Afet Sonrası Acil Eylem Planı Olarak Eğitim Amaçlı Kullanılan Prefabrik Yapıların Sürdürülebilirliği

Yıl 2024, , 548 - 568

Ruşen Ergün , İzzettin Kutlu , İrem Bekar

https://doi.org/10.46464/tdad.1491218

Öz

Türkiye’de 06 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Kahramanmaraş depremleri, etkili olduğu bölgelerde eğitim süreçlerini uzun süre aksatmıştır. Depremlerin ardından, eğitim amaçlı birçok prefabrik yapı kullanılmaya başlanmıştır. Çalışma, prefabrik eğitim yapılarının sürdürülebilirliğine yönelik öneriler geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda sürdürülebilirlik sertifikasyon sistemlerinin değerlendirme kritlerleri ortaya konmuş ve prefabrik Diyarbakır Bağlar Anadolu Lisesi incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, prefabrik yapıların malzeme ve kaynak ile iç mekan ortam kalitesi gibi kriterlerde olumlu değerlendirme puanları aldığını ancak enerji ve yenilik kriterleri açısından oldukça zayıf kaldığını göstermiştir. Ayrıca başta gürültü olmak üzere kirlilik kriterine yönelik alınan önlemlerin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Çalışmada afet sonrası inşa edilecek prefabrik eğitim binalarına yönelik öneriler sunulmuş ve hızlı bir çözüm sunan prefabrik yapıların, uzun vadeli sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda kapsamlı değerlendirilmelerinin yapılması gerekliliği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Prefabrik yapı, Afet, Acil eylem planı, Sertifikasyon sistemleri

Assessment of the Sustainability of Prefabricated Buildings Utilised as Post-Disaster Emergency Educational Facilities

Öz

February 6, 2023 Kahramanmaraş earthquakes in Turkey significantly disrupted educational processes in the affected regions for an extended period. Numerous prefabricated structures were utilized for educational purposes in the aftermath. This study aims to develop recommendations to ensure the sustainability of these prefabricated educational buildings. In this context, the evaluation criteria of sustainability certification systems were examined, and the example of the prefabricated Bağlar Anatolian High School in Diyarbakır was analyzed. The findings indicate that while the prefabricated structures scored positively on material-resource, and indoor environmental quality criteria, they exhibited relatively weaker results in terms of energy efficiency and innovation. In addition, it can be said that the measures taken for pollution criteria, especially noise, are insufficient. Based on the data, the study provides recommendations specific to the Bağlar Anatolian High School and for future prefabricated educational buildings constructed in disaster-affected areas to align with long-term sustainability goals.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Prefabricated building, Disaster, Emergency action plan, Certification systems

