On the Bibliogy History of the Tatars

Yıl 2015, Sayı: 39, 119 - 134, 25.11.2015

Ebrar Kerimullin (aktaran: Ezgi Sırtı)

Öz

Publishing books had great importance in the civilization history which provide information about the nation’s history, civilization and culture. The publication, distribution and circulation represent much more than a physical activity. In that point, the history of books became as an important research area.Tatars have the oldest publishing tradition in Turkish World. That is the reason that history of the Tatars’ books should be kept separate from other nation’s book journey. Multilingualism and rich content are the important points of Tatars book to focus on. The publishing and the press activities were considered too crucial in the nation of Tatars so that nation’s book history deserves to be searched and deserve to be worked on it in the universities. Also scientists need to be grown on that research area. After the Ottoman’s publishing tradition, it should be noticed that Kazan’s publishing tradition is the next powerful cultural field which began with the establishment of Kazan’s printing press activities in 1804. In this respect, Gabdělgaziz Bulaşov, Hemze Mamışev, Gali Rehmetullin, Korbangali İshakov, Yosıf Apanayev who are the trailblazer of publishing books and who resumed their cultural activities despite all their difficult circumstances deserve to be searched.This study focuses on the interesting Tatars publishing and the history of the books. It also gives the information about the balance of the publishing books before and after the Soviet. Moreover, this study includes the important points of the book history, the sales amount of books and the publishing

Anahtar Kelimeler

Tatars, history of book, publishing history, the pres

Tatar Kitap Tarihi Hakkında

Öz

Uygarlık tarihinde büyük önem taşıyan kitap yayımı, yer aldığı milletin tarihi, medeniyeti, kültürü hakkında bilgi verir. Kitabın basımı, dağıtımı ve tirajı fiziksel bir faaliyetten çok daha fazlasını ifade etmektedir. Kitap tarihi de tam bu noktada önemli bir araştırma alanı olarak karşımıza çıkar. Türk dünyasında  köklü kitap yayım geleneğine sahip olan Tatarların kitap tarihi de birçok yönden diğer milletlerin kitap yolcuğundan ayrı tutulmalıdır. Tatar kitaplarının üzerinde durulması gereken iki husus; çok dillilik ve zengin içeriktir. Yayıncılık ve matbuat faaliyetlerinin böylesine önemsendiği bir milletin köklü kitap tarihi de üniversitelerde araştırılması, üzerinde çalışılması ve bilim insanlarının yetiştirilmesi gereken bir araştırma alanı olmayı hak etmektedir. 1804 yılında Kazan’da kurulan matbaanın faaliyetler ile başlayan basma kitap geleneğinin Osmanlı kitap basma geleneğinden sonraki en güçlü kültür sahası olduğu unutulmamalıdır. Bu bağlamda basma kitaplar konusunda öncü olan Gabdělgaziz Bulaşov, Hemze Mamışev, Gali Rehmetullin, Korbangali İshakov, Yosıf Apanayev gibi isimler ve onların  zor şartlara rağmen sürdürdükleri kültürel faaliyetler dahi araştırmayı hak etmektedir. Tatar kültürünün ilgi çekici alanı olan Tatar yayımcılık ve kitap tarihi üzerine odaklanan bu çalışma Sovyet öncesi ve sonrasında değişen yayın dengeleri, kitap tarihinin önemli noktaları, kitap basım ve satış rakamları hakkında bilgi vermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Tatar, kitap tarihi, basın tarihi, matbuat