Çocuk Ziyaretçiler için Sanat, Bilim ve Teknoloji Müzelerinin Web Sitelerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 29 - 43, 31.05.2022

Işık Kamaraj , Hande Usbaş Kaya , Oya Abacı

https://doi.org/10.55008/te-ad.1084309

Öz

Amaç: Araştırmanın amacını, beş farklı kıtadan sanat, bilim ve teknoloji müzelerinin web sitelerinin çocuk ziyaretçilere uygunluğunun tasarım özellikleri, dijital uygulamalar, müze ziyaretini düzenlemeye yönelik içerik bilgisi (duyulara yönelik uygulamalar, atölye ve etkinlik bilgisi) ve müze erişilebilirlik bilgisi (müze haritası ve ödünç alma hizmetleri) açısından incelenmesi oluşturmuştur. Yöntem ve Araçlar: Çalışma nitel araştırma olarak tasarlanmıştır. Verilerin toplanmasında doküman inceleme tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu beş farklı kıtadan 8 sanat müzesi, 10 bilim ve teknoloji müzesi olmak üzere toplam 18 müzenin web siteleri oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan “Müze Web Sitesi İnceleme Formu” kullanılmıştır. Çalışma grubunda yer alan müze web siteleri bağımsız dört değerlendirici tarafından form maddeleri doğrultusunda incelenmiştir. Elde edilen bulgular tablolar halinde sunulmuştur. Sonuçlar: Araştırma sonucunda incelenen beş farklı kıtadan sanat, bilim ve teknoloji müzelerinin web sitelerinin çocuklar için öğrenme ve eğlenme amaçlı kullanıma uygun şekilde tasarlandığı; tasarım ve yazılımının çocuklar için uygun, kolay anlaşılabilir ve kullanıcı dostu olduğu görülmüştür. Aynı zamanda web sitesi bilgilendirme sayfalarındaki içeriklerini görsel ve işitsel olarak destekleyen on üç müze olduğu dikkati çekmektedir. Müzelerin çocuk ziyaretçilerinin bireysel farklılıklarına dikkat etmenin yanı sıra özel gereksinimli çocukları dikkate alarak içeriklerini görsel-işitsel olarak da desteklemesi, eğitimde “fırsat eşitliği” sunması, “kapsayıcı” ve “erişilebilir” olması açısından da son derece önemli olduğu düşünülmektedir. İncelenen müze web sitelerinin sanal müze gezisine ve çocuklara uygun kısa videolara yer verdiği, buna karşın web sitelerinde çocukların yaptıkları ürünleri yükleyebilecekleri ve sergileyebilecekleri uygun etkileşimli bir ortam bulunmadığı, ayrıca çocuklara uygun dijital oyunlara yeterince yer verilmediği görülmüştür. Müzelerin web sitelerinde yer alan bilgilendirme sayfalarındaki içeriklerin çocuklara uygun ve bilgi verici olması büyük bir oranda sağlanmışken, web sitelerinin güncelliğinin sağlanmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Müzelerin web sitelerinde çocuk ziyaretçiler için uygun bir müze haritasına yer verildiği görülmüştür. Ödünç alma hizmetleri açısından incelendiğinde ise, bebek taşıma çantası (kanguru) ve bebek arabası ödünç alma bilgisinin çoğu müzenin web sitesinde yer almadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Bilim ve teknoloji müzesi, çevrim içi öğrenme, çocuk ziyaretçiler, dijital müze uygulamaları, müze erişilebilirliği, müze web sitesi, sanat müzesi

An investigation of Art, Science and Technology Museum Websites for Child Visitors

