Öz
Turkic languages developed through the history and gradually became distinctive languages. And among them some languages became closely related. When to compare their lexicology, we can find that they are almost dialects of a language rather than two different languages. This article tries to analyze anthroponomy of Kazakh, Noghai, Tatar, Bashkirt and Karachai-Malkar languages, which belong to Kipchak group of Turkic language family. In fact, the author compares Noghai, Tatar, Bashkirt and Karachai-Malkar languages' anthroponomy with the Kazakh ones. They have close connection in pronunciation system and semantically they have identical meanings. This is because all these people keep old Turkic traditions in their lives. While this is always reflected by the meanings of anthroponomy. This article includes anthroponomy from other Turkic languages and loan anthroponomy from Arabic-Persian languages. While the root anthroponomy of old Turkic plays a great role in anthroponomy-formation, Arabic-Persian loan words are assimilated phonetically and also play significant role in anthroponomy forming process. In comparing Turkic people names with those ones in Arabic languages, the spelling peculiarities are always be in concentration. Although, the anthroponomy have commonality in orthoepy, their spelling may separate them significantly. So, in order to identify exact linguistic nature of the anthroponomy, their orthoepy in each languages in always kept in mind.
Anahtar Kelimeler
Öz
Түркі тілдері өткен тарихында түрлі топтарға бөлініп, дами келе жеке ұлттық тілдерге
айналған. Соның ішінде бір-бірімен туыстығы жағынан жақын тілдер бар. Олардың
лексикалық қорындағы сөздерді салыстырғанда жеке ұлт тілі дегеннен гөрі, диалектілерге
көбірек ұқсайтыны байқалады. Мақалада түркі тілінің қыпшақ тобына жататын қазақ –
ноғай – татар – башқұрт – қарашай-малқар – құмық антропонимдерінің бір-біріне тілдік
жақындығы дыбыстық ерекшеліктері бойынша қарастырылады. Негізінен автор ноғай –
татар – башқұрт – қарашай-малқар – құмық есімдерін қазақ тіліндегі нұсқаларымен
салыстырады. Дыбыстық ерекшелігі жағынан бұл есімдер бір-біріне өте жақын және
мағыналық жағынан да солай. Өйткені тұрмыс-салттар мен діни ұстанымдарда көне түркілік
әдет-ғұрыптар сақталған, ал бұл қашанда антропонимдердің мағынасынан көрініс беріп
отырады.
Мақалада лексикалық құрамы бойынша алғанда түркі және араб-парсы тілдерінен енген
есімдер қамтылған. Түркілік төл есімдердің құрамында көне дәуірлерден бері
антропонимжасауға қатысып келе жатқан ортақ лексикалық бірліктер көрініс тапса, кірме
есімдерді дыбыстық игеруде де ұқсас жайлар көп екені байқалады.
Түркілік есімдерді қазақ тіліндегі нұсқасымен салыстырғанда, бірінші сол тілдердегі жазу
ережелеріне де назар аударылады. Өйткені антропонимдердің орфоэпиялық тұрғыдан
жақындығы байқалғанмен, жазудағы әртүрлілік оларды алыстатып жіберуі мүмкін.
Сондықтан, шынайы тілдік сипатын айқындау үшін, әр тілдегі орфографиялық нормалардың
алыс-жақындығы да назарға алынған.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA53HS79HR |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 3 Sayı: 4 |
Kaynak Göster
