BİZANS MÜVERRİHİ SOZOMENOS VE TÜRK TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Yıl 2024, Cilt: 136 Sayı: 269, 259 - 269, 30.06.2024

Ali Ahmetbeyoğlu

https://doi.org/10.55773/tda.1289825

Öz

III. Asrın sonlarında dünyaya gelen Sozomenos hukukçu olmasına rağmen tarihçiliği ile ön plana çıkmıştır. İki eser kaleme almıştır. Hz. İsa’nın göğe yükselişinden 323 senesine kadar olan dönemi ihtiva ve oniki kitaptan oluşan eseri günümüze ulaşmamıştır. İmparator II. Theodosios’a ithaf ettiği ikinci eseri ise 324-439 yılları arasındaki hadiseleri anlattığı Kilise Tarihi idi. 425 yılına kadar mevcut olan bu eserin de son kısmı kayıptır. Sozomenos bu çalışmasını sıradan insanlar için 440-443 yılları arasında yazmıştır. 323- 339 yıllarını kapsayan Kilise Tarihi adlı eseri Avrupa Hunlarının ilk dönemleri açısından kıymetli bilgiler ihtiva etmiştir. Sozomenos eserinde Sokrates’in kullandığı kaynaklar başta olmak üzere Eunapios ve birçok yazılı tarihi ve bazı sözlü kaynaklardan faydalanmıştır. Sozomenos Kilise Tarihi adı verilen eserinde Hunların ortaya çıkışı ve Sihirli Geyik Efsanesi, Maetois’i geçmeleri 404 yılında Trakya’yı istilaları, Uldız’ın sevk ve idaresinde 410’da Tuna’nın aşağı kısımlarına yaptıkları hücumlara dair açıklamalar bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Hunları, Trakya, Tuna, Kilise Tarihi, Doğu Avrupa

Kaynakça

• Argov, Eran I.. “A Church Historian in Search of an Identity: Aspects of Early Byzantine Palestine in Sozomen’s Historia Ecclesiastica.” Zeitschrift für Antikes Christentum 9, no. 2 (2005): 367-396.
• Healy Patrick J., The Sacred Writings of Hermias Sozomen. Altenmünster: Jazzybee Verlag, 2012.
• Kazhdan, Alexander P.. The Oxford Dictionary of Byzantium, 3, New York: Oxford University Press, 1991.
• Moravcsik, Gy., Byzantinoturcica I, Berlin, 1958.
• Orkun, H. N., Türk Tarihinin Bizans Kaynakları, Ankara: Sümer Basımevi, 1938.
• Ostrogorsky, G., Bizans Devleti Tarihi. Çeviren F. Işıltan. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1986.
• Sozomenos, A History of The Church, from AD 324 to AD 440. Translated by Edward Walford. London, 1855.