6 Şubat Depremlerinin Kısa Dönem Sosyoekonomik Etkileri

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: Özel Sayı, 137 - 143, 17.12.2025

Aslı Günay , Esat İpek

https://doi.org/10.46464/tdad.1769644

Öz

Bu çalışma, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerin kısa dönemde sosyoekonomik etkilerini farkların farkı (difference-in-differences) yöntemiyle değerlendirmektedir. Depremlerden etkilenen 11 il, benzer sosyoekonomik ve coğrafi özelliklere sahip 7 ille karşılaştırılmıştır. Analizde 2021–2024 yılları için nüfus, net iç göç oranı, istihdam oranı, ihracat hacmi, sanayide elektrik tüketimi ve konut satışı göstergeleri kullanılmıştır. Bulgular, depremden etkilenen illerde diğer illere göre kısa dönemde sanayi elektrik tüketimi ve konut satışlarında istatistiksel olarak anlamlı azalışlar olduğunu, diğer değişkenlerde ise anlamlı bir farklılaşma bulunmadığını göstermektedir. Bu durum kısa dönemde depremlerin bölgenin üretim kapasitesini ve konut piyasasını olumsuz etkilediğini; buna karşılık istihdam ve dış ticarette yapılan kamu müdahalelerinin ve verilen desteklerin depremlerin olumsuz etkilerini sınırlamış olabileceğini düşündürmektedir. Öte yandan, can kayıpları ve yerleşim yerlerindeki yıkım beklendiği gibi demografik göstergelerde (nüfus ve net iç göç oranı) negatif etki yaratmasına rağmen mevcut bulgular bölgenin demografik yapısındaki değişimin kısa dönemde görece sınırlı kaldığına işaret etmektedir. Çalışmanın bulgularının, afet sonrası politika tasarımı ve uygulamalarına veri temelli girdi sağlaması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Deprem , Doğa kaynaklı afet , Farkların Farkı , Sosyoekonomi , Türkiye

The Short-Term Socioeconomic Impacts of the February 6 Earthquakes

Öz

This study evaluates the short-term socioeconomic impacts of the earthquakes centered in Kahramanmaraş on February 6, 2023, using the difference in differences (DiD) method. 11 provinces affected by the earthquakes are compared with the other 7 provinces that have similar socioeconomic and geographical characteristics. The analysis employs indicators for the years 2021–2024, including population, net internal migration rate, employment rate, export volume, industrial electricity consumption, and housing sales. The findings indicate statistically significant decreases in industrial electricity consumption and housing sales in the provinces in the earthquake zone, while no significant differences are observed in the other variables. These results suggest that in the short term, the earthquakes adversely impacted the region’s production capacity and housing market; by contrast, public interventions and support mechanisms may have mitigated adverse effects on employment and foreign trade. Moreover, although loss of life and the destruction of settlements would be expected to negatively affect demographic indicators (population and net internal migration rate), the current evidence points to relatively limited short-term changes in the region’s demographic structure. Hence, this study aims to provide data-driven input for post-disaster policy design and implementation.

