İSKEÇE İLI AĞIZLARININ TEMEL ÖZELLIKLERI

Yıl 2018, Sayı: 45, 223 - 237, 31.05.2018

Adiye Şimşek

Öz

İskeçe (Xanthi), Yunanistan’da Türk nüfusun yoğun bir şekilde yaşadığı illerden
biridir. Rumeli ağızlarının Doğu Rumeli ağızları içerisinde kabul edilen İskeçe ilinin
ağız özelliklerinin belirlenmesi doktora tezimizin konusunu oluşturmuştur. “İskeçe
İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Dizin)” başlıklı tezimiz kapsamında İskeçe’nin merkezinden ve köylerinden derlemeler yapılmıştır. Elde edilen malzemeye dayanılarak
İskeçe ili ağızlarının ses, şekil ve cümle bilgisi özellikleri ortaya çıkarılmış; söz dizini
oluşturulmuştur.
Bu çalışmada; İskeçe ili hakkında bilgi verildikten sonra İskeçe ili ağızlarının
temel özellikleri üzerinde durulacaktır. Böylelikle İskeçe ili ağızlarının Anadolu ve
Rumeli ağızları içerisindeki yeri belirlenecektir. Ayrıca Kuzey (I. Bölge), Güney (II.
Bölge) ve Merkez (III. Bölge) olarak belirlediğimiz üç temel ağız bölgesinin ayırıcı
özellikleri, ağız bölgeleri haritasıyla desteklenerek anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ağızlar, Doğu ve Batı Rumeli ağızları, İskeçe, ağız bölgeleri

Kaynakça

• AHMED, Oktay (2012), “Makedonya Türk Ağızlarında İki Sesin Durumu Üzerine: “Ö” Ünlüsü ve “H” Ünsüzü”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S 1/2, s. 15-26.
• BURAN, Ahmet (1996), Anadolu Ağızlarında İsim Çekim (Hâl) Ekleri, Ankara, TDK Yayınları.
• CİN, Turgay (2009), “Batı Trakya Türklerinin Hukuki Statüsü Sorunları veAvrupa Birliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C 11, S 1, İzmir, s. 147.
• ERCİLASUN, A. Bican. (1999), “Ağız Araştırmalarında Kullanılacak Transkripsiyon İşaretleri”, Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, Ankara, TDK Yayınları, s. 43-48.
• GÜLENSOY, Tuncer (1984), “Rumeli Ağızlarının Ses Bilgisi Üzerine Bir Deneme”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, Ankara, TDK Yayınları, s. 87-147.
• GÜLSEVİN, Gürer (1997), Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara, TDK Yayınları.
• GÜLSEVİN, Gürer (2002), Uşak İli Ağızları, Ankara, TDK Yayınları.
• GÜLSEVİN, Gürer (2009), “Balkan Türkçesi Çerçevesinde Türk ve Balkan Dillerinin Etkileşimi”, Turkish Studies, Volume 4/8, Fall 2009, s. 48-64.
• GÜLSEVİN, Gürer (2017), XVII. Yüzyıl Batı Rumeli Türkçesi Ağızları, Ankara, TDK Yayınları.
• GÜNŞEN,Ahmet(2012), “BalkanTürkAğızlarınınTasnifleri ÜzerineBir Değerlendirme”, Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4, Fall 2012, p. 111-129.
• HAZAI, György (1960), “Rumeli Ağızlarının Tarihi Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, s. 205-211.
• KARAHAN, Leylâ (1996), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması,Ankara, TDK Yayınları.
• KORKMAZ, Zeynep (1999), “Anadolu ve Rumeli Ağızlarının Tarihî Devirlerle Bağlantısı Üzerine”, Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, 9 Mayıs 1997, Ankara, TDK Yayınları.
• KORKMAZ, Zeynep (2007), “Anadolu ve Rumeli Ağızlarının Dayandığı Temeller”, TDAY Belleten, s. 87-110.
• MOLLOVA, Mefküre (1978), “Balkanlarda Merkez Bölgede Gakçı Ağızlar”, Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, S: 6-7 (1977-78), İstanbul, s. 239-306.
• MOLLOVA, Mefküre (1999), “Balkanlar’daki Türk Ağızlarının Tasnifi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1996, Ankara, TDK Yayınları, s. 167-176.
• NÉMETH, Gyula (1983), “Bulgaristan Türk Ağızlarının Sınıflandırılması Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1980-1981, Ankara, TDK Yayınları, s. 113-167.
• SALİMEHMED, Naylen (2006), Bulgaristan Kırcaali İli ve Çevresi Türk Ağzı, Trakya Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Edirne.