Dil Devamlılığı Konusundaki Temel Kavramlar: Türkiye'deki Tehlike Altındaki Dillerin Devamlılığını Sağlamaya Yönelik Öneriler

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 21, 201 - 210, 01.08.2022

Yeliz Demir

Öz

Bu makalenin amacı, dil devamlılığı konusundaki temel kavramları gözden geçirmek, dil devamlılığını sağlamak için dünyanın çeşitli bölgelerinde gösterilen çabalardan örnekler vermek ve Türkiye’deki tehlike atındaki dillerin devamlılığını sağlayabilecek önlemler konusunda öneriler sunmaktır. Makalede ilk olarak dillerin tehlikede olması sorununa dikkat çekilmektedir. UNESCO kayıtlarına dayanarak Türkiye’de tehlike altında bulunan diller ele alınmaktadır. Dil devamlılığı konusundaki alanyazına atıfla, dil canlılığında rol oynayan önemli kavramlara değinilmektedir. Daha sonra, dünyadaki farklı toplumlardaki dil devamlılığı çabaları örneklenmektedir. Son kısmında ise, dil canlılığında rol oynayan faktörlere atıfla, Türkiye’de tehlike altında bulunan dillerin devamlılığın nasıl sağlanabileceği konusunda öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dil devamlılığı, dil canlılığı, tehlikedeki diller, Türkiye

A Review of Key Concepts in Language Maintenance: Directions for Maintaining Endangered Languages in Turkey

Öz

The aim of this paper is to review some key concepts in language maintenance, project on some examples of language maintenance efforts from around the world, and offer directions for taking precautions against the death of endangered languages in Turkey. First, the paper draws attention to the problem of endangerment of languages. Based on UNESCO accounts, it discusses the endangered languages in Turkey. By referring to existing literature on language maintenance, it introduces the key concepts that play part in language vitality. Later, it offers some examples of language maintenance efforts from around the world. In the conclusion, it suggests ways to maintain endangered languages in Turkey by drawing on the factors involved in language vitality.

Anahtar Kelimeler

Language maintenance, language vitality, endangered languages, Turkey

Kaynakça

• Atik, K. (2021). “The Tatar community and Tatar language education in Australia”. Journal of Endangered Languages. 19/11, p. 309-319.
• Braun, A. (2012). “Language maintenance in trilingual families: A focus on grandparents”. International Journal of Multilingualism. 9/4, p. 423-436.
• Bunis, D. M. (2011). “The Jewish language of the Ottoman Sephardim”. European Judaism: A Journal for the New Europe. 44/1, p. 22-35.
• Demircan, Ömer. (1988) Dünden Bugüne Türkiye’de Yabancı Dil: Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce, Almanca, Latince, İtalyanca Dillerinin Öğretimi ve Türkçe’nin bu Diller karşısındaki Durumu. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Giles, Howard, Bourhis, Richard Y. and Taylor, Donald (1977). “Towards a theory of language in ethnic group relations”, Howard Giles (Ed.). Language, ethnicity and intergroup relations. London: Academic Press, p. 307-348.
• Grinevald Craig, Colette (1997). “Language contact and language degeneration”, Florian Coulmas (Ed.). The handbook of sociolinguistics. Oxford: Blackwell, p. 257-270.
• Jamai, Abdeslam (2008). Language use and maintenance among the Moroccan minority in Britain. Ph.D. Dissertation. European Studies Research Institute (ESRI) of University of Salford.
• Ostler, Nicholas (2011). “Language maintenance, shift, and endangerment”, Rajend Mesthrie (Ed.). The Cambridge handbook of sociolinguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
• Özfidan, Burhan, Burlbaw, Lynn. M. and Aydın, Hasan (2018). “The minority languages dilemmas in Turkey: A critical approach to an emerging literature”. Journal of Educational Issues. 4/1, p. 1-19.
• UNESCO (2003). “Language vitality and endangerment”. https://unesdoc.unesco.org/ark:/ 48223/pf0000183699 (Date of retrieval: May 15, 2022).
• UNESCO (2011). “Atlas of the world’s languages in danger”. https://unesdoc.unesco. org/ark:/48223/pf0000192416 (Date of retrieval: May 15, 2022).
• UNESCO (2017). “Interactive atlas of the world’s languages in danger”. http://www.unesco. org/languages-atlas/index.php (Date of retrieval: May 17, 2022).
• Ünver-Lischewski, Nevra (2018). Planning the languages of Turkey. Peter A. Mumm (Ed.). Sprachen, Völker und Phantome: Sprach-und kulturwissenschaftliche Studien zur Ethnizität, Berlin. Boston: De Gruyter, p. 245-263.
• Zhang, Donghui. (2008) Between two generations language maintenance and acculturation among Chinese immigrant families. El Paso: LFB Scholarly Publishing LLC.