Features of the Current State of Vocabulary of the Karachay-Balkarian Language

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 18, 65 - 75, 28.01.2021

Svetlana Hapayeva

Öz

The article discusses the current state of the vocabulary of the Karachay-Balkarian language. The relevance of the work is due to the prevailing linguistic situation, when the threat of the extinction of the languages of small peoples, including the Karachay-Balkarian language, becomes reality. The purpose of the study is to analyze the language situation that has developed in the regions where the native speakers of the Karachay-Balkarian language live – in the Karachay-Cherkess and Kabardino-Balkarian republics.
To solve existing problems in language construction, it is necessary to set new tasks that meet new conditions that meet the requirements of the time. The article proposes a number of measures aimed at preserving, reviving and developing the national Karachay-Balkarian literary language, whose functions are currently mainly limited to using it as a spoken language serving the domestic sphere.

Anahtar Kelimeler

Karachay-Balkarian language, speech, vocabulary, borrowed vocabulary, laws of the language, nationwide language, vocabulary of limited use, language situation, the preservation of national languages, the development of the language, the formation of national identity, the sphere of functioning of the language

Къарачай-Малкъар Тилни Сёз Хазнасыны Бусагъатдагъы Болумуну Энчиликлери

Öz

Бу ишде къарачай-малкъар тилни сёз байлыгъыны бусагъат болумуна къаралады. Статьяны бюгюнлюкде магъаналылыгъы – илму-техника прогрессни ёсгени бла, джашауну джангыра баргъаны бла биргелей, къайсы тилни да къурулушунда, артыкъ да лексикасында уллу тюрлениуле болгъанлары, адам санлары аз миллетлени (аланы ичлеринде къарачайлыла бла малкъарлыланы да) тиллерини мындан ары сакъланныкъларына, ёсериклерине, айнырыкъларына къоркъуу болгъаны бла байламлыды.
Ишни мураты – къарачай-малкъар тилни сёз хазнасыны бусагъатдагъы болумун ачыкълауду, Къарачай бла Малкъарда тил бла байламлы халны тюрлендирир мадарланы тинтиудю.

Anahtar Kelimeler

тил, сёлешиу, сёз хазна, тыш тилледен кирген сёзле, джангы сёзле, эскирген сёзле, лексика, тилни джорукълары, миллет энчиликни сакълау, тилни хайырландырылгъан сфералары, тил бла байламлы болум, саулай миллет джюрютген тил, миллетни бир къауумлары джюрютген тил

Kaynakça

• Абашева, Д.В. (2018) Семантическая многоплановость текста народной культуры в литературе. Семантика народной культуры в литературе. Материалы международной научно-практической конференции (15-16 марта 2018г.). Москва: МПГУ, С.9-17
• Абросимова, Л.С. (2011) Неологизмы как фактор изменения языковой картины мира. Вопросы когнитивной лингвистики. № 1. Тамбов: Издательство Тамбовского государственного университета, С.106-110.
• Алпатов, В.М. (2015) Языковая политика в России и в мире. Известия РАН. Серия литературы и языка. Т. 74. № 1. С.11-24.
• Винокур, Г.О. (1991) О языке художественной литературы. М.: Высшая школа, 448 с.
• Захаренко, Е.Н., Комарова Л.Н. и Нечаева И.В. (2003) Новый словарь иностранных слов: 25 000 слов и словосочетаний. Москва: ООО ИФ «Азбуковник», 1040 с.
• Кожина, М.Н. (2008) Стилистика русского языка. М.: Флинта, 464 с.
• Комлев, Н.Г. (2008) Словарь иностранных слов. Москва: Эксмо, 672 с.
• Крысин, Л.П. (1996) Иноязычное слово в контексте современной общественной жизни. Москва: Русский язык, 161с.
• Къарачай-малкъар орус сёзлюк (1989) Москва: «Русский язык», 832 б.
• Лайпанланы, Билал (1986) «Бусакъла». Черкесск: Къарачай-Черкес китаб басма, 123 б.
• Русско-карачаево-балкарский словарь (1965) Москва: «Советская энциклопедия», 200 б.
• Семенланы, Сымайыл. (1992) «Джырла бла назмула». М.: Молодая гвардия, 192 б.
• Солганик, Г.Я. (2010) Современная языковая ситуация и тенденции развития русского литературного языка. Вестник московского университета. Серия 10. Журналистика и культура русской речи. С.122-134
• Улаков, М.З. (1994) Проблемы лексической стилистика карачаево-балкарского языка. Нальчик: Эльбрус, 113 с.