Avokadoda Klonal Anaç Kullanımının Nedenleri ve Dünyada Yaygın Olarak Kullanılan Klonal Anaçlar

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: Özel Sayı, 115 - 119, 23.10.2020

Gizem Güler , Hamide Gübbük , Mahmut Alper Arslan

https://doi.org/10.46810/tdfd.735884

Öz

Avokadonun ticari çoğaltımında, vejetatif çoğaltım yöntemlerinden aşı ile çoğaltım yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çoğaltım yönteminde, anaç olarak tohum ya da klonal anaçlar kullanılmaktadır. Bununla birlikte, avokado yetiştiriciliği yapan ülkelerin çoğu hala tohum anacı kullanmaktadır. Bunun en önemli nedeni, üretim maliyetinin klonal anaçlara göre çok düşük olmasıdır. Ancak tohum anaçları kullanıldığında meydana gelen genetik açılımlar nedeniyle ağaçların büyüme, gelişme ve verimlilikleri açısından homojenlik sağlanamamakta, biyotik/abiyotik stres koşullarına dayanıklılık değişkenlik göstermekte ve kültürel işlemler zorlaşmaktadır. Bu nedenlerle klonal anaç kullanımı önem kazanmaktadır. Klonal anaçlar arasında en popüler anaçlar, ‘Dusa’, ‘Duke 7’ ve ‘Bounty’dir. Klonal anaçlar ise yaygın olarak ABD (Kaliforniya) ve Güney Afrika’da kullanılmaktadır. Dünyada avokado yetiştiriciliği yapan ülkeler arasında iklim ve toprak şartları açısından farklılıklar bulunmakta ve anaçlar değişkenlik göstermektedir. Bu nedenle, avokado yetiştiriciliğinde henüz ideal bir anaç bulunmamaktadır. Bu konu üzerinde ıslah çalışmalarına hala yoğun olarak devam etmektedir. Bu derlemede, avokadoda klonal anaç kullanımının nedenlerine ve dünyada yaygın olarak kullanılan klonal anaçlara değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Persea americana Mill, Tohum anacı, Klonal anaç, Duke 7, Dusa

Kaynakça

• [1] Silva TA, Ledesma N. Avocado history, biodiversity and production. In: Nandwani D, editors. Sustainable horticultural systems, sustainable development and biodiversity. Springer International. Switzerland: 2014. p. 157-205.
• [2] Scora RW, Wolstenholme BN, Lavi U. Taxonomy and botany. In: Whiley AW, Schaffer B, Wolstenholme BN, editors. The avocado: botany, production and uses. Cab International. New York: 2002. p. 15–37.
• [3] FAO; 2018 [20.02.2020]. Erişim adresi: http://www.fao.org/faostat/en/#data/qc.
• [4] FAO; 2017 [20.02.2020]. Erişim adresi: http://www.fao.org/faostat/en/#data/qc.
• [5] Bayram S, Arslan A, Turgutoğlu E. Türkiye’de avokado yetiştiriciliğinin gelişimi, önemi ve önerilen bazı çeşitler. Derim. 2006;23(2):1–13.
• [6] TUİK; 2019 [20.02.2020]. Erişim adresi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr
• [7] Ben-Ya’acov A, Michelson E. Avocado rootstocks. Horticultural Reviews. New York: 1995;17:381–429.
• [8] Bender GS, Menge JA, Arpaia ML. Avocado rootstocks. In: Bender GS, editors. Avocado production in California. 2nd ed. California: 2003. p. 45-55.
• [9] De Villiers AI, Ernst AA. Avocado rootstock research: principals and practices. Proceedings of The World Avocado Congress VIII, Lima September 13-18 2015. p. 40-45.
• [10] Lahav E, Lavi U. Genetics and classical breeding. In: Schaffer B, Wolstenholme BN, While, AW, editors. The avocado: botany, production and uses. Cab International. Wallingford: 2002. p. 39–69.
• [11] Coffey MD. Phytophthora root rot of avocado. In: Kumar J, Chaube H, Singh US, Mukhopadhyay AN, editors. Plant diseases of international importance. Prentice Hall. Englewood Cliffs. New Jersey: 1992. p. 423–444.
• [12] Tsao PH, Alizadeh A, Krausman E. Susceptibility to phytophthora citricola of certain avocado rootstock cultivars known to be tolerant to phytophthora cinnamomi. In: Lovatt C, Holthe PA. Arpaia ML, editors. Proceedings of The Second World Avocado Congress. University of California. Riverside: 1992. p. 89-94.
• [13] Whiley, AW. (1992) Avocado Varieties And Rootstocks – A Review. In: Proceedings of The Avocado Research Workshop. Queensland Department Of Primary Industries, Brisbane, Australia: p. 15–20.
• [14] Haas, ARC. Effect of sodium chloride on mexican, guatemalan and west indian avocado seedlings. California Avocado Society Yearbook. 1950:35:153–160.
• [15] Embleton TW, Matsumura M, Storey WB, Garber JJ. Chloride and avocado rootstocks. California Avocado Society Yearbook. 1961:45:110–115.
• [16] Kadman A, Ben-Ya’acov A. Selection of avocado rootstocks for calcareous soils. Journal of Plant Nutrition. 1982:5:639–643.
• [17] Crane JH, Douhan G, Faber BA, Arpaia ML, Bender GS, Balerdi CF, Barrientos-Priego AF. Cultivars and rootstocks. In: Schaffer B, Wolstenholme BN, Whiley AW, editors. The avocado: botany, production and uses. 2nd ed. Cab International. London: 2013. p. 200-234.
• [18] Rose LS. Horticultural characteristics of Hass avocado on commercial clonal and seedling rootstocks in California. Proceedings V World Avocado Congress. 2003. p. 171-175.
• [19] Whiley A, Giblin F, Pegg K, Whiley D. Preliminary results from avocado rootstock research in Australia. Proceedings of the VI World Avocado Congress. Viña Del Mar, Chile: 2007.
• [20] Oster JD, Arpaia ML.n'Hass' avocado response to salinity as influenced by clonal rootstocks. Proceeding of The Second World Avocado Congress. University of California. Riverside; 1992. p. 209-214.
• [21] Mickelbart MV, Bender GS, Witney GW, Adams C, Arpaia ML. Effect of clonal rootstocks on ‘Hass’ avocado yield components, alternate bearing, and nutrition. Journal of Horticultural Science and Biotechnology. 2007;82:460–466.
• [22] Coffey MD, Guillemet FB. Profiles of UCR clonal rootstocks. California Avocado Society Yearbook. 1987;71:169–171.
• [23] Brokaw W. Field experiences with clonal rootstocks. South African Avocado Growers’ Association Yearbook. 1987;10:34-36.
• [24] Coffey MD, Guillemet FB. Avocado rootstocks. California Avocado Society Yearbook. 1987;71:173–179.
• [25] Menge JA, Douhan GW, Mckee B, Pond E, Bender GS, Faber B. Three new avocado rootstock cultivars tolerant to phytophthora root rot: ‘Zentmyer’, ‘Uzi’, and ‘Steddom’. Hort Scıence. 2012;47(8):1191–1194.
• [26] Noguera CF, Rooyen ZV, Köhne S. Reasons for the use of clonal avocado rootstocks around the world. Proceedings VII World Avocado Congress, Cairns, Australia; 2011
• [27] Wolstenholme BN. (2003). Avocado rootstocks: what do we know; are we doing enough research. South African Avocado Growers' Association Yearbook. 2003;26:106-112.
• [28] Smith LA, Dann EK, Pegg KG, Whiley AW, Giblin, FR, Doogan, V, et al. Field assesment of avocado rootstock selections for resistance to phytophthora root rot. Australasian Plant Pathology. 2011;40:39–47.
• [29] Rooyen Z. New Developments in horticultural research at Eestfalia, South Africa. Proceedings VII World Avocado Congress. 2011.
• [30] Douhan GW. Current and future perspectives regarding avocado rootstock breeding in USC. California Avocado Society Yearbook. 2009;92:87–111.
• [31] Brokaw V. [Internet] 2020 [03.02.2020]. Erişim adresi: https://www.viverosbrokaw.com/products/avocado/avocado-rootstocks/?lang=en