Allium cepa (Amaryllidaceae) L.’da Tartrazin Uygulaması Sonucu Oluşan Fizyolojik, Sitogenetik ve Anatomik Değişimlerin Araştırılması

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 1 - 6, 31.12.2018

Kültiğin Çavuşoğlu , Betül Taşlı Emine Yalçın

Öz

Bu
çalışmada; gıda katkı maddesi Tartrazin’in Allium
cepa L. hücrelerinde meydana getirdiği fizyolojik, anatomik ve sitogenetik
etkiler araştırılmıştır. Fizyolojik parametreler olarak çimlenme yüzdesi, kök
uzunluğu ve ağırlık artışı; sitogenetik parametreler olarak kromozom hasarlar,
mikronukleus (MN) ve mitotik indeks (MI) sıklığı; anatomik parametreler olarak  ise anatomik hasarlar incelenmiştir. Uygulama
grubundaki tohumlar 50, 100 ve 200 ppm dozunda Tartrazin ile 72 saat süresince
muamele edilmiş ve elde edilen veriler istatistiksel olarak
değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, kontrol grubuyla karşılaştırıldığında çimlenme
yüzdesi, kök uzunluğu, ağırlık artışı, kromozom anormallikler, MI ve MN sıklığı
ile kök anatomisinde önemli değişimler saptanmıştır. Tartrazin’in tüm uygulama
gruplarında doza bağlı olarak çimlenme yüzdesi, kök uzunluğu, ağırlık artışı ve
MI’i azaltığı; kromozom anormallikleri, MN sayısı ve anatomik hasarları ise
arttırdığı tespit ediliştir. Yapılan mikroskobik incelemeler sonucunda, Tartrazin
uygulamasının A. cepa L. kök ucu
hücrelerinde fragment, yapışkan kromozom, kromozom köprüsü, kromatinin eşit
olmayan dağılımı ve C- mitoz şeklinde kromozomal hasarların oluşumunu teşvik
ettiği görülmüştür. Ayrıca, Tartrazin uygulaması kök ucu hücrelerinde
yassılaşmış hücre çekirdeği, korteks hücrelerinde bazı maddelerin birikimi,
hücre deformasyonu, belirgin olmayan iletim doku, nekroz ve korteks hücre
çeperlerinde kalınlaşma şeklinde anatomik hasarların oluşumuna da sebep
olmuştur.

 

