6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri Sonrası Malatya İlinde Bulunan Betonarme Binaların ve Çelik Yapıların Hasar Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 60 - 80, 30.06.2024

Muhammed Atar , Ozan İnce , Ömer Faruk Taş , Alper Özmen , Erkut Sayın

https://doi.org/10.46464/tdad.1394039

Öz

Türkiye’de 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde saat 04:17'de Mw 7.7 ve aynı gün içinde Elbistan merkezli saat 13:24'te Mw 7.6 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiştir. Bu iki deprem 9 saatlik arayla meydana gelmiş ve özellikle 11 şehri etkilemiştir. Bu çalışmada, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler sonrasında Malatya ilinde yer alan betonarme ve çelik yapıların hasar durumları incelenmiştir. Saha çalışmasında çoğunlukla yıkılan veya ağır hasar gören yapılar üzerinde durulmuştur. Taşıyıcı sistem ve düzensizlikler, malzeme kalitesi ve inşaat süreçlerindeki uygulama hataları gibi konular ele alınmıştır. Yapılan çalışmada özellikle betonarme yapılarda deprem yönetmeliklerinin uygulanmasında ciddi eksiklikler olduğu ayrıca depreme karşı dayanıklı yapı tasarımında taşıyıcı sistem tasarımına ve beton malzemesinin kalitesine (betonda segregasyon oluşumu, uygun geometride agrega kullanılmaması, yetersiz paspayının bırakılması gibi) daha fazla dikkat edilmesi gerektiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Deprem hasarı, Kahramanmaraş depremleri, Betonarme yapı, Çelik yapı

Investigation of the Damage Conditions of Reinforced Concrete Buildings and Steel Structures in Malatya Province Following the February 6, 2023 Kahramanmaraş

Öz

On February 6, 2023, two earthquakes with a magnitude of Mw 7.7 occurred in the Pazarcık district of Kahramanmaraş, one at 04:17 and the second one at 13:24 in the center of Elbistan, with a magnitude of Mw 7.6. These two earthquakes happened 9 hours apart and significantly affected 11 cities. In this study, the damage conditions of reinforced concrete and steel structures in Malatya province were examined following the earthquakes that occurred in Kahramanmaraş on February 6, 2023. In the field study, mostly collapsed or heavily damaged structures were examined. Topics such as structural system and irregularities, material quality and application mistakes in construction processes are discussed. The field inspection revealed significant shortcomings in the implementation of earthquake regulations. More attention should be directed towards the design of the structural system and the quality of concrete materials, including aspects such as segregation in concrete, improper aggregate geometry, and insufficient concrete cover, in the design of earthquake-resistant structures.

Anahtar Kelimeler

Earthquake damage, Kahramanmaraş earthquakes, Reinforced concrete structure, Steel structure

Kaynakça

• ABYBHY,1975. Afet Bölgelerine Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, İmar ve İskân Bakanlığı, Ankara, Türkiye.
• ABYBHY, 1998. Afet Bölgelerine Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Ankara, Türkiye.
• Acito M., Buzzetti M., Chesi C., Magrinelli E., Milani G., 2023. Failures and damages of historical masonry structures induced by 2012 northern and 2016–17 central Italy seismic sequences Critical Issues and New Perspectives towards Seismic Prevention, Engineering Failure Analysis, 149, 107257, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2022.106706.
• AFAD, 2023. 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan Kahramanmaraş (Mw: 7.7– Mw: 7.6) Depremleri Raporu, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürlüğü Deprem Dairesi Başkanlığı, 02 Haziran 2023.
• Altan M.., Hastürk O., 2023. Depremin Ardından Kentsel Dönüşüm, Şehir Planlaması, Avrasya Dosyası Dergisi, 14(1), 158-182, İstanbul.
• Altunsu E., Güneş O., Öztürk S., Sorosh S., Sarı A., Beeson S.T., 2024. Investigating the structural damage in Hatay province after Kahramanmaraş-Türkiye earthquake sequences, Engineering Failure Analysis, 157, 107857, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107857.
• Avcil F., Işık E., İzol R., Büyüksaraç A., Arkan E., Arslan M.H., Aksoylu C., Eyisüren O., Harirchian E., 2023. Effects of the February 6, 2023, Kahramanmaraş earthquake on structures in Kahramanmaraş city, Natural Hazards, pp.1-39, https://doi.org/10.1007/s11069-023-06314-1.
• Büyüksaraç A., Gündoğdu E., Bektaş Ö., Işık E., 2024. Failure mechanism by wrench faulting in Central Anatolia, Engineering Failure Analysis, 156, 107786, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107786.
• DBYBHY, 2007, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Ankara, Türkiye.
• Franchi A., Napoli P., Crespi P., Giordano N., Zucca M., 2022. Unloading and Reloading Process for the Earthquake Damage Repair of Ancient Masonry Columns: The Case of the Basilica di Collemaggio, International Journal of Archit. Herit., 16(11), 1683-1698, https://doi.org/10.1080/15583058.2021.1904056.
• Genç A.F., Atmaca E.E., Günaydin M., Altunişik A.C., Sevim B., 2023. Evaluation of soil structure interaction effects on structural performance of historical masonry buildings considering earthquake input models. Structures, 54, 869-889, Elsevier, https://doi.org/10.1016/j.istruc.2023.05.082.
• Işık E., 2023. Structural Failures of Adobe Buildings during the February 2023 Kahramanmaraş (Türkiye) Earthquakes, Applied Sciences, 13(15), 8937, https://doi.org/10.3390/app13158937.
• Işık E., Avcil F., Büyüksaraç A., İzol R., Arslan M.H., Aksoylu C., Harirchian E., Eyisüren O., Arkan E., Güngör M.Ş., Günay M., Ulutaş H., 2023. Structural damages in masonry buildings in Adıyaman during the Kahramanmaraş (Turkiye) earthquakes (Mw 7.7 and Mw 7.6) on 06 February 2023, Engineering Failure Analysis, 151, 107405, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107405.
• Ivanov M.L., Chow W.K., 2023. December. Structural damage observed in reinforced concrete buildings in Adiyaman during the 2023 Turkiye Kahramanmaras Earthquakes, Structures, 58, 105578, Elsevier, https://doi.org/10.1016/j.istruc.2023.105578.
• İnce O., 2024. Structural damage assessment of reinforced concrete buildings in Adıyaman after Kahramanmaraş (Türkiye) Earthquakes on 6 February 2023, Engineering Failure Analysis, 156, 107799, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107799.
• Lin J.L., Kuo C.H., Chang Y.W., Chao S.H., Li Y.İ., Shen W.C., Yu C.H., Yang C.Y., Lin F.R., Hung H.H., C.C., Su C.K., Hsu S.Y., Lu C.C., Chung L.L., Hwang S.J., 2020. Reconnaissance and learning after the February 6, 2018, earthquake in Hualien, Taiwan, Bulletin of Earthquake Engineering, 18, 4725–4754.
• Kahya V., Genç A.F., Sunca F., Roudane B., Altunişik A.C., Yilmaz S., Günaydin M., Dok G., Kirtel O., Demir A., Aykanat B., Arslan, M.E., Saribiyik A., Aydin F., Aslan B., Sezdirmez T., Tatar T., Emiroğlu M., Atmaca B., Adanur S., Atmaca E.E., Güleş O., Demirkaya E., Öztürk H., Akgül T., 2023. Evaluation of earthquake-related damages on masonry structures due to the 6 February 2023 Kahramanmaraş-Türkiye earthquakes: A case study for Hatay Governorship Building, Engineering Failure Analysis, p.107855, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107855.
• Kazaz İ., Bilge İ.H., Gürbüz M., 2024. Near-fault ground motion characteristics and its effects on a collapsed reinforced concrete structure in Hatay during the February 6, 2023 Mw7.8 Kahramanmaraş earthquake, Engineering Structures, 298, 117067.
• Kocaman İ., 2023a. Effect of restoration interventions on the seismic behavior of historical masonry buildings: The case of Molla Siyah mosque, Engineering Failure Analysis, 148, 107206, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107206.
• Kocaman İ., 2023b. The effect of the Kahramanmaraş earthquakes (Mw 7.7 and Mw 7.6) on historical masonry mosques and minarets. Engineering Failure Analysis, 149, 107225, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107225Get rights and content.
• KRDAE, 2023. 6 Şubat 2023 Mw7.7 Gaziantep 6 Şubat 2023 Mw 7.6 Kahramanmaraş 20 Şubat 2023 Mw6.4 Hatay Depremleri Ön Değerlendirme Raporu, B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, 13.03.2023. Erişim adresi: http://koeri.boun.edu.tr/new/sites/default/files/KRDAE-2023-Deprem-On-Degerlendirme-Raporu.pdf.
• Malatya Valiliği, 2021. İRAP İl Risk Azaltma Planı (Malatya), T.C. Malatya Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Erişim adresi: http://www.malatya.gov.tr/kurumlar/malatya.gov.tr/Dosyalar/IRAP/Il-Afet-Risk-Azatma-Plani.pdf.
• Mercimek Ö., 2023. Seismic Failure Modes of Masonry Structures Exposed to Kahramanmaraş Earthquakes (Mw 7.7 and 7.6) on February 6, 2023, Engineering Failure Analysis, 151, 107422, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107422.
• Mertol H.C., Tunç G., Akış T., Kantekin Y., Aydın İ.C., 2023. Investigation of RC Buildings after 6 February 2023, Kahramanmaraş, Türkiye Earthquakes, Buildings, 13(7), 1789.
• Preciado A., Santos J.C., Silva C., Ramírez-Gaytán A., Falcon JM., 2020. Seismic damage and retrofitting identification in unreinforced masonry Churches and bell towers by the September 19, 2017 (Mw = 7.1) Puebla-Morelos earthquake, Engineering Failure Analysis, 118, 104924, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2020.104924.
• Preciado A., Pẽna F., Fonseca F.C., Silva C., 2022. Damage description and schematic crack propagation in Colonial Churches and old masonry buildings by the 2017 Puebla-Morelos earthquakes (Mw = 8.2 and 7.1), Engineering Failure Analysis, 141, 106706, https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2022.106706.
• Rossetto T., D’Ayala D., Gori F., Persio R., Han J., Novelli V., Wilkinson S.M., Alexander D., Hill M., Stephens S., Kontoe S., Elia G., Verrucci E., Vicini A., Shelley W., Foulser-Piggott R., 2014. The value of multiple earthquake missions: the EEFIT L’Aquila Earthquake experience, Bulletin of Earthquake Engineering, 12, 277-305, https://doi.org/10.1007/s10518-014-9588-y.
• Sagbas G., Garjan R.S., Sarikaya K., Deniz D., 2023. Field reconnaissance on seismic performance and functionality of Turkish industrial facilities affected by the 2023 Kahramanmaras earthquake sequence, Bulletin of Earthquake Engineering, 22, 1-28, https://doi.org/10.1007/s10518-023-01741-8.
• Sayın E., Yön B., Onat O., Gör M., Öncü M.E., Tunç E.T, Bakır D., Karaton M., Calayır Y., 2021. 24 January 2020 Sivrice-Elazığ, Turkey earthquake: geotechnical evaluation and performance of structures, Bulletin of Earthquake Engineering, 19, 657-684, https://doi.org/10.1007/s10518-020-01018-4.
• TADAS, 2023. Türkiye İvme Veritabanı ve Analiz Sistemi, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Deprem Dairesi Başkanlığı, Erişim adresi: https://tadas.afad.gov.tr/login.
• TBDY, 2018. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara, Türkiye.