İSTANBUL’UN İŞGALİ VE TBMM’NİN AÇILIŞININ KAMUOYUNA TESİRLERİ

Yıl 2021, Cilt: 129 Sayı: 254, 73 - 90, 30.10.2021

Cengiz Mutlu

Öz

Son Osmanlı Meb’usan Meclisi’nce onaylanan Misâk-ı Millî, Türk Milleti’nin bağımsızlık kararın tüm dünyaya ilanıdır. Böylece Millî Mücadele, Osmanlı Meclis-i Meb’ûsân’ı tarafından resmen kabul edilerek Türk milletine mâl edilmiştir. Misak-ı Milli, Türk ve Müslümanların çoğunluğu oluşturduğu sınırlar içinde yabancı ırklardan arınmış bir vatan özleminin tezahürüdür. Misâk-ı Millî’nin Osmanlı Meclisinde kabul edilmesi ile Anadolu hareketi bir adım daha başarıya yaklaşmış oluyordu. Misak-ı Milli ile Osmanlı İmparatorluğunun dağıldığı, artık yeni bir devletin kurulacağı, yapılan çalışmaların bunun hazırlıkları olduğu tüm dünyaya ilan edilmişti. Mustafa Kemal Paşa, çok önceki yıllarda kafasında çizdiği sınırları bu belgeyle Türk Milleti’ne “vatan sınırları” olarak mal etmiştir. Meclisin bu kararı alması İstanbul’da her gün tutuklamaları beraberinde getirmiştir. Lloyd George, Çukurova civarında 20.000 Ermeni’nin Türkler tarafından öldürüldüğü şeklinde yayılan sahte haberleri bahane ederek İstanbul Hükümeti’ni bundan sorumlu tuttu. 16 Mart’ta İstanbul’u işgal eden İtilaf Devletleri’nin meclisi basıp bazı milletvekillerini tutuklamasının ardından Anadolu’ya yönelik bir bildiri yayımlanmıştı. Bu bildiri ile Anadolu’da Mustafa Kemal Paşa’nın gücünü kırabileceklerini düşünüyorlardı. Elbette 700 yıllık Osmanlı egemenliğinin sembolü olan meclisin basılması kamuoyunda beklenen tepkileri getirecekti. Bu durum üzerine Mustafa Kemal Paşa tarafından valilik ve kumandanlıklara bir beyanname neşredilmiştir. Beyanname ile olağanüstü yetkiye sahip bir meclisin toplanması istenilmişti. Milli Meclisin açılması Türk kamuoyunda sevinç çığlıkları ile karşılanmıştır. Bu makalede Misak-ı Milli’nin ilanıyla İstanbul’un işgali ve Ankara’da milli meclisin açılmasının Türk kamuoyuna tesiri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Misak-ı Milli, kamuoyu, istanbul

Kaynakça

• Lord Kinros, Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğusu, Altın Kitaplar, İstanbul 1994. Kazım Karabekir, İstiklal Harbimiz, III, Emre Yayınları, İstanbul 1996. Akyüz, Yayha, Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu, TTK, Ankara 1975.