The Poem “Azer” and Huseyin Cavid from the Perspective of “Azer”

Yıl 2017, Sayı: 44, 95 - 106, 15.12.2017

Ali Erol

Öz

The first quarter of the 20th century is known as a movement of “national-social
consciousness” in Azerbaijani literature and Hüseyin Cavid, who wrote about social,
political and historical issues, is one of the important names who authored the most
prominent examples of romanticism.
Hüseyin Cavid’s poem “Azer” is a work of extensive study written during the Soviet
regime and marked by its unique features in terms of content and style.
It took Cavid an extensive period (from 1920s to 1937) to complete his poem and
once completed the poem has been widely accepted as an example of modern-verse
epic in Azerbaijani literature.
One of the distinctive features of the poem’s form is that it is composed of small
self contained stories, yet those smaller units integrating into the whole poem. That
gave Cavid an opportunity to use aruz prosody and syllabic meter and their alternating
patterns in his poem.
Cavid also had the opportunity to emphasize different points in sub-headings and
write about different views about his perspective of life. Cavid presented an extensive
and updated array of topics in different sub-headings and parts such as “Garba Seyahat”,
“Yurdsuz Çocuklar”, “Mescidde” and “Yaşamak ve Yaşatmak”. “Azer” is a
unique work where we can encounter Cavid’s philosopy and his perspective of life in
almost all dimensions. 

Anahtar Kelimeler

Azerbaijani literature, Hüseyin Cavid, The Poem Titled Azer

“Azer” Poeması ve “Azer”in Perspektifinden Hüseyin Cavid

Öz

Azerbaycan edebiyatında “millî-ictimaî” devir olarak adlandırılan XX. yüzyılın
ilk çeyreğinde, gerek ferdî, gerek sosyal, gerekse siyasi ve tarihî çalışmaları ile romantik
söylemin en yetkin örneklerini vermiş isimlerden birisi de Hüseyin Cavid’dir.
Hüseyin Cavid’in, Sovyet yıllarında uzun süreli bir çalışmanın ürünü olarak kaleme
aldığı “Azer” poeması, hem şekil, hem de muhteva açılarından, diğer çalışmalarından
farklılık arz eder.
Cavid’in 1920’lerde başlayarak, 1937’ye kadar, uzun bir süre üzerinde çalıştığı
eser, Azerbaycan edebiyatında modern-manzum bir destan örneği olarak kabul edilmektedir.

Eserde şekil açısından dikkatleri çeken ilk husus, poemanın, çoğu müstakil bölümler
halinde düşünülmüş olmakla birlikte, bir bütünün parçaları olarak sıralanmış
küçük hikâyelerden teşekkül ettirilmiş olmasıdır. Şair böylelikle aruz ve hece vezinlerini,
bunların farklı kalıplarını karışık olarak kullanabilme imkânı bulmuştur.
Bu yöntem diğer taraftan şaire vurguyu alt başlıklar hâlinde öne çıkarma ve hayata
dair farklı konulardaki görüşlerini dile getirebilme imkânı tanımıştır. “Garba
Seyahat”, “Yurdsuz Çocuklar”, “Mescidde”, “Yaşamak ve Yaşatmak” gibi ara başlık
ve bölümler halinde pek çok konunun güncellendiği eserde, hemen bütün boyutları ile
Cavid’in hayat felsefesini bulmak mümkündür. 

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan edebiyatı, Hüseyin Cavid, “Azer” Poeması

Kaynakça

• AKPINAR, Yavuz (1994), Azerî Edebiyatı Araştırmaları, Dergâh, İstanbul.
• ELİYEV, Kamran (1985), XX. Esr Azerbaycan Romantiklerinin Edebî-Nezerî Görüşleri, Elm, Bakı.
• ELOĞLU, Mesud (1975), Hüseyn Cavid’in Romantizmi, Azerbaycan Dövlet Neşr., Bakı.
• EROL, Ali (2007), Azerbaycan Şiirinde Romantizm, Azerbaycan Kültür Derneği Yayınları No: 53, İzmir.
• Hüseyin Cavid (1982), Eserleri I, (Haz.: Turan Cavid),Yazıçı, Bakı.
• ------------ (1985), Eserleri IV, (Haz.: Turan Cavid), Yazıçı, Bakı.
• ------------ (2003a), Eserleri Üç Cildde (Haz.: Kemal Abdulla-Turan Cavid vd.), Bakı
• Azerbaycan Medeniyet Fondu, C 1, Bakı.
• ------------ (2003b), Eserleri Üç Cildde (Haz.: Kemal Abdulla-Turan Cavid vd.), Bakı
• Azerbaycan Medeniyet Fondu, C 3, Bakı.
• İBADOĞLU, Ebulfez (1979), “XX. Esr Azerbaycan Romantiklerinde İnsan Konsepsiyası (1905-1910-cu İller)”, XX. Esr Azerbaycan Edebiyatı Meseleleri, Elm Neşr., Bakı.
• İSMAYILOV, Ejder (1983), Dünya Romantizm En’eneleri ve Hüseyn Cavid, Yazıçı, Bakı, Memmed Cefer (2003), Seçilmiş Eserleri II, Çinar Çap, Bakı.
• TALIBZÂDE, Kamal (1966), XX. Esr Azerbaycan Tenqidi (1905-1917-çi İller), Azerbaycan CCP Élmler Akadémiyası Neşr., Bakı.