Kaynakça

• Akca S., 2011. Leed yeşil bina değerlendirme sistemi ölçütlerinin tasarım ölçekleri, kavramsal kademelenme ve kaynak kullanımı düzeyinde tutarlılığının ölçülmesi üzerine bir araştırma, Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Amaddeo F., Tansella M., 2012. Mental health, natural and human-made disasters: Lessons learnt and future needs, Epidemiology and Psychiatric Sciences, 21(1), 1-5.
• Atmaca A., Atmaca N., 2016. Comparative life cycle energy and cost analysis of post-disaster temporary housings, Applied Energy, 171, 429-443.
• Cameron D.C., 2019. A case study on the feasibility of shipping container homes as housing for disaster victims, Erişim adresi: https://digitalcommons.calpoly.edu/cmsp/277.
• Carroon J., 2010. Sustainable preservation: Greening existing buildings. John Wiley and Sons, New Jersey, Amerika Birleşik Devletleri.
• Chenari B., Carrilho J.D., Da Silva M.G., 2016. Towards sustainable, energy-efficient and healthy ventilation strategies in buildings: A review, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 59, 1426-1447.
• Ding G.K., 2008. Sustainable construction-The role of environmental assessment tools, Journal of Environmental Management, 86(3), 451-464.
• Erdede S.B., Bektaş S., 2014. Ekolojik açıdan sürdürülebilir taşınmaz geliştirme ve yeşil bina sertifika sistemleri, Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi 6(1), 1-12.
• Ergün R., Aykal F.D., 2022. Herman Hertzberger’in tasarım kavramı ile tek tip ilköğretim yapı tasarımlarının karşılaştırılması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(81), 166-183.
• Faragallah R.N., Barakat P.N., 2022. Reshaping future architecture approaches using shipping containers: Student housing as a case study, International Journal of Sustainable Development & Planning, 17(8).
• Gunawardena T., Ngo T., Mendis P., Aye L., Crawford R., 2014. Time-efficient post-disaster housing reconstruction with prefabricated modular structures, Open House International, 39(3), 59-69.
• Harvey A., 2020. Learn how this school ıs using repurposed shipping containers and sustainable furniture to meet their learning goals, Erişim adresi: https://naturalpod.com/learn-how-this-school-are-using-repurposed-shipping-containers-and-sustainable-furniture-to-meet-their-learning-goals/.
• Hikone S., Tokubuchi M., 2014. Temporary multi-storey container house after earthquake and tsunami disaster on March 11, 2011, International Association for Bridge and Structural Engineering Symposium Report, 102(20), 1699-1706, Erişim adresi: https://structurae.net/en/literature/conference-paper/temporary-multi-storey-container-house.
• İhlas Haber Ajansı, 2023. Hatay’da 187 bin 216 kişi konteynerde yaşıyor, Milliyet, Erişim adresi: https://www.milliyet.com.tr/gundem/hatayda-187-bin-216-kisi-konteynerde-yasiyor-7037018.
• Jafari Sharami H., Teimouri S., 2023. Towards sustainability in post-disaster constructions with a modular prefabricated structure, Australian Journal of Structural Engineering, 24(4), 279-293.
• Johnson C., 2007. Impacts of prefabricated temporary housing after disasters: 1999 earthquakes in Turkey, Habitat international 31(1), 36-52.
• Kamaruzzaman S.N., Lou E.C.W., Zainon N., Mohamed Zaid N.S., Wong P.F., 2016. Environmental assessment schemes for non-domestic building refurbishment in the Malaysian context, Ecological Indicators ,69, 548-558.
• Khan K., Chen Z., Liu J., Javed K., 2023. State-of-the-Art on Technological Developments and Adaptability of Prefabricated Industrial Steel Buildings, Applied Sciences, 13(2), 685.
• Kılınçarslan Ş., Şimşek Y., Uygun E., Akoğlu M., Cesur B., Tufan M.Z., Turan U., 2019. Sürdürülebilir yapı malzemeleri açısından bina sertifikasyon sistemlerinin incelenmesi, Uluslararası Sürdürülebilir Mühendislik ve Teknoloji Dergisi, 3(1), 1-14.
• Kim J., Ryu R., Kim Y., 2019. A Basic Study on Unit Module Planning for the Design Diversity of Modular Architecture, Asia-pacific Journal of Convergent Research Interchange, 5(1), 31-45.
