Elazığ Karakoçan Yöresi Buzağı ve Danalarında Eimeria Türlerinin Yaygınlığı

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 24 - 28, 18.06.2020

Yunus Esen Ahmet Bozdağ

https://doi.org/10.46810/tdfd.710177

Öz

Bu çalışmada, Elazığ Karakoçan ilçesi ve ilçeye bağlı köylerinde yaşayan buzağı ve danalarda Coccidiosis hastalığına sebep olan Eimeria türleri ve bu türlerin yaygınlığı tespit edilmiştir. Karakoçan yöresinde İlçe Merkezi, Sarıcan Beldesi, Başyurt, Bulgurcuk, Kalecik, Demirdelen ve Yenikaya köyleri olmak üzere toplam 7 farklı bölgeden materyal toplanmıştır. Bu süre içerisinde 1-12 aylık 119 tane buzağı ve dananın dışkı numunesi alınmıştır. Mikroskobik incelemeler neticesinde bu dışkı numunelerinin 60 (%50,42) tanesinde Eimeria spp. ookistleri tespit edilmiştir. Ookist bulunduran dışkı örneklerine %2,5 potasyum dikromat (K2Cr2O7) ilave edilmiş ve örneklerin sporlanmasından sonra tür tayinleri yapılmıştır. İncelemeler sonucunda dana ve buzağıların; Eimeria bovis (%45), E. ellipsoidalis (%30), E. auburnensis (%28,3), E. alabamensis (%26,6), E. zuerni (%25), E. clindirica (%13,3) olmak üzere toplam 6 tür tarafından enfekte olduğu görülmüştür. Enfekte hayvanların 37’sinde (%61,6) tek tür enfeksiyon tablosu mevcutken, 23’ünde (%38,4) miks enfeksiyon belirlenmiştir. En fazla yaygınlık 6-12 aylık yaşları arasında, simental ırkında, Yenikaya ve Demirdelen köyleri civarındaki hayvanlarda görülmüştür. Dişilerin %58,8 (40 birey) ve erkeklerin %39,2 (20 birey) enfekte olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karakoçan, buzağı, dana, Eimeria, yaygınlık

Teşekkür

Bu çalışma, Doç. Dr. Yunus ESEN danışmanlığında Ahmet BOZDAĞ'ın tamamlamış olduğu "Elazığ Karakoçan Yöresi Buzağı ve Danalarında Eimeria Türlerinin Yaygınlığı" isimli yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

The Prevalence Of Eimeria Species In Calves In Elazığ Karakoçan Region

Öz

In this study, Eimeria species that are causing coccidiosis disease and their prevalence were determined in Karakoçan district (Elazığ Province) and its villages. The materials were taken from different regions: Karakoçan center, Sarıcan Town, Başyurt, Bulgurcuk, Kalecik, Demirdelen, and Yenikaya villages. Within this period, the feces samples were taken from 119 calves aged between 1-12 months. Microscopic examination was resulted as 60 (50.42%) of the samples were infected with Eimeria spp. oocysts. The feces samples containing oocysts were blended solution of 2.5% potassium dichromate (K2Cr2O7) in the petri dishes and the species identification was performed after the sporulation. Results of examinations, the calves were infected with a total of six species i.e. E. bovis (45%), E. ellipsoidalis (30%) E. auburnensis (28.3%) E. alabamensis (26.6%), E. zuerni (25%), E. clindirica (13.3%). The pure and mix infection rates were 61.6% and 38.4%, respectively. The most prevalence has been seen in the animals that are at 6-12 month-old, Simmental race, and around Yenikaya and Demirdelen villages. It has been determined that female 58.8% (40 individuals) and male 39.2% (20 individuals) are infected.

Anahtar Kelimeler

Karakoçan district, Calves, Eimeria, Prevalence

Kaynakça

• [1] Arslan MÖ. Sığır ve mandalarda coccidiosis. Türkiye Parazitol. Der. Yay. No: 17, İzmir; 2001.
• [2] Arslan MÖ, Sarı B. Eimeriidae (Memelilerde Coccidiosis). Veteriner Protozooloji, Medisan Yayınevi, Ankara; 2010.
• [3] Gjerde B, Hele O. Effects of leucocyte extract, levamisole and sulphadimidine on natural coccidial infections (Eimeria spp.) in young lambs. Acta Vet. Scand. 1987;28(1):33-45.
• [4] Ernst JV, Ciordia H, Stuedemann JA. Coccidia in cows and calves on pasture in North Georgia (U.S.A.). Vet. Parasitol. 1984;15:213–21.
• [5] Oda K, Nishida Y (1990) Prevalence and distribution of bovine coccidia in Japan. Jap J Vet Sci. 1990;52(1):71-7.
• [6] Davies SFM, Joyner LP, Kendal SB. Coccidiosis. 1th Edition, Oliver and Body LTD, Edinburgh, 1963.
• [7] Pellerdy LP. Coccidia and Coccidiosis 2nd Edition, Verlag Paul Parey, Berlin and Hamburg, 1974.
• [8] Levine ND. Veterinary Protozoology, First ed. Iowa State Univ. Press Ames, Iowa, 1985.
• [9] Levine ND, Ivens V. The Coccidian Parasites (Protozoa, Apicomplexa) of Artiodactyla. Illinois Bio. Monogr. 55, Illinois Univ. Pres, Urbana and Chicago, 1986.
• [10] Güven E, Nalbantoğlu S, Orkun Ö, Akçay A, Koçak A (2010) Kırşehir ili Mucur yöresinde sığırlarda görülen Eimeria türlerinin yaygınlığı. Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 2010;16(3):483-6.
• [11] Arslan MÖ, Tüzer E. Prevalence of bovine eimeridosis in Thracia, Turkey. Turk J. Vet. Anim Sci., 1998;22:161-4.
• [12] MAFF (Ministry of Agriculture, Fisheries and Food) Manual of Veterinary Parasitological Laboratory Techniques. References Book, London, 1986.
• [13] McKenna PB. The identity and prevalence of coccidia species in sheep and cattle in New Zeland. Veterinary Journal. 1972;20(12):225-8.
• [14] Prokopic J, Pavlasek I. Endoparasites of calves in large herds. Vet Med (Praha). 1977:22(8):505-12.
• [15] Ernst JV, Ciordia H, Stuedeman JA. Coccidia in cows and calves on pasture in north Georgia (USA). Vet Parasitol. 1984;15(3-4):213-21.
• [16] Ali SR, Latif BMA. Bovine coccidiosis in Baghdad area–Iraq. J Biol Sci Res. 1989;20(3):483-8.
• [17] Chibunda RT, Muhairva AP, Kanbarage DM, Mtambo MM, Kusiluka LJ, Kazwala RR. Eimeriosis in dairy cattle farms in Morogoro municipaty of Tanzania. Prev Vet Med. 1997;31(3-4):191-7.
• [18] Waruiru RM, Kyvsgaard NC, Thamsborg SM, Nansen P, Bogh HO, Munyva WK, Gathuma JM. The prevalence and intensity of helminth and coccidial infections in dairy cattle in central Kenya. Vet. Res. Commun. 2000;24(1):39-53.
• [19] Özer E, Şaki CE. Türkiye’de Coccidiosis. In: Dinçer Ş. Editor. Coccidiosis, Türkiye Parazitoloji Derneği, Yayın no: 17; İzmir, 2001. p. 151-62.
• [20] Değer S, Biçek K, Gül A, Eraslan E. Van yöresi buzağı ve danalarında Eimeria türlerinin yaygınlığı. Y.Y.Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2001;7(1-2):69-72.
• [21] Güleğen AE, Okursoy S. Bursa bölgesi sığırlarında coccidiosis etkenleri ve bunların yayılışı. T Parazitol Derg. 2000;24(3):297-303.
• [22] Arslan MÖ. Kars yöresi buzağılarında Eimeria türlerinin yaygınlığı. Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 1997;3(2):141-9.
• [23] Göz Y, Aydın A. Yüksekova (Hakkari) yöresi dana ve buzağılarında coccidiosis etkenlerinin yaygınlığı. Türkiye Parazitol Derg. 2005;29:13-6.
• [24] Mimioğlu M, Göksu K, Sayın F. Ankara ve civarı sığırlarında coccidiosis olayları üzerine araştırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 1956;3:136-58.
• [25] Dumanlı N, Güler S, Erdoğmuş Z. Elazığ yöresinde sığırlarda bulunan coccidia etkenleri ve bunların yayılışı. Doğa Türk Vet Hay Derg. 1993;17:223-227.
• [26] Yılmaz K, Özer E, Erkal N. Parazitsiz ve parazitli buzağılarda demir yetersizliği anemisi yönünden araştırmalar. F.Ü. Sağlık Bil. Derg. 1992;7:102-111.
• [27] Celep A, Açıcı M, Çetindağ M, Gürbüz İ. Samsun yöresi sığırlarında paraziter epidemiyolojik çalışmalar. Etlik Vet Mikrob Derg 1994; 7: 153-162.
• [28] Çitil M, Arslan MÖ, Güneş V, Erdoğan HM. Neonatal buzağı ishallerinde Cryptosporidium ve Eimeria enfeksiyonlarının rolü. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2004;10:59-64.
• [29] Arslan MÖ, Erdoğan HM, Tanrıverdi S. Neonatal buzağılarda Cryptosporidiosis’in epidemiyolojisi. 13. Ulusal Parazitoloji Kongresi, 8-12 Eylül, Konya, 2003. s. 186.
• [30] Aydenizöz M, Aldemir OS, Güçlü F. Dışkı muayenesiyle sığırlarda tespit edilen parazitler ve yayılışları. T Parazitol Derg 1999; 23: 83-88.
• [31] Gül A, Biçek K, Değer S. Van Belediye mezbahasında kesimi yapılan sığırlarda bulunan Eimeria türleri ve bunların yayılış oranları. Y.Y.Üniv. Vet Fak. Derg. 2000;2(2):12-4.
• [32] Gül A, Çiçek M, Kılınç Ö. Prevalence of Eimeria spp., Cryptosporidium spp. and Giardia spp. in calves in the Van province. Türkiye Parazitol Derg 2008;32:202-204.
• [33] Göz Y, Altuğ N, Yüksek N, Özkan C. Parasites detected in neonatal and young calves with diarrhoea. Bull Vet Inst Pulawy 2006;50:345-348.
• [34] Çiçek H, Sevimli F, Kozan E, Köse M, Eser M, Doğan N. Prevalence of coccidia in beef cattle in western Turkey. Parasitol Res. 2007;101:1239-43.
• [35] Aktaş MS, Sarı B, Arslan MÖ. Erzurum ve çevresinde sütçü işletmelerdeki buzağılarda Eimeria türlerinin yaygınlığı. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg. 2008;14:25-9.
• [36] Kesik HK, Kılınç ŞG, Şimşek S. Türkiye’nin Farklı İllerinden Elde Edilen Buzağı Dışkılarında Eimeria spp. Ookistlerinin Yaygınlığı ve Ookist Yükünün Belirlenmesi. F.Ü. Sağlık Bil. Vet. Derg. 2018;32(2):117-120.
• [37] Sayın F. The species of Eimeria occurring in cattle in Turkey. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 1970;17:311-26.