GÖKALP, Z., ‘Türk Medeniyeti Tarihi’, Ötüken Neşriyat AŞ Yayınları, 1928.
• GÜLER, S., “Türk Mutfağının Değişim Nedenleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme” 1. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, Antalya, 2007.
• GÜLER S., ‘Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010, s. 25-30.
• GÜRSOY D., ‘Yemek Üzerine Denemeler’, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Ed: Kamil Toygar ve N. Berkok Toygar, THKATV Yayınları, Ankara, 2005.
• HATİPOĞLU A ve BATMAN O., "Osmanlı Saray Mutfağı’na Ait Gastronomik Unsurların Günümüz Türk Mutfağı İle Kıyaslanması.", Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11.2, 2014 s. 62-74.
• HASSAN, Ü., "Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler Ankara." Doğu Batı Yayınları, 2009.
• HAYDAROĞLU İ., “Osmanlı Saray Mutfağından Notlar”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 34 (22), 2003, s:1-9.
• İLGEN, A., "İslamlık Öncesi Türk Toplumlarında İktisadi ve İçtimai Yapı" Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1999, s. 97-110.
• İNAN, A., "Tarihte ve Bugün Şamanizm, 3. b.", Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1986.
• İZGİ Ö., (1989). ‘Çin Elçisi Wang Yen’te’nin Uygur Seyahatnamesi. No:26’, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1989.
• KAFESOĞLU, İ., ‘Türk Millî Kültürü’, Ötüken Neşriyat A.Ş. Yayınları, İstanbul, 2005.
• KOCAMAN E. ve ERSOY M. Y., "Geleneksel Gıda Muhafaza Yöntemleri". 38. ICANAS, Ankara, 2007, s: 878-892.
• KOÇAK, K., "İslamiyet’ten Önceki Türk Devlet Geleneklerine Göre Orun ve Ülüş (Mevki ve Pay).", Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 2011.
• KÖZLEME O., ‘Türk Mutfak Kültürü ve Din’ Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• KIZILDEMİR Ö., ÖZTÜRK E. ve SARIIŞIK M., "Türk mutfak kültürünün tarihsel gelişiminde yaşanan değişimler.", Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2014.
• KURUKAMÇI, K., ‘Osmanlı İmparatorluğunda Tüketim Alışkanlıklarının Değişimi’, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
• KUT, G., "Türklerde Yemek Kültürü." Türkler, IV. C., Yeni Türkiye Yayınları, Ankara (2002): 215-221.
• ÖGEL, B., ‘İslamiyet’ten Önce Türk Kültür Tarihi’, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1988.
• ÖNÇEL S., , "Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler (Turkish Cuisine and an assessment on its Future)", Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 33, 2015, s. 44.
• ÖZGÜDENLİ, O. G. ve UZUNAĞAÇ, Ö., “Selçuklu Anadolu’sunda Ekmek”, Marmara Üniversitesi Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1/1 (2014), s. 43-72.
• SARI E., "Osmanlı Mutfağı", Antalya: Nokta E-Book, 2016.
• SÜRÜCÜOĞLU M. S. ve Özçelik A. Ö., “Türk Mutfak Ve Beslenme Kültürünün Tarihsel Gelişimi”. 38. İCANAS Kongresi, Ankara, 2007.
• ŞEŞEN, R., ‘İbn Fadlan Seyahatnamesi ve Ekleri’, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2010.
• TAMKOÇ G., “Vejeteryan Türk Mutfağı”, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2000.
• UZUNAĞAÇ, Ö., ‘Selçuklu Anadolu’sunda Beslenme ve Yemek Kültürü’, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2015.
• YILMAZ, A. ve TELCİ, C., ‘Türk Kültür Terminolojisinde Göç Kavramı Üzerine’, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 2010, s. 2-14.
• http://www.turkish-cuisine.org/print.php?id=199&link=http://www.turkish-cuisine.org/culinary-culture-202/eating-habits-of-the-turks-199.html, Erişim tarihi: 11.05.2018