Evaluation of Preschool Children’s Peer, Teacher Interactions in Terms of Attachment Styles

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 55 - 71, 31.05.2024

Meltem Akburak Şeflek , Ege Akgün

https://doi.org/10.55008/te-ad.1436699

Öz

Purpose: The purpose of this study was to determine the attachment styles of children between 48-60 months, the interactions of them with peer and teachers. In accordance with this goal, the interactions of children with their peers and teachers evaluated in terms of gender and attachment styles and the relationships between the interactions with peers and teachers examined.
Method and Materials: The model of study was relational survey research and the study group consisted of preschool teachers and the children in their classes from a private school in Ankara, Gölbaşı. As data collection tools; Doll Story Completion Task, The Child Behavior Scale and Student – Teacher Relationship
Scale were used. The collected data was analyzed by using the t test, Mann-Whitney U test and Spearman’s Rho analysis method.
Results: According to the results of the study, the interactions conducted by children with peers and teachers mostly have positive features. The interactions between children and teachers have no differences in terms of gender and attachment styles of children while there are meaningful differences the interactions between children and their peers.

Anahtar Kelimeler

attachment styles, early childhood education, peer interactions, teacher-student relationships.

Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Akran ve Öğretmen Etkileşimlerinin Bağlanma Stilleri Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu araştırmada 48-60 ay arası çocukların akran ve öğretmenleri ile etkileşiminin ve bağlanma stillerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çocukların öğretmen ve akranları ile etkileşiminin cinsiyete ve bağlanma stillerine göre ve bağlanma stillerinin cinsiyete göre değerlendirilmesi
yapılmış ve çocukların öğretmen ve akran etkileşimi arasındaki ilişki incelenmiştir.
Yöntem ve Araçlar: İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili Gölbaşı İlçesine bağlı özel bir anaokuluna devam eden 48-60 aylık çocuklar ve öğretmenlerinden oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak, Oyuncak Öykü Tamamlama Testi (OÖTT), Ladd ve Profilet
Çocuk Davranış Ölçeği (ÇDÖ) ve Öğrenci-Öğretmen İlişki Ölçeği (ÖÖİÖ) kullanılmıştır. Elde edilen veriler t testi, Mann-Whitney U testi ve Spearman’sRho korelasyon yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir.
Sonuçlar: Çalışma bulgularına göre, çocukların öğretmenleri ve akranları ile kurdukları etkileşimlerde olumlu özelliklerin baskın olduğu belirlenmiştir. Çocukların öğretmeni ile etkileşiminin çocuğun cinsiyetine ve bağlanma stiline göre farklılık göstermezken akranları ile olan etkileşimlerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

akran etkileşimleri, bağlanma stilleri, okul öncesi dönem, öğretmen-çocuk etkileşimi.