Öz

Purpose: The aim of the research is to examine the suitability of the websites of art, science and technology museums from five different countinents for child visitors in terms of design features, digital applications, content information for organizing museum visits (sensory applications, information regarding workshops and events) and museum accessibility information (museum map and borrowing services) forms. Method and Materials: The study was conducted with a qualitative research design. The data was collected using the document analysis technique. The study group of the research includes the websites of 18 museums in total: 8 art museums, 10 science and technology museums from five different countinents. The “Museum Website Review Form” prepared by the researchers was used as the data collection tool. The museum websites in the study group were examined by four independent evaluators in accordance with the form items. The findings obtained are presented in tables. Results: As a result of the research, it was found that the websites of the art, science and technology museums from five different countinents were designed suitably for learning and entertainment purposes for children; the design and software were found to be suitable, easy to understand and user-friendly for children. It is also noteworthy that there are thirteen museums which visually and audibly support the content of the website’s informative pages. Alongside paying attention to the individual differences of child visitors, the museums’ supporting their content in audio-visual terms by taking into account children with special needs is also considered to be extremely important in terms of offering “equal opportunities” in education, and being “inclusive” and “accessible”. It was observed that the museum websites examined include virtual museum tours and short videos suitable for children; however, there is not a suitable interactive environment where children can upload and display their products, and there are not enough digital games suitable for children. While it was ensured that the content of the informative pages are suitable and informative for children to a large extent, it is considered important to keep the websites up-to-date. It was observed that a museum map suitable for child visitors is included. When examined in terms of borrowing services, it was found that borrowing information regarding baby carrier bags (kangaroo) and baby carriages is not available on most museum websites.

Anahtar Kelimeler

Science and technology museum, online learning, child visitors, digital museum applications, museum accessibility, museum website, art museum

Kaynakça

• Atagök, T. (1985). “Çağdaş müzecilik kavramı doğrultusunda Türk sanat müzelerinin kültürel etkinliklerinin saptanması”, Yeterlilik Tezi, M.S.Ü. İstanbul.
• Atagök, T. (1999). Çağdaş müzeciliğin anlamı; müze ve ilişkileri. T. Atagök (Ed.). Müzeciliği yeniden düşünmek içinde (s. 131-143). Yıldız Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-14.
• Charitonos, K. (2009). Museums' Web-resources and education: A case study of the use of Tate kids by primary school children. Master in Educational Technology. Institute of Educational Technology The Open University.
• Çelebi, M. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. Pegem Yayınları.
• Çolak, C. (2012). Bir iletişim aracı olarak müze web sitelerinin yönetimi. N. Ertürk ve H. Uralman (Ed.). Müzebilimin ABC’si içinde (s. 263-275). Ege Yayınları.
• Dong, S. Wang, X. Xu, S. Wu, G. Yin, H. (2011). The development and evaluation of Chinese digital science and technology museum, Journal of Cultural Heritage, 12, 111-115. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1296207410001068 adresinden 04 Şubat 2022 tarihinde alınmıştır.
• Dougles, A.A. (1963). ‘Müzenin rolü’, müzelerin teşkilatlanması-pratik öğütler, UNESCO, ICOM Türkiye Milli Komitesi Yayınları, Ankara.
• European Commission (2018). Innovation & Cultural Heritage. Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/conferences/ki-02-18-531-en-n.pdf adresinden 18 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Giannini T.& Bowen J.P. (2019). Rethinking museum exhibitions: Merging physical and digital culture—present to future Rethinking museum exhibitions: Merging physical and digital culture—present to future. In: Giannini T., Bowen J. (eds) Museums and digital culture. Springer Series on Cultural Computing. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-97457-6_9
• Gürkan, T., & Koran, N. (2014). 36-72 aylık çocuklar için okul öncesi eğitim programının çocuğun katılım hakkına yer verme durumu açısından incelenmesi. Journal of Teacher Education and Educators, 3(2), 203-226.
• ICOM (2007). Museum definition. https://icom.museum/en/resources/standards-guidelines/museum-definition/ adresinden 25 Nisan 2022 tarihinde alınmıştır.
• Kamaraj, I., Usbaş, H. ve Abacı, O. (2019). İstanbul’daki müzelerin çocuk dostu ortam bağlamında incelenmesi. 6. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı (265-287).
• Karakaş, S. (2020). Bilim ve teknoloji müzelerinde eğitim, Journal of International Museum Education, Vol. 2, No. 1, 62-78. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jimuseumed
• Karnezou, M., Avgitidou, S. & Kariotoglou, P. (2013). Links between teachers' beliefs and their practices in a science and technology museum visit. International journal of science education, part B, 3:3, 246-266, DOI: 10.1080/21548455.2013.773467
• Keser Özmantar, Z. (2020). Eğitim çalışmalarında sık kullanılan araştırma türleri. S. Turan (Ed.). Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (s. 49-77). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Koutoura, A-X. (2014). Edutainment in museums: a tool for disseminating knowledge, faculty of arts and social sciences MA arts and heritage: Policy, management and education academic year 2014-2015. https://icom.museum/en/resources/standards-guidelines/museum-definition/ adresinden 18 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Lehmannová, M. (2020). 224 years of defining the museum. https://icom.museum/wp-content/uploads/2020/12/2020_ICOM-Czech-Republic_224-years-of-defining-the-museum.pdf adresinden 25 Nisan 2022 tarihinde alınmıştır.
• Lemelin, N. & Bencze, L. (2004). Reflection‐on‐action at a science and technology museum: Findings from a university‐museum partnership, Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 4:4, 467-481, DOI: 10.1080/14926150409556628
• Lisney, E., Bowen, J. P., Hearn, K., & Zedda, M. (2013). Museums and technology: Being inclusive helps accessibility for all. Curator The Museum Journal, 56(3), 353-361.
• Madran, B. (1999). Müze türleri. T. Atagök (Ed.). Müzeciliği yeniden düşünmek içinde (s. 3-21). Yıldız Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Mercin, L. (2017). Müze eğitimi, bilgilendirme ve tanıtım açısından görsel iletişim tasarımı ürünlerinin önemi, Milli Eğitim, 214, s. 209-237.
• Najbrt, L., & Kapounová, J. (2014). Categorization of museum visitors as part of system for personalized museum tour. International Journal of Information and Communication Technologies in Education, 3(1), 17-27.
• Okan, Z. (2003). Edutainment: is learning at risk. British Journal of Educational Technology, 34, 255-264. http://www.csulb.edu/~arezaei/ETEC444/discussion/edutainment.pdf adresinden erişildi.
• Ou, J. (2020). China science and technology museum boosting fight against COVID-19. Museum Management and Curatorship, 35:3, 227-232, DOI: 10.1080/09647775.2020.1762361
• Özkan, M. (2020). Eğitim araştırmalarında problemin çözümü için kimlere/neye gideceğim? S. Turan (Ed.). Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (s. 79-96). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özsezgin, K. (1986). “Çağdaş Müzecilik ve Öneriler”, I. Plastik Sanatlar Sempozyumu, Ankara.
• Resmi Gazete (1995). 27 Ocak 1995, Sayfa: 10, Sayı: 22184. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22184.pdf adresinden 18 Nisan 2022 tarihinde alınmıştır.
• Schommer, P. (1963). ‘Müzelerin İdaresi’, Müzelerin Teşkilatlanması-Pratik Öğütler, UNESCO, ICOM. Türkiye Milli Komitesi Yayınları.
• Shaughnessy, J. J., Zechmeister, E. B., & Zechmeister, J. S. (2016). Psikolojide araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Varghese, K., Özüner, M., Snoei, A. & Prado Amaral, L. (2018). Culture, art & digitisation. http://mastersofmedia.hum.uva.nl/blog/2018/10/23/culture-art-digitisation/ adresinden 5 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Yenigün, N. Ş., (2002). Çağdaş müzecilik modeli çerçevesinde Türkiye için çocukluk müzesi önermesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.