Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Social Media Use on Disaster Management: Opportunities and Risks

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 25 - 35, 30.04.2025
https://doi.org/10.46464/tdad.1538677

Öz

In response to the increasing frequency and impact of disasters, significant developments and updates have emerged in the field of disaster management. Technological advancements, particularly when with integrated disaster management are increasingly employed to reduce, prevent, and mitigate disaster risks. The adoption of data-driven approaches, alongside the communication capabilities of social media, has rendered the latter an essential resource in disaster management processes. Social media platforms now serve as tools for information dissemination, communication, coordination, organization, and data collection. However, their use also introduces risks, including breaches of personal data, the spread of disinformation, manipulation, and the propagation of black propaganda. This study examines the relationship between disasters and social media, with a focus on the role of social media within integrated disaster management frameworks. The analysis considers both the opportunities and risks associated with the use of social media, drawing on international and national case studies to assess its dual impact on disaster management practices.

Kaynakça

  • AFAD, 2024. Afet Haritaları. T.C. içişleri bakanlığı Afet ve acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/afet-haritalari.
  • Ağca M.E., 2023. Afet odaklı risk iletişiminde sosyal medya kullanımı: AFAD örneği, Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 6(1), 41-60.
  • AlHinai Y.S., 2020. Disaster management digitally transformed: Exploring the impact and key determinants from the UK national disaster management experience, International journal of disaster risk reduction, 51, 101851.
  • Anadolu Ajansı, 2020. Sosyal Medya Dünyanın Sorunu, Anadolu Ajansı (AA), Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/sosyal-medya-dunyanin-sorunu/1921912.
  • Anson S., Watson H., Wadhwa K., Metz K., 2017. Analysing social media data for disaster preparedness: Understanding the opportunities and barriers faced by humanitarian actors, International Journal of Disaster Risk Reduction, 21, 131-139.
  • Argın Y., 2023. Doğal afetlerde sosyal medya kullanımı: 2023 Kahramanmaraş depremi özelinde Twitter örneği, İnşaat Sanat Tasarım ve Mimarlık Araştırmaları Dergisi, 3(1), 140-165.
  • Aydın A.F., 2020. Post-truth dönemde sosyal medyada dezenformasyon: Covid-19 (yeni koronavirüs) pandemi süreci, Asya Studies, 4(12), 76-90.
  • Babaoğlu C., 2024. Afet yönetimi ve gönüllülük, SETA Ankara, Erişim Adresi https://www.setav.org/assets/uploads/2024/02/A403.pdf.
  • Bhavaraju S.K.T., Beyney C., Nicholson C., 2019. Quantitative analysis of social media sensitivity to natural disasters, International Journal of Disaster Risk Reduction, 39, 101251.
  • Carr C., Hayes R.A., 2015. Social media: defining, developing, and divining, Atlantic Journal of Communication, 23(1), 46-65.
  • Demir M., 2023. Reflections of Social Media Usage After the 06 February Kahramanmaraş Centered Earthquakes, Turk Deprem Arastirma Dergisi, 5(2), 248-269, https://doi.org/10.46464/tdad.1334129.
  • Demiröz K., 2020. Afet kriz yönetiminde sosyal medyanın işlevselliği ve zararları üzerine bir inceleme, Resilience, 4(2), 293-304.
  • Dereli T., Çelik N., Çetinkaya C., 2018. A literature review on big data and social media usage in disaster management, Afet ve Risk Dergisi, 1 (2), 114-125.
  • Dong Z.S., Meng L., Christenson L., Fulton L., 2021. Social media information sharing for natural disaster response, Natural Hazards, 107(3), 2077-2104.
  • EM-DAT, 2024. International Disaster Database, CRED. Erişim Adresi: www.emdat.be.
  • EM-DAT CRED/UCLouvain, 2023. Earthquakes in Türkiye A Review from 1900 to Today, CRED Crunch Newsletter, Issue No. 72 (September 2023), Erişim Adresi: https://files.emdat.be/2023/09/CredCrunch72.pdf .
  • Gao H., Barbier G., Goolsby R., 2011. Harnessing the crowdsourcing power of social media for disaster relief, IEEE Intelligent Systems, 26(3), 10-14.
  • İTÜ, 2021. Türkiye’nin Ölümcül Heyelan Olayları Veri Tabanı İTÜ’de Oluşturuldu. Erişim Adresi: https://haberler.itu.edu.tr/haberdetay/2021/01/25/turkiyenin-olumcul-heyelan-olaylari-veri-tabani-i-tu-de-olusturuldu.
  • Kankanamge N., Yigitcanlar T., Goonetilleke A., Kamruzzaman M., 2020. Determining disaster severity through social media analysis: Testing the methodology with South East Queensland Flood tweets, International Journal of Disaster Risk Reduction, 42, 101360.
  • Khan A., Gupta S., Gupta S.K., 2021. Emerging UAV technology for disaster detection, mitigation, response, and preparedness, Journal of Field Robotics, 39, 905-955.
  • Kryvasheyeu Y., Chen H., Obradovich N., Moro E., Van Hentenryck P., Fowler J., Cebrian M., 2016. Rapid assessment of disaster damage using social media activity, Science Advances, 2(3).
  • Maciejewski M., 2017. To do more, better, faster and more cheaply: Using big data in public administration, International Review of Administrative Sciences, 83(1), 120-135.
  • Memiş L., Babaoğlu C., 2020a. Acil durum ve afet yönetiminde süreç yaklaşımı ve teknoloji, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 776-791.
  • Memiş L., Babaoğlu C., 2020b. Afet yönetimi ve teknoloji. (İçinde: Farklı Boyutlarıyla Afet Yönetimi, Editör: Yaman M., Çakır E.) Nobel, Ankara, 163-174.
  • Memiş L., Babaoğlu C., 2023. Yeni teknolojiler, büyük veri ve etkin afet yönetimi. (İçinde: Türkiye’de Afet Yönetimi Editör: Selim Çapar), Ankara, TİAV, 301-329.
  • Munawar H.S., Mojtahedi M., Hammad A.W.A., Kouzani A., Mahmud M.A.P., 2022. Disruptive technologies as a solution for disaster risk management: a review, Science of the Total Environment, 806(3), 2-15,
  • Nazer T.H., Xue G., Ji Y., Liu H., 2017. Intelligent disaster response via social media analysis a survey, ACM SIGKDD Explorations Newsletter, 19(1), 46-59.
  • Neppalli V.K., Caragea C., Squicciarini A., Tapia A., Stehle S., 2017. Sentiment analysis during Hurricane Sandy in emergency response, International Journal of Disaster Risk Reduction, 21, 213-222.
  • Niles M.T., Emery B.F., Reagan A.J., Dodds P.S., Danforth C.M., 2019. Social media usage patterns during natural hazards, PloS one, 14(2), e0210484.
  • Ogie R.I., James S., Moore A., Dilworth T., Amirghasemi M., Whittaker J., 2022. Social media use in disaster recovery: A systematic literature review, International Journal of Disaster Risk Reduction, 70, 102783.
  • Power D., Phillips-Wren G., 2011. Impact of social media and web 2.0 on decision-making, Journal of Decision Systems, 20(3), 249-261.
  • Sahin S., 2019. The Disaster Management in Turkey and Goals of 2023, Turk. J. Earthq. Res. 1 (2), 180-196, https://doi.org/10.46464/tdad.600455.
  • Satija T., Kar N., 2020. Analysing social media responses in natural disaster, In trends in computational intelligence. Security and Internet of Things: Third International Conference, ICCISIoT 2020, Tripura, India, December 29-30, pp. 96-107.
  • Statista, 2024. Social media- statistics & facts, Statista, Erişim Adresi: https://www.statista.com/topics/1164/social-networks/#topicOverview.
  • Şahin D., Demirbilek E.Z., 2023. Doğal afet ve kriz yönetiminde sosyal medyanın etkisi: Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi üzerine bir inceleme, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 322-333.
  • TÜİK, 2024. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2023.
  • UNDRR, 2024. Disaster losses and statistics, PreventionWeb, Erişim Adresi: https://www.preventionweb.net/understanding-disaster-risk/disaster-losses-and-statistics.
  • Usta E., Yükseler M., 2021. Afetlerde sosyal medya kullanımı ve etik ikilemler: İzmir Seferihisar depremi örneği, Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 249-269.
  • Vermiglio C., Noto G., Bolivar M.P.R., Zarone V., 2021. Disaster management and emerging technologies: A performance-based perspective, Meditari Accountancy Research, 30 (4), 1093-1117.
  • Willson G., Wilk V., Sibson R., Morgan A., 2021. 2019-2020 Avustralya orman yangını felaketinin Twitter içerik analizi: geleceğe yönelik çıkarımlar, Journal of Tourism Futures, 7 (3), 350-355.
  • Yan L., Pedraza‐Martinez A.J., 2019. Social media for disaster management: Operational value of the social conversation, Production and Operations Management, 28(10), 2514-2532.
  • Yates D., Paquette S., 2011. Emergency knowledge management and social media technologies: A case study of the 2010 Haitian earthquake, International journal of information management, 31(1), 6-13.
  • Yu M., Yang C., Li Y., 2018. Big data in natural disaster management: a review, Geosciences, 8(5), 165.

Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 25 - 35, 30.04.2025
https://doi.org/10.46464/tdad.1538677

Öz

Sayıları ve etkileri artan afetlere mukabil olarak afet yönetiminde de yeni gelişmeler ve güncellemeler yaşanmaktadır. Özellikle bütünleşik afet yönetimiyle birlikte teknolojik gelişmelerin; afet risklerini azaltma, engelleme ya da iyileştirme noktasında daha fazla kullanıldığı gözlenmektedir. Veri temelli yaklaşımlar ve iletişim boyutlarıyla sosyal medya da afet sürecinde önemli bir kaynağa dönüşmüştür. Sosyal medya, afet yönetim sürecinde; bilgi, iletişim, koordinasyon, organizasyon ve veri kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte, kişisel veri ihlali, dezenformasyon, manipülasyon ve kara propaganda gibi riskleri de doğurmaktadır. Bu çalışmada, afetler ve sosyal medya ilişkisi ve bütünleşik afet yönetimi süreçlerinde sosyal medya kullanımı farklı boyutlarıyla ele alınmıştır. Çalışma kapsamında sosyal medyanın rolü afet yönetimi açısından ele alınmış ve çift taraflı olarak sunduğu fırsatlar ve riskler uluslararası ve ulusal örnekler bağlamında değerlendirilmiştir.

Kaynakça

  • AFAD, 2024. Afet Haritaları. T.C. içişleri bakanlığı Afet ve acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/afet-haritalari.
  • Ağca M.E., 2023. Afet odaklı risk iletişiminde sosyal medya kullanımı: AFAD örneği, Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 6(1), 41-60.
  • AlHinai Y.S., 2020. Disaster management digitally transformed: Exploring the impact and key determinants from the UK national disaster management experience, International journal of disaster risk reduction, 51, 101851.
  • Anadolu Ajansı, 2020. Sosyal Medya Dünyanın Sorunu, Anadolu Ajansı (AA), Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/sosyal-medya-dunyanin-sorunu/1921912.
  • Anson S., Watson H., Wadhwa K., Metz K., 2017. Analysing social media data for disaster preparedness: Understanding the opportunities and barriers faced by humanitarian actors, International Journal of Disaster Risk Reduction, 21, 131-139.
  • Argın Y., 2023. Doğal afetlerde sosyal medya kullanımı: 2023 Kahramanmaraş depremi özelinde Twitter örneği, İnşaat Sanat Tasarım ve Mimarlık Araştırmaları Dergisi, 3(1), 140-165.
  • Aydın A.F., 2020. Post-truth dönemde sosyal medyada dezenformasyon: Covid-19 (yeni koronavirüs) pandemi süreci, Asya Studies, 4(12), 76-90.
  • Babaoğlu C., 2024. Afet yönetimi ve gönüllülük, SETA Ankara, Erişim Adresi https://www.setav.org/assets/uploads/2024/02/A403.pdf.
  • Bhavaraju S.K.T., Beyney C., Nicholson C., 2019. Quantitative analysis of social media sensitivity to natural disasters, International Journal of Disaster Risk Reduction, 39, 101251.
  • Carr C., Hayes R.A., 2015. Social media: defining, developing, and divining, Atlantic Journal of Communication, 23(1), 46-65.
  • Demir M., 2023. Reflections of Social Media Usage After the 06 February Kahramanmaraş Centered Earthquakes, Turk Deprem Arastirma Dergisi, 5(2), 248-269, https://doi.org/10.46464/tdad.1334129.
  • Demiröz K., 2020. Afet kriz yönetiminde sosyal medyanın işlevselliği ve zararları üzerine bir inceleme, Resilience, 4(2), 293-304.
  • Dereli T., Çelik N., Çetinkaya C., 2018. A literature review on big data and social media usage in disaster management, Afet ve Risk Dergisi, 1 (2), 114-125.
  • Dong Z.S., Meng L., Christenson L., Fulton L., 2021. Social media information sharing for natural disaster response, Natural Hazards, 107(3), 2077-2104.
  • EM-DAT, 2024. International Disaster Database, CRED. Erişim Adresi: www.emdat.be.
  • EM-DAT CRED/UCLouvain, 2023. Earthquakes in Türkiye A Review from 1900 to Today, CRED Crunch Newsletter, Issue No. 72 (September 2023), Erişim Adresi: https://files.emdat.be/2023/09/CredCrunch72.pdf .
  • Gao H., Barbier G., Goolsby R., 2011. Harnessing the crowdsourcing power of social media for disaster relief, IEEE Intelligent Systems, 26(3), 10-14.
  • İTÜ, 2021. Türkiye’nin Ölümcül Heyelan Olayları Veri Tabanı İTÜ’de Oluşturuldu. Erişim Adresi: https://haberler.itu.edu.tr/haberdetay/2021/01/25/turkiyenin-olumcul-heyelan-olaylari-veri-tabani-i-tu-de-olusturuldu.
  • Kankanamge N., Yigitcanlar T., Goonetilleke A., Kamruzzaman M., 2020. Determining disaster severity through social media analysis: Testing the methodology with South East Queensland Flood tweets, International Journal of Disaster Risk Reduction, 42, 101360.
  • Khan A., Gupta S., Gupta S.K., 2021. Emerging UAV technology for disaster detection, mitigation, response, and preparedness, Journal of Field Robotics, 39, 905-955.
  • Kryvasheyeu Y., Chen H., Obradovich N., Moro E., Van Hentenryck P., Fowler J., Cebrian M., 2016. Rapid assessment of disaster damage using social media activity, Science Advances, 2(3).
  • Maciejewski M., 2017. To do more, better, faster and more cheaply: Using big data in public administration, International Review of Administrative Sciences, 83(1), 120-135.
  • Memiş L., Babaoğlu C., 2020a. Acil durum ve afet yönetiminde süreç yaklaşımı ve teknoloji, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 776-791.
  • Memiş L., Babaoğlu C., 2020b. Afet yönetimi ve teknoloji. (İçinde: Farklı Boyutlarıyla Afet Yönetimi, Editör: Yaman M., Çakır E.) Nobel, Ankara, 163-174.
  • Memiş L., Babaoğlu C., 2023. Yeni teknolojiler, büyük veri ve etkin afet yönetimi. (İçinde: Türkiye’de Afet Yönetimi Editör: Selim Çapar), Ankara, TİAV, 301-329.
  • Munawar H.S., Mojtahedi M., Hammad A.W.A., Kouzani A., Mahmud M.A.P., 2022. Disruptive technologies as a solution for disaster risk management: a review, Science of the Total Environment, 806(3), 2-15,
  • Nazer T.H., Xue G., Ji Y., Liu H., 2017. Intelligent disaster response via social media analysis a survey, ACM SIGKDD Explorations Newsletter, 19(1), 46-59.
  • Neppalli V.K., Caragea C., Squicciarini A., Tapia A., Stehle S., 2017. Sentiment analysis during Hurricane Sandy in emergency response, International Journal of Disaster Risk Reduction, 21, 213-222.
  • Niles M.T., Emery B.F., Reagan A.J., Dodds P.S., Danforth C.M., 2019. Social media usage patterns during natural hazards, PloS one, 14(2), e0210484.
  • Ogie R.I., James S., Moore A., Dilworth T., Amirghasemi M., Whittaker J., 2022. Social media use in disaster recovery: A systematic literature review, International Journal of Disaster Risk Reduction, 70, 102783.
  • Power D., Phillips-Wren G., 2011. Impact of social media and web 2.0 on decision-making, Journal of Decision Systems, 20(3), 249-261.
  • Sahin S., 2019. The Disaster Management in Turkey and Goals of 2023, Turk. J. Earthq. Res. 1 (2), 180-196, https://doi.org/10.46464/tdad.600455.
  • Satija T., Kar N., 2020. Analysing social media responses in natural disaster, In trends in computational intelligence. Security and Internet of Things: Third International Conference, ICCISIoT 2020, Tripura, India, December 29-30, pp. 96-107.
  • Statista, 2024. Social media- statistics & facts, Statista, Erişim Adresi: https://www.statista.com/topics/1164/social-networks/#topicOverview.
  • Şahin D., Demirbilek E.Z., 2023. Doğal afet ve kriz yönetiminde sosyal medyanın etkisi: Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi üzerine bir inceleme, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 322-333.
  • TÜİK, 2024. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2023.
  • UNDRR, 2024. Disaster losses and statistics, PreventionWeb, Erişim Adresi: https://www.preventionweb.net/understanding-disaster-risk/disaster-losses-and-statistics.
  • Usta E., Yükseler M., 2021. Afetlerde sosyal medya kullanımı ve etik ikilemler: İzmir Seferihisar depremi örneği, Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 249-269.
  • Vermiglio C., Noto G., Bolivar M.P.R., Zarone V., 2021. Disaster management and emerging technologies: A performance-based perspective, Meditari Accountancy Research, 30 (4), 1093-1117.
  • Willson G., Wilk V., Sibson R., Morgan A., 2021. 2019-2020 Avustralya orman yangını felaketinin Twitter içerik analizi: geleceğe yönelik çıkarımlar, Journal of Tourism Futures, 7 (3), 350-355.
  • Yan L., Pedraza‐Martinez A.J., 2019. Social media for disaster management: Operational value of the social conversation, Production and Operations Management, 28(10), 2514-2532.
  • Yates D., Paquette S., 2011. Emergency knowledge management and social media technologies: A case study of the 2010 Haitian earthquake, International journal of information management, 31(1), 6-13.
  • Yu M., Yang C., Li Y., 2018. Big data in natural disaster management: a review, Geosciences, 8(5), 165.
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Politika ve Yönetim (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Cenay Babaoğlu 0000-0002-2935-0579

Hasret Duman 0000-0002-7187-7729

Erken Görünüm Tarihi 28 Nisan 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 26 Ağustos 2024
Kabul Tarihi 25 Eylül 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Babaoğlu, C., & Duman, H. (2025). Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 7(1), 25-35. https://doi.org/10.46464/tdad.1538677
AMA Babaoğlu C, Duman H. Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler. TDAD. Nisan 2025;7(1):25-35. doi:10.46464/tdad.1538677
Chicago Babaoğlu, Cenay, ve Hasret Duman. “Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler”. Türk Deprem Araştırma Dergisi 7, sy. 1 (Nisan 2025): 25-35. https://doi.org/10.46464/tdad.1538677.
EndNote Babaoğlu C, Duman H (01 Nisan 2025) Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler. Türk Deprem Araştırma Dergisi 7 1 25–35.
IEEE C. Babaoğlu ve H. Duman, “Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler”, TDAD, c. 7, sy. 1, ss. 25–35, 2025, doi: 10.46464/tdad.1538677.
ISNAD Babaoğlu, Cenay - Duman, Hasret. “Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler”. Türk Deprem Araştırma Dergisi 7/1 (Nisan2025), 25-35. https://doi.org/10.46464/tdad.1538677.
JAMA Babaoğlu C, Duman H. Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler. TDAD. 2025;7:25–35.
MLA Babaoğlu, Cenay ve Hasret Duman. “Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler”. Türk Deprem Araştırma Dergisi, c. 7, sy. 1, 2025, ss. 25-35, doi:10.46464/tdad.1538677.
Vancouver Babaoğlu C, Duman H. Afet Yönetimi Açısından Sosyal Medya: Fırsatlar ve Riskler. TDAD. 2025;7(1):25-3.

AÇIK ERİŞİM ve LİSANS


Bu derginin içeriği Creative Commons Attribution 4.0 International Non-Commercial License'a tabidir.




Flag Counter