Etik Beyan

Tez 2017 yılında yayınlandığı için Etik kurul onay belgesi bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., ve Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Lawrence Erlbaum.
• Atış Akyol, N., Ata Doğan, S., ve Durmuşoğlu, M. (2021). Okul öncesi eğitimde öğretmenin iletişim becerilerinin önemi: Aile katılımı ve öğretmen-çocuk ilişkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 887-899. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.64908-900473
• Bartholomew, K., ve Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four-category model. Journal ofPersonality and Social Psychology, 61(2), 226–244.
• Bowlby, J. (1990). Attachment: Attachment and loss: Vol. 1 (2nd ed.). Basic Books.
• Bretherton, I., Ridgeway, D., ve Cassidy, J. (1990). Assessing internal working models of the attachment relationship: Anattachment story completion task for 3-year-olds. In M. T. Greenberg, D. Cicchetti, ve E. M. Cummings (Eds.), Attachmentin the preschool years: Theory, research, and intervention (pp. 273–308). The University of Chicago Press.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem A. Yayınları.
• Cugmas, Z. (2011). Relation between children’s attachment to kindergarten teachers, personality characteristics, and play activities. Early Child Development and Care, 181, 1271-1289. https://doi.org/10.1080/03004430.2010.523993
• Demirtaş-Zorbaz, S., Arıkan, İ., ve Gül, S. (2022). Okul öncesi dönem çocuklarında akranlar tarafından dışlanmanın yordayıcıları. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 193-202.
• Dereli, E. (2016). Öğretmen-çocuk ilişkisinin çocukların sosyal yetkinlik davranışları ve sosyal problem çözme becerilerini yordaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 70-87.
• Fonagy, P., Lorenzini, N., Campbell, C., ve Luyten, P. (2014). Why are we interested in attachments? In P. Holmes ve S. Farnfield (Eds.), The Routledge Handbook of Attachment: Theory (p. 188). J International LTD.
• Granot, D., ve Mayseless, O. (2001). Attachment security and adjustment to school in middle childhood. International Journal of Behavioral Development, 25(6), 530–541.
• Goldberg, S. (2000). Attachment and development. Arnold. https://doi.org/10.4324/9780203783832
• Gözübüyük, A., ve Özbey, S. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının bağlanma örüntüleri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. SDU International Journal of Educational Studies, 6(2), 101-113.
• Gülay, H. (2009). 5-6 yaş çocuklarının sosyal konumlarını etkileyen çeşitli değişkenler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 104-121.
• Gülay, H. (2008). 5-6 yaş çocuklarına yönelik akran ilişkileri ölçeklerinin geçerlik güvenilirlik çalışmaları ve akran ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi].
• Hamre, B. K., ve Pianta, R. C. (2006). Student–teacher relationships. In G. Bear (Ed.), Children’s needs III (pp. 49-60). National Association of School Psychologists.
• Hughes, K., Bullock, A., ve Coplan, R. J. (2014). A person‐centred analysis of teacher–child relationships in early childhood. British Journal of Educational Psychology, 84(2), 253–267. https://doi.org/10.1111/bjep.12029
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi: Kültürel psikoloji. Koç Üniversitesi Yayınları.
• Kıldan, A. O. (2011). Öğretmen-çocuk ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30,103-120.
• Karaca, N. Z., Gündüz, A., ve Aral, N. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal davranışının incelenmesi. Kuramsal Eğitim Bilim, 4(2), 65-76.
• Main, M., ve Solomon, J. (1990). Procedures for identifying infants as disorganized/disoriented during the Ainsworth Strange Situation. In M. T. Greenberg, D. Cicchetti, ve E. M. Cummings (Eds.), Attachment in the preschool years: Theory, research, and intervention (pp. 121–160). The University of Chicago Press.
• Mercer, J. (2006). Attachment, age, and change: Emotional ties from birth to parenthood. In J. Mercer (Ed.), Understanding attachment parenting, child care and emotional development. Greenwood Publishing Group.
• Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
• Gülay Ogelman, H., ve Çiftçi Topaloğlu, Z. (2014). 4-5 yaş çocuklarının sosyal yetkinlik, saldırganlık, kaygı düzeyleri ile anne babalarının ebeveyn özyeterliği algısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 241-271. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2014.14.15000091511
• Ogelman, H. G., Ersan, C., ve Körükçü, Ö. (2015). Anne ve öğretmen ile olan ilişkilerin okul öncesi dönem çocuklarının akran ilişkilerini yordayıcı etkisinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(1), 179-206. https://doi.org/10.20296/tsad.72869
• Öztürk, F. D. (2019). Okul öncesi 4-6 yaş grubu çocukların bağlanma stilleri ile sosyal beceri düzeyi ve oyun davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Gifted Education and Creativity, 6(2), 75-85.
• Pinto, A., Veríssimo, M., Gatinho, A., Santos, A. J., ve Vaughn, B. E. (2015). Direct and indirect relations between parent-child attachments, peer acceptance, and self-esteem for preschool children. Attachment ve Human Development, 17(6), 586–598. https://doi.org/10.1080/14616734.2015.1093009
• Posada, G., Trumbell, J., Noblega, M., Plata, S., Peña, P., Carbonell, O. A., ve Lu, T. (2016). Maternal sensitivity and child secure base use in early childhood: Studies in different cultural contexts. Child Development, 87(1), 297-311. https://doi.org/10.1111/cdev.12454
• Raikes, H. A., ve Thompson, R. A. (2008). Attachment security and parenting quality predict children’s problem-solving, attributions, and loneliness with peers. Attachment ve Human Development, 10(3), 319–344. https://doi.org/10.1080/14616730802113620
• Salı, G. (2014). Okulöncesi dönem çocuklarında akran ilişkilerinin ve akran şiddetine maruz kalmanın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 195-216.
• Seibert, A., ve Kerns, K. (2015). Early mother–child attachment: Longitudinal prediction to the quality of peer relationships in middle childhood. International Journal of Behavioral Development, 39(2), 130–138. https://doi.org/10.1177/0165025414542710
• Şahin, D. (2014). Öğrenci-öğretmen ilişki ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 13(25), 87-102.
• Uluç, S. (2005). Okul öncesi çocuklarda benliğe ilişkin inançlar, kişilerarası şemalar ve bağlanma ilişkisinin temsilleri arasındaki ilişki: Ebeveynlerin kişilerarası şemalarının ve bağlanma modellerinin etkisi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Uluç, S., ve Öktem, F. (2009). Okul öncesi çocuklarda güvenli yer senaryolarının değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 69-83.
• Ural, O., Güven, G., Sezer, T., ve Azkeskin, K. (2015). Okul öncesi dönemdeