Examining the Text and Questions of the Reading Skills Book

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 17 - 26, 30.05.2023

Muhammet Sönmez , Hülya Sönmez

https://doi.org/10.55008/te-ad.1207260

Öz

Purpose: The purpose of this research is to descriptively examine the texts and questions of the Reading Skills book for 4th graders, which was distributed as a support book by the Ministry of National Education in the 2022-2023 academic year.
Method and Materials: In this study, document analysis design was used. The 4th grade Reading Skills book was subjected to descriptive analysis by two researchers. The textual structure and readability levels of the texts in the book were examined. The questions in the book were evaluated according to the cognitive levels in the Barrett taxonomy.
Results: According to the results obtained from the research, it has been revealed that 80% of the texts used in the book have medium difficulty readability levels and 80% of them are informative texts. It was agreed that most of the questions in the book consisted of open-ended questions and multiple-choice questions were frequently included in the book. As a result of the classification of the questions according to Barrett's Taxonomy, it was revealed that literal comprehension questions took place more than other steps in the book.

Anahtar Kelimeler

Comprehension questions, Barrett, text structure, reading skills.

Okuma Becerileri Kitabının Metin ve Sorularının İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından destek kitap olarak dağıtılan 4. sınıflar için Okuma Becerileri kitabının metinlerinin ve sorularını betimsel olarak incelemektir. Yöntem ve Araçlar: Bu araştırmada doküman analizi deseni kullanılmıştır. 4.sınıf Okuma Becerileri kitabı iki araştırmacı tarafından betimsel analize taabi tutulmuştur. Kitapta yer alan metinlerin, metinsel yapısı ve okunabilirlik düzeyleri incelenmiştir. Kitapta yer alan sorular ise Barrett taksonomisinde yer alan bilişsel düzeylere göre değerlendirilmiştir. Sonuçlar: Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre kitapta kullanılan metinlerinin büyük birçoğunun okunabilirlik düzeylerinin orta güçlükte olduğu metinlerin %80’inin bilgilendirici metin türünde olduğu ortaya çıkmıştır. Kitaptaki soruların büyük bir bölümünün açık uçlu sorulardan oluştuğu ve çoktan seçmeli sorulara da kitapta sık sık yer verildiği görüşmüştür. Soruların Barrett Taksonomisine göre sınıflandırılması sonucunda ise basit anlama sorularının kitapta diğer basamaklardan fazla yer aldığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anlamaya yönelik sorular, Barrett Taksonomisi, metin yapısı, okuma becerileri., Comprehension questions, Barrett, text structure, reading skills.

Kaynakça

• Akyol, H. (2001). İlköğretim okulları 5. sınıf Türkçe kitaplarındaki okuma metinleriyle ilgili soruların analizi. Eğitim Yönetimi, 7(2), 169-178
• Akyol, H. (2011). Türkçe ilk okuma ve yazma öğretimi. Pegem Akademi.
• Akyol, H., Yıldırım, K., Seyit, Ateş, S., ve Çetinkaya, Ç. (2013). Anlamaya yönelik nasıl sorular soruyoruz?. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 41-56
• Ateş, S. (2011). İlköğretim beşinci sınıf Türkçe dersi öğrenme-öğretme sürecinin anlama öğretimi açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi.
• Ateş, S., Güray, E., Döğmeci, Y. ve Gürsoy, F. F. (2016). Öğretmen ve öğrenci sorularının gerektirdikleri zihinsel süreçler açısından karşılaştırılması. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 4(1), 1-13
• Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. AÜ TÖMER Dil Dergisi, 58, 171-174.
• Baki, Y. (2019). Türkçe dersi 8. sınıf kitabındaki metinlerin okunabilirliği. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(1), 30-46. https://doi.org/10.31464/jlere.528298
• Baş, B., ve İnan Yıldız, F. (2015). 2. Sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirlik açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(1), 52-61.
• Batur, Z., ve Alevli, O. (2014). Okuma becerileri dersinin PISA okuduğunu anlama yeterlilikleri açısından incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2(1), 22-30
• Bender, W.N. (2008). Differentiating instruction for students with learning disabilities: Best teaching practices for general and special educators. Corwin.
• Benjamin, R. G. (2012). Reconstructing readability: Recent developments and recommendations in the analysis of text difficulty. Educational Psychology Review, 24(1), 63-88. https://doi.org/10.1007/s10648.011.9181-8
• Bora, A. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
• Brassell, D., ve Rasinski, T. (2008). Comprehension that works: Taking students beyond ordinary understanding to deep comprehension.Shell Education.
• Çeçen, M. A., ve Kurnaz, H. (2015). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02).
• Çeliktürk Sezgin, Z., ve Gedikoğlu Özilhan, Y. G. (2019). 1.-8. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metne dayalı anlama sorularının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 353-367. https://doi.org/10.16916/aded.530191
• Clifton, C., Staub, A., ve Rayner, K. (2007). Eye movements in reading words and sentences. In R. P. G. v. Gompel, M. H. Fisher,
• W. S. Murray, ve R. L. Hill (Eds.), Eye movements: A window on mind and brain. Elsevier.
• Coşkun, Y.D. (2013). Türkçe ders kitaplarının PISA sınavı okuma ölçütleri açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 22-43.
• Durukan, E. (2014). Metinlerin okunabilirlik düzeyleri ile öğrencilerin okuma becerileri arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 68-76. https://doi.org/10.16916/aded.26659
• Eldeleklioğlu Onuk, D., ve Avcı, B. (2021). Okuma becerileri dersi öğretim programının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 343-359. https://doi.org/10.16916/aded.831766
• Hervey, S. (2006). Who asks the questions? Teaching PreK-8, 37, 68-69.
• Kanık Uysal, P. (2022). Türkçe dersi sınavlarında yer alan soruların üst düzey düşünme becerileri açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(1), 136-156. https://doi.org/10.16916/aded.1016659
• Kaplan, K. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan dinleme/izleme becerisini ölçmeye yönelik soruların yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1), 626-645. https://doi.org/10.15869/itobiad.836238
• Kaya, E., Ayabakan İpek, M., ve Aydın, Y. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metin sorularının çıkarım türlerine göre incelenmesi. Dil Dergisi, 172(2). 77-95. https://doi.org/10.33690/dilder.906410
• Kocaarslan, M. ve Yamaç, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersi sınavlarında sordukları metne dayalı anlama sorularının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 431-448. https://doi.org/10.24315/trkefd.356769
• Kuzu, T. S. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş bloom taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
• MEB (2018). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Öksüz, H. İ. (2019). Okunabilirliğin anlaşılabilrilik üzerindeki etkisinin farklı metin türlerine göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Düzce Üniversitesi.
• Öksüz, H. İ., ve Keskin, H. K. (2022). A study on the impact of readability on comprehensibility. International Journal of Progressive Education, 18(1), 322-335. https://doi.org/10.29329/ijpe.2022.426.18
• Okur, A., ve Arı, G. (2013). 6, 7, 8. sınıf Tükçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirliği. İlköğetim Online, 12(1), 202‐226.
• Oryaşın, U. (2021). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin Yenilenen Bloom Sınıflandırması’na göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 820-832. https://doi.org/10.16916/aded.888116
• Özçetin, K., ve Karakuş, N. (2020). 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 175-190.
• Pang, E. S., Muaka, A., Bernhardt, E. B. ve Kamil, M. L. (2003). Teaching reading. International Academy of Education. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED481186.pdf
• Sallabaş, M. E. (2007). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin kendini yazılı olarak ifade etme kazanımlarına ulaşma düzeyi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi.
• Sallabaş, M. E. ve Yılmaz, G. (2020). Türkçe ders kitabı’nda bulunan metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 586-596. https://doi.org/10.16916/aded.679933
• Sönmez, M. (2021). Okuma becerilerini nasıl değerlendiriyoruz?. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 9(2), 127-146. https://doi.org/10.35233/oyea.
• Sönmez, M.., ve Çetinkaya, F. Ç. (2022). The Effect of formative assessment on reading comprehension. International Journal of Assessment Tools in Education, 9(Special Issue), 88-108. https://doi.org/10.21449/ijate.1104868
• Türkben, T. (2018a). Beşinci sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinin metinsellik ölçütleri açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 961-986. https://doi.org/10.16916/aded.443882
• Türkben, T., (2018b). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2152-2166. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.419925
• Ülper, H. (2010). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Nobel Yayınları.
• Ulusoy, M. (2009). Boşluk tamamlama testinin okuma düzeyini ve okunabilirliği ölçmede kullanılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 105-126.
• Vatansever Bayraktar, H. (2015). Ses temelli cümle yöntemi ile okuma yazma öğrenen öğrencilerin farklı metintürlerine göre okuduğunu anlama başarılarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40), 595-612.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8 b.). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, K. (2012). Öğretmen ve öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini değerlendirmede kullanacakları bir sistem: Barrett taksonomisi [A system to be used by teachers to evaluate students’ reading comprehension skills: Barrett taxonomy]. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 45-58. https://dergipark.org.tr/tr/p ub/mkusbed/issue/19552/208323
• Yüceer, D. (2022). Türkçe öğretiminde soru hazırlamada yararlanılabilecek iki taksonomi: Bloom ve Barrett taksonomisinin karşılaştırmalı incelemesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 10(1), 67-84. https://doi.org/10.35233/oyea.1110666
• Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki masalların kelime – cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 87-101.