• Kutlu İ., Bekar İ., 2023. Investigation of building certification systems in terms of sustainable preservation: the case of Mardin city in Turkey, Mehran Unıversıty Research: Journal of Engıneerıng and Technology, 42(1), 183-197.
• Maerefat M., Haghighi A.P., 2010. Passive cooling of buildings by using integrated earth to air heat exchanger and solar chimney, Renewable energy 35(10), 2316-2324.
• Mazmanoğlu N., 2023. Yıkılan okul sayısı 622 açılan okul sayısı sadece 111. Hatay Asi Gündelik Ekspres Gazete, Erişim adresi: https://www.asigazetesi.com/yikilan-okul-sayisi-622-acilan-okul-sayisi-sadece-111/.
• MEB İnşaat ve Emlak Genel Müdürlüğü, 2019. Eğitim Altyapısının Güçlendirilmesi ve Kriz Zamanlarında Herkes İçin Eğitim I&II Projeleri, Erişim adresi: https://gelecekicinegitim.meb.gov.tr/altyapi/deg-video/kriz-zamanlarinda-herkes-icin-egitim-iii-prefabrik-okullar-ve-ozellikleri/.
• MEB, 2019. “Kriz Zamanlarında Herkes İçin Eğitim Projesi” Kapsamında 180 Yeni Okul. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim adresi: https://www.meb.gov.tr/kriz-zamanlarinda-herkes-icin-egitim-projesi-kapsaminda-180-yeni-okul/haber/19332/tr.
• Metin O., Ünal Ş., 2022. İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22(Özel Sayı 2), 273-294.
• Mohamed Shaluf I., 2007. An overview on disasters, Disaster Prevention and Management: An International Journal 16(5), 687-703.
• Montalbano G., Santi G., 2023. Sustainability of temporary housing in post-disaster scenarios: A requirement-based design strategy, Buildings 13(12), 2952.
• Mutlu B.K., Arslanoğlu Z.O., Günaçtı B., Berkan S.A.Y., Şahin F., Yılmaz C., Tiryakioğlu N.Y., 2019. Uluslararası yeşil bina sertifika sistemlerinin incelenmesi ve tasarlanan ulusal sertifika sisteminin kullanımı: Bir kampüs binası ile vaka çalışması, Climate Change and Environment, 4(2), 32-41.
• Neuman W.L., 2009. Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar, Yayınodası Yayıncılık, İstanbul.
• Ng E., Edwards B., 2001. Green architecture in Hong Kong, the densest city in the world, Architectural Design, 71(4), 68-73.
• North C.S., Pfefferbaum B., 2013. Mental health response to community disasters: a systematic review, Jama, 310(5), 507-518.
• Pons O., Wadel G., 2011. Environmental impacts of prefabricated school buildings in Catalonia, Habitat international, 35(4), 553-563.
• Saeed S.A., Gargano S.P., 2022. Natural disasters and mental health, International Review of Psychiatry, 34(1), 16-25.
• Saraç D., Ünver T.N., Yardımlı S., 2019. Sürdürülebilir Akıllı Yeşil Bina Sertifika Kriterlerinin Karşılaştırılmasında Çedbik'in Yeri ve Önemi Karadeniz 2. Uluslararası Uygulamali Bilimler Kongresi, Rize, Türkiye.
• Sottosanti S., 2018. Smartbox: reused container for a student dormitory in the city of Hamburg. Yüksek lisans tezi, Architecture for the Sustainability Design, Politecnico di Torino, İtalya.
• Şahin B.E., Dostoğlu N., 2015. Okul binalarında sürdürülebilirlik, Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 20(1), 75–91.
• Şenol S., 2009. Gayrimenkul geliştirme sürecinde yeşil binaların sürdürülebilirlik kriterleri açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Şimşek E.P., 2012. Sürdürülebilirlik bağlamında yeşil bina olma kriterleri “Kağıthane Ofispark Projesi Örneġi. Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Şimşek D., Kutlu İ., Şık B., 2023. The role and applications of artificial intelligence (AI) in disaster management. 3rd International Civil Engineering and Architecture Congress, Trabzon, Türkiye.
• Tavşan F., Yanılmaz Z., 2019. Eğitim Yapılarında Sürdürülebilir Yaklaşımlar, Journal of Art and Design, (24), 359-383.
• Tutkun Ö., İmamoğlu E., 2015. Mevcut Yapılar ve Tarihi Yapıların Yeniden Kullanıma Kazandırılmasında Ekolojik Yaklaşımlar ve Etkileri, 2nd International Sustainable Building Symposium, Ankara, Türkiye.
• Uruk Z.F.F., İslamoğlu A.K. 2019. Breeam, Leed ve DGNB yeşil bina sertifikasyon sistemlerinin standart bir konutta karşılaştırılması, European Journal of Science and Technology, (15), 143-154.
• Zhang G., Setunge S., Van Elmpt S., 2014. Using shipping containers to provide temporary housing in post-disaster recovery: Social case studies, Procedia Economics and Finance, 18, 618-625.