The Cathedral Mosque in Saint Petersburg in Photos and Postcards

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 19, 336 - 346, 24.07.2021

Renat Bekkin

Öz

Tatars have lived in Saint Petersburg since the construction of the city, but only at the
beginning of the twentieth century they received the possibility to build a mosque. The Cathedral
(Jum‘a) Mosque has for more than a century been a significant religious, social, cultural and
communication centre for the Muslim inhabitants of Saint Petersburg, of which the majority are
Tatars. After its official inauguration in 1913 and final construction in 1920, the mosque fulfilled
religious functions, but supported even more the language and culture of these urban Tatars.
Especially during the two main Islamic festivals, Qurban bayram and Uraza bayram, the Tatars from
Saint Petersburg gathered at the mosque.

Between the 1940s and 1956, however, there was a break in the activities because of the oppression
of religion in the Soviet Union. During this period, the Tatars gathered for celebrations at the old Tatar
cemetery in Volkova village in the suburbs. During the second half of the twentieth century, when the
mosque opened again, it also became a destination for tourists visiting Leningrad. In this article, the
history of the Cathedral Mosque is told in photos and postcards. The different periods of its history are
closely intertwined with the history of the Tatar community, language and culture in Saint Petersburg.
The pictures are mostly from the author’s collection and some of them are published for the first time.

Anahtar Kelimeler

Saint Petersburg, Islam, mosque, visualisation, cultural heritage

Соборная мечеть Санкт-Петербурга в фотографиях и открытках

Öz

Tatarlar, şehrin inşasından bu yana St. Petersburg’da yaşamalarına rağmen ancak yirminci
yüzyılın başında bir cami inşa etme olanağına kavuştular. Cuma Mescidi, bir yüzyıldan fazla bir
süredir, çoğunluğu Tatar olan St. Petersburg’un Müslüman sakinleri için önemli bir din, toplanma,
kültür ve iletişim merkezi. 1913’teki resmî açılışı ve 1920’deki son inşaatından sonra cami, din işlevleri
yerine getirdi. Ancak din işlevlerin yanı sıra bu şehirdeki Tatarların dilini ve kültürünü daha da
destekledi. Özellikle iki başlıca İslami bayram olan Kurban Bayramı ve Ramazan Bayramı sırasında, St.
Petersburg’dan gelen Tatarlar camide toplandı.

1940–1956 yılları arasında ise Sovyetler Birliği’nde uygulanan din baskısı nedeniyle faaliyetlerinde bir
kesinti oldu. Bu dönemde Tatarlar kutlamalar için banliyödeki Volkova köyünde bulunan eski Tatar
mezarlığında toplandı. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında cami yeniden açıldığında, aynı zamanda
Leningrad’ı ziyaret eden turistlerin de uğrak yeri oldu. Bu makalede, St. Petersburg’daki Tatar
cemaatinin tarihi ile yakın bir şekilde ilgili olan Cuma Mescidi’nin tarihi, tarihinin farklı dönemlerine
paralel olarak fotoğraf ve kartpostallarda anlatılmaktadır. Resimler çoğunlukla yazarın
koleksiyonundandır ve bazıları ilk kez yayınlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Saint Petersburg, İslam, cami, görselleştirme, kültürel miras

Kaynakça

• Беккин, Р. И., Тагирджанова А. Н. (2016). Мусульманский Петербург. Исторический путеводитель. Жизнь мусульман в городе на Неве и в его окрестностях. Москва; Санкт-Петербург: Институт Африки РАН.
• Беккин, Р. И. (2017). Мусульмане в советском Петрограде–Ленинграде (1917–1991). Москва: ООО «Садра».
• Беккин, Р. И. (2016). «Материалы частных и государственных фотоархивов как источник по истории татаро-мусульманской общины советского Петрограда-Ленинграда. 1917–1991 гг.» Государство, религия, церковь в России и за рубежом 4, p. 118–147.
• Bekkin, R., Ståhlberg S. (2016). “Tatars in Saint Petersburg”. I. Svanberg and D. Westerlund (eds), Muslim Tatar Minorities in the Baltic Sea Region. Leiden: Brill. p. 67–85.
• Bekkin, Renat (2017). “Muslims in the Soviet Petrograd-Leningrad”. Baltic Worlds 10:1 — 2, p. 110–113.