A Comparative Evaluation Between Tevfik Fikret and Abbas Sıhhat’s Works in Respect to Children’s Poetry

Yıl 2020, Sayı: 49, 123 - 136, 16.03.2020

Ali Erol

https://doi.org/10.24155/tdk.2020.131

Öz

Turkish literature and Azerbaijani literature have gone through
similar developmental stages with the effect of similar political, social
and cultural developments experienced in similar periods.
As it is known, both the “awareness of social responsibility” and
the concept of “art for society” brought new perspectives to the literary
world in both fields starting from the last quarter of the 19th and the
beginning of the 20th century. Through these perspectives another field
of study, namely as “Children’s Literature”, brought to the world of
literature, covering a wide range from politics to cultural and economic
developments.
Abbas Sıhhat is one of the pioneers of children’s literature in
Azerbaijani literature. In our literature, Tevfik Fikret has a distinct value
in terms of having the first competent studies on this subject. It should
also be noted that Fikret is also an inspiration to many poets, including
Abbas Sıhhat, along with his significant contributions to the development
of Azerbaijani children’s literature.
These two names, who had the first steps in the field of children’s
literature in their own fields, showed a similar approach in their studies.
This process, which manifests itself as a transition from individual, or
semi-social themes to political issues, is also characteristic of the unity of
purpose and instrument.
In this study, the poems of both Tevfik Fikret and Abbas Sıhhat will
be evaluated separately within the scope of children’s literature and then
thematic elements will be examined in terms of both perception and
treatment followed by style and language examples with cause and effect
relationship.

Anahtar Kelimeler

Tevfik Fikret, Abbas Sıhhat, children’s literature, Turkish literatüre, Azerbaijani literatüre

Tevfik Fikret ve Abbas Sıhhat’in “Çocuk Edebiyatı” Kapsamındaki Şiirleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

Öz

Türk edebiyatı ve Azerbaycan edebiyatı benzer dönemlerde yaşanan
benzer siyasi, sosyal ve kültürel gelişmelerin de etkisi ile süreç açısından
benzer temayüllere sahne olmuştur.
Bilindiği üzere “sosyal sorumluluk bilinci” ve “toplum için sanat”
düşüncesi 19. yüzyılın son çeyreği ile 20. yüzyılın başlarından itibaren
her iki sahada da edebiyat dünyasına yeni bakış açıları kazandırmıştır.
Siyasetten kültürel ve ekonomik gelişmelere kadar oldukça geniş bir alanı
kapsayan söz konusu bakış açılarının edebiyat dünyasına kazandırdığı bir
diğer çalışma alanı da “çocuk edebiyatı” olmuştur.
Azerbaycan edebiyatında, çocuk edebiyatının öncü isimlerinden birisi
Abbas Sıhhat’tir. Edebiyatımızda ise Tevfik Fikret, bu konudaki ilk
yetkin çalışmaların sahibi olması bakımından ayrı bir değeri haizdir. Fikret’in
Azerbaycan çocuk edebiyatının gelişimine önemli katkıları ile birlikte
aynı zamanda Abbas Sıhhat de dâhil olmak üzere pek çok şaire ilham
olduğunu da burada ifade etmek gerekir.
Kendi sahalarında çocuk edebiyatı konusunda ilk adımların sahibi
olan bu iki isim, çalışmalarında benzer bir yaklaşım sergilemişlerdir. Bireysel
ya da yarı sosyal temlerden siyasi konulara geçiş şeklinde tezahür
eden bu süreç, amaç ve araç birliği açılarından da karakteristik özellikler
taşır. Bu çalışmada çocuk edebiyatı kapsamında Tevfik Fikret ve Abbas
Sıhhat’in şiirleri önce kendi içlerinde tasnife alınarak ayrı ayrı değerlendirilecek,
ardından gerek tematik unsurlar gerek duyum ve yansıtma tarzı
gerekse dil ve üslup açılarından metin örnekleri ile birlikte karşılıklı aynı
zamanda neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Tevfik Fikret, Abbas Sıhhat, çocuk edebiyatı, Azerbaycan edebiyatı, Türk edebiyatı

Kaynakça

• Abbas Sehhet (1976). Eserleri II, (Meqaleler, Tercümeler). Bakı: Azerbaycan Dövlet Neşr.
• Abbas Sehhet (2005). Seçilmiş Eserleri. Bakı: Lider Neşr.
• Akpınar, Yavuz (1988). Çağdaş Türk Şiveleri Azerî Türkçesi ve Edebiyatı Metinleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Akpınar, Yavuz (1994). Azerî Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh.
• Eliyev, Kamran (1985). XX Esr Azerbaycan Romantiklerinin Edebî Nezeri Görüşleri. Bakı: Elm.
• Erol, Ali (2007). Azerbaycan Şiiri’nde Romantizm. İzmir: Azerbaycan Kültür Derneği Yayınları.
• Hüseynoğlu, Gülhüseyn. (1999). Mikayıl Müşfik. Bakı: Işıq.
• Hüseynov, Rüstem. (1968). “Tovfik Fikret’in Dünya Görüşü Haqqında.” Azerbaycan, Bakı.
• Memmed Cefer (2003). Seçilmiş Eserleri II. Bakı: Çinar Çap.
• Memmedov, Memmed (1988). XX-çi Esr Azerbaycan Poéziyası. Bakı: Yazıçı.
• Mir Celâl (2004). Azerbaycan’da Edebî Mektebler (Haz. Tehsin Mütellimov). Bakı: Ziya- Nurlan
• Morkoç, Ayvaz (2018). “Abbas Sehhet’in Edebî Faaliyetleri”. Türkiye ile Türk Dünyası Arasında Bir Köprü Yavuz Akpınar Armağanı. 180-193, Ankara: Bengü.
• Talıbzâde, Abdulla Şaiq (1977). Eserleri IV (Haz. Kamal Talıbzâde). Bakı: Azer Neşr.
• Kaplan, Mehmet (1986). Tevfik Fikret. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Parlatır, İsmail- Nurullah Çetin (2004). Tevfik Fikret; Bütün Şiirleri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Uygur, Erdoğan (2007). “Füyuzat ve Molla Nasreddin Dergilerinde Edebî Dil Tartışmaları”. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. 53-64, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Zamanov, Abbas (2003). Seçilmiş Eserleri. Bakı: Çinar Çap.