Anahtar Kelimeler

Earthquake , Disaster , Difference in Differences , Socioeconomics , Türkiye

Kaynakça

• Abadie A., Athey S., Imbens G.W., Wooldridge J.M., 2023. When should you adjust standard errors for clustering?, The Quarterly Journal of Economics, 138(1), 1-35.
• Akar S., 2013. Doğal afetlerin kamu maliyesine ve makro ekonomiye etkileri: Türkiye değerlendirmesi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 21.
• Akdemir Ş., Sahli Z., Kougnigan E., Tuna K.E., Örtülü M., Akıncı S., Narcı G., Ismailla I.S., 2023. Socio-economic impact of the earthquakes of February 2023 on agricultural production of Türkiye, Scientific Papers Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 23(2), 21-28.
• Aksoy C.G., Chupilkin M., Koczan Z., Plekhanov A., 2024. Unearthing the Economic and Social Consequences of Earthquakes, European Bank for Reconstruction and Development, Working Paper No. 293.
• Aktürk İ., Albeni M., 2002. Doğal afetlerin ekonomik performans üzerine etkileri: 1999 yılında Türkiye’de meydana gelen depremler ve etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-18.
• Albala Bertrand J.M., 1993a. Political economy of large natural disasters: with special reference to developing countries, Oxford University Press.
• Albala Bertrand J.M., 1993b. Natural disaster situations and growth: A macroeconomic model for sudden disaster impacts, World Development, 21(9), 1417-1434.
• Altun F., 2018. Afetlerin ekonomik ve sosyal etkileri: Türkiye örneği üzerinden bir değerlendirme, Sosyal Çalışma Dergisi, 2(1), 1-15.
• Arellano M., 1987. Computing robust standard errors for within-group estimators, Oxford Bulletin of Economics and Statistic, 49(4), 431-434.
• Arkhangelsky D., Athley S., Hirshberg D.A., Imbens G.W., Wager S., 2021. Synthetic difference-in-differences, American Economic Review, 111 (12): 4088-4118.
• Avdar R., Avdar R., 2022. Türkiye’de yaşanan doğa kaynaklı afetlerin sosyo-ekonomik etkileri, Afet ve Risk Dergisi, 5(1), 1-12.
• Babu S.C., Gajanan S.N., Hallam J.A., 2017. Methods of Program Evaluation: An Analytical Review and Implementation Strategies (In: Nutrition Economics, Editor(s): Babu S.C., Gajanan S.N., Hallam J.A.), 205-230.
• Cameron A.C., Miller D.L., 2015. A practitioner’s guide to cluster-robust inference, Journal of Human Resources, 50(2), 317-372.
• Cavallo E., Noy I., 2011. Natural disasters and the economy -A survey, International Review of Environmental and Resource Economics, 5(1), 63-102.
• Cocina Díaz V., Llorente-Marrón M., Dema Moreno S., 2024. The socio-economic consequences of the earthquakes in the Dominican Republic (2003), Honduras (2007 and 2009) and Haiti (2010) on gender relations: urban vs. rural areas, Natural Hazards, 120, 11765-11789.
• Cofini V., Carbonelli A., Cecilia M.R., Di Orio F., 2014. Quality of life, psychological wellbeing and resilience: A survey on the Italian population living in a new lodging after the earthquake of April 2009, Annali di Igiene: Medicina Preventiva e di Comunità, 26(1), 46-51.
• Dolu A., İkizler H., 2023. The effects of major earthquakes on the labor market: evidence from Turkey, International Journal of Social Economics, 50 (5), 662-674.
• EPDK, 2024. Elektrik Piyasası Yıllık Sektör Raporu 2024, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Erişim adresi: https://www.epdk.gov.tr/.
• Gertler P.J., Martinez S., Premand P., Rawlings L.B., Vermeersch C.M.J., 2017. Impact Evaluation in Practice. Inter-American Development Bank and World Bank: Washington, DC, USA, Erişim adresi: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/25030.
• Hochrainer S., 2009. Assessing the Macroeconomic Impacts of Natural Disasters: Are there Any?, Policy Research working paper; no. WPS 4968, Erişim adresi: http://hdl.handle.net/10986/4162.
• Hotar N., Altay A., Balsarı Ç., Çakır Ö., Bulut Z.A., Aydın Ü., Güler C., Özkaya Y., 2024. The economic, social and environmental effects of the Kahramanmaraş earthquakes: The Case of Elbistan, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 86, 55-71.
• İŞKUR, 2022. İşgücü Piyasası Araştırması Raporları, Türkiye İş Kurumu 2022. Erişim adresi: https://www.iskur.gov.tr/kurumsal/raporlar/isgucu-piyasasi-raporlari/isgucu-piyasasi-arastirmasi-raporlari/.
• Jha S., Martinez A., Quising P., Ardaniel Z., Wang L., 2018. Natural Disasters, Public Spending, and Creative Destructuion: A Case Study of Philippines, Asian Development Bank Institute (ABDI) Working Paper, No. 817.
• Jooste C., Hallegatte S., Mcisaac Florent J., 2022. Macroeconomic Consequences of Natural Disasters: A Modeling Proposal and Application to Floods and Earthquakes in Turkey, Policy Research Working Paper; 9943, Erişim adresi: http://hdl.handle.net/10986/37060 License.
• Liang K.-Y., Zeger S.L., 1986. Longitudinal data analysis using generalized linear models, Biometrika, 73(1), 13-22.
• Loayza N., Olaberría E., Rigolini J., Christiansen L., 2009. Natural Disasters and Growth- Going Beyond the Averages, World Bank Policy Research Working Paper 4980, Erişim adresi: http://documents.worldbank.org/curated/en/626581468331185998.
• Murlidharan T.L., Shah H., 2001. Catastrophes and macroeconomic risk factors: An empirical study, Proceedings of the Conference on Integrated Disaster Risk Management: Reducing Socio-Economic Vulnerability, Laxenburg, Austria, International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA).
• Nasır A., Alymany G., Brimo F., Tekin S., Drury J., 2025. Understanding the socio-economic and wellbeing impacts of the 2023 earthquakes in Turkey on Syrian refugees, International Journal of Disaster Risk Reduction, 125, 105548.
• Noy I., 2009. The macroeconomic Consequences of disasters, Journal of Development Economics, 88(2), 221-231.
• Okuyama Y., 2016. Long-run effect of a disaster: Case study on the Kobe earthquake, The Singapore Economic Review, 61(01).
• Özaydin G., Yener Ö.A., 2025. The effects of earthquakes on occurring in Türkiye on demographic structure and agricultural sector, Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 39(2), 446-458.
• Özdemir A.F., Engin C., 2024. Depremin sosyal, ekonomik ve iç göçe etkileri, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 15-26.
• Peng L., Li Q., Deng W., Liu Y., 2021. What promotes post-earthquake economic recovery: The role of counterpart assistance policy after the Wenchuan Ms 8.0 Earthquake, China, SAGE Open, 11(3).
• Sabırsız E., Şöhret M., 2024. 6 Şubat Depremlerinin Türkiye ekonomisi üzerindeki makroekonomik, sosyal ve çevresel etkileri, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1), Deprem Özel Sayısı, 571-597.
• SBB, 2023. 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu, Ankara, Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf.
• SBB, 2025. Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Yeniden İmar ve Gelişme Raporu, Ankara, Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2025/02/Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Yeniden-Imar-ve-Gelisme-Raporu.pdf.
• Shrestha U.S., 2021. Earthquake mitigation and its effect on eco-environment and social development: A case study from Tamakoshi river basin of Central Mountain region, Nepal (In: Land Cover Change and Its Eco-environmental Responses in Nepal, Editors: Li A., Deng W., Zhao W.), 445-464.
• TÜİK, 2024. İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
• TÜİK, 2025a. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
• TÜİK, 2025b. İşgücü İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
• TÜİK, 2025c. Konut Satış İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
• TÜİK, 2025d. Enerji Tüketim İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
• TÜİK, 2025e. Dış Ticaret İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
• TÜİK, 2025f. İç Göç İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
• Wang Z., Wang F., 2022. Well-being effects of natural disasters: Evidence from China's Wenchuan Earthquake, J Happiness Stud, 24(2):563-587.