Anahtar Kelimeler

Allium cepa L., Tartrazin, Sitogenetik, Fizyoloji

Kaynakça

• Kaynaklar 1. Arslan G., Gıda katkı maddeleri ve yeni yapılan dioksimlerin gıda katkı maddesi olarak kullanılabilirliliğinin incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi), Konya, 2011.
• 2. Boğa A., Binokay S., Gıda Katkı Maddeleri ve Sağlığımıza Etkileri, Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 19(3), (2010).
• 3. Doğruyol H., Gıdalardaki Katkı Maddeleri ve Zararları, Nobel Tıp Kitabevi, 2007.
• 4. Altuğ T., Gıda Katkı Maddeleri, Meta Basım, Bornova, İzmir, 2001.
• 5. Chakravorty A., Structure Chemistry of Transition Metal Complexes of Oximes, Coord. Chem. Rev., 13, 1-46, 1974.
• 6. Marmion D., Colorants for Foods, Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. New York, NY: John Wiley & Sons, 2007.
• 7. Azo Boyalar, http://www.food-info.net/tr/colour/azo.html erişim tarihi: 25.12.2017
• 8. Elhkim M. O., Héraud F., Bemrah N., Gauchard F., Lorino T., Lambré C., Fremy J.M., Poul J. M., New considerations regarding the risk assessment on Tartrazine: an update toxicological assessment, intolerance reactions and maximum theoretical daily intake in France, Regul. Toxicol.Pharm., 47(3), 308-316, 2007.
• 9. Watabe T., Ozawa N., Kobayashi F., Kurata H., Reduction of sulphonated water-soluble azo dyes by micro-organisms from human faeces, Food Cosmet. Toxicol., 18(4), 349-352, 1980.
• 10. Giri A. K., Das S. K., Talukder G., Sharma A., Sister chromatid exchange and chromosome aberrations induced by curcumin and tartrazine on mammalian cells in vivo, Cytobios, 62(249), 111-117, 1990.
• 11. Sasaki Y. F., Kawaguchi S., Kamaya A., Ohshita M., Kabasawa K., Iwama K., Tanıguchı K., Tsuda S., The comet assay with 8 mouse organs: results with 39 currently used food additives, Mutat. Res-Gen. Tox. En., 519(1), 103-119, 2002.
• 12. Gao Y., Li C., Yin H., An X., Jin H. Effect of food azo dye tartrazine on learning and memory functions in mice and rats, and the possible mechanisms involved, J Food Sci., 76(6), 2011.
• 13. Qian X. W. Mutagenic effects of chromium trioxide on root tip cells of Vicia faba, Journal of Zhejiang University-Science A, 5(12), 1570-1576, 2004.
• 14. Atik M., Karagüzel O., Ersoy S., Sıcaklığın Dalbergıa sissoo Tohumlarının Çimlenme Özelliklerine Etkisi, Mediterr. Agric. Sci., 20(2), 203-210, 2007.
• 15. Staykova T. A., Ivanova E. N., Velcheva I. G., Cytogenetic effect of heavy-metal and cyanide in contaminated waters from the region of southwest Bulgaria, J Cell Mol. Biol., 4(1), 41-46, 2005.
• 16. Fenech M., Chang W. P., Kirsch-Volders M., Holland N., Bonassi S., Zeiger E., HUMN project: detailed description of the scoring criteria for the cytokinesis-block micronucleus assay using isolated human lymphocyte cultures, Mutat. Res-Gen. Tox. En., 534(1), 65-75, 2003.
• 17. Öztürk N. S., İmazethapyr Herbisitinin Allium Cepa L. Kök Meristem Hücreleri Üzerine Sitogenetik Etkileri, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. (Yüksek Lisana Tezi), Afyon, 2013.
• 18. Makbul S., Kandemir A., Turkmen Z., Beyazoglu O., Morphological and anatomical features of Verbascum alyssifolium Boiss. and Verbascum calycosum Hausskn. ex Murb.(Scrophularicaae), Herb. J Sys. Bot., 15, 125-140, 2008.
• 19. El-Barghathi M., Asoyri H., Effect of Phenol, Naphthol and Gibberalic Acid on Seed Germination of Allium cepa L. (Onion), Garyonis University Press, J Sci. App., 1 (1), 6-13, 2007.
• 20. Muscolo A., Panuccio M. R., Sidari M., Respiratory enzyme activities during germination of Pinus laricio seeds treated with phenols extracted from different forest soils, Plant Growth Regul., 35, 31-35, 2001.
• 21. Morimura S., Takahashi E., Matsumoto H., Association of aluminium with nuclei and inhibition of cell division in onion (Allium cepa) roots, Zeitschrift für Pflanzenphysiologie, 88(5), 395-401, 1978.
• 22. Bennet R. J., Breen C. M., Bandu V., Aluminium toxicity and regeneration of the root cap: preliminary evidence for a Golgi apparatus derived morphogen in the primary root of Zea mays, S. Afr. J. Bot., 51(5), 363-370, 1985.
• 23. She, Z., Wang J., Guan H., Effect of aluminium and calcium on growth of wheat seedlings and germination of seeds, Journal of plant nutrition, 16(11), 2135-2148, 1993.
• 24. Dou Z. X., The Pollution in Soil and Its Effects on Plants, Agro Environ. Prot., 7 (3), 38-39, 1988.
• 25. Jiang W., Liu D., Effects of Pb2+ on root growth, cell division, and nucleolus of Brassica juncea L., Isr. J. Plant Sci., 47(3), 153-156, 1999.
• 26. Çavusoglu K., Ergene A., Yalçın E., Tan S., Çavusoglu K., Yapar K., Cytotoxic effects of lead (Pb) and mercury (Hg) ions on root tip cells of Cicer arietinum L., Fresen. Environ. Bull., 18(9), 1654-1661, 2009.
• 27. Carlson S. J., Donald W. W., Glyphosate effects on Canada thistle (Cirsium arvense) roots, root buds, and shoots, Weed Res., 28(1), 37-45, 1988.
• 28. Çavusoglu K., Yalçın E., Ergene A., The Cytotoxic Effects of Zinc and Cadmium Metal Ions On Root tip Cells of Phaseolus vulgaris L. (Fabaceae), SDU J Sci. (e-journal), 4 (1), 1-11, 2009.
• 29. Azmat R., Haider S., Riaz M., An inverse relation between Pb 2+ and Ca 2+ ions accumulation in Phaseolus mungo and Lens culinaris under Pb stress, Pak. J Bot., 41, 2289-2295, 2009.
• 30. Walsh L. M., Keeny D. R., Behavior and Phytotoxicity of Inorganic Arsenicals in Soils In: Arsenical Pesticides (E.A. Woolson(ed)), American Chemical Society, Symposium Series, 7, 35-52, 1975.
• 31. Roychoudhury A., Giri A. K., Effects of certain food dyes on chromosomes of Allium cepa, Mut. Res. Gen. Toxicol., 223(3), 313-319, 1989.
• 32. Fernandes T. C., Mazzeo D. E. C., Marin-Morales, M. A., Mechanism of micronuclei formation in polyploidizated cells of Allium cepa exposed to trifluralin herbicide, Pestic. Biochem. Phys., 88(3), 252-259, 2007.
• 33. Gomes K. M. S., Oliveira M. V. G. A. D., Carvalho F. R. D. S., Menezes C. C., Peron A. P., Citotoxicity of food dyes sunset yellow (E-110), bordeaux red (E-123), and tatrazine yellow (E-102) on Allium cepa L. root meristematic cells, Food Sci. Technol. (Campinas), 33(1), 218-223, 2013.
• 34. Dönbak L., Rencüzogullari E., Topaktas M., The cytogenetic effects of the food additive boric acid in Allium cepa L., Cytologia, 67(2), 153-157, 2002.
• 35. Türkoğlu Ş., Genotoxicity of five food preservatives tested on root tips of Allium cepa L., Mutat. Res-Gen. Tox. En., 626(1), 4-14, 2007.
• 36. Rencüzoğulları E., Kayraldız A., İla H. B., Çakmak T., Topaktaş M., The Cytogenetic Effects of Sodium Metabisulfite, a Food Preservative in Root Tip Cells of Allium cepa L., Turk J Biol., 25(4), 361-370, 2001.
• 37. Çavuşoğlu K., Yalçın E., Türkmen Z., Yapar K., Çavuşoğlu K., Çiçek F., Investigation of toxic effects of the glyphosate on Allium cepa, J Ag. Sci., 17, 131-142, 2011.
• 38. Demirtas G., Çavusoglu K., Yalçin E., Anatomic, Physiologic and Cytogenetic Changes in Allium cepa L. Induced by Diniconazole, Cytologia, 80(1), 51-57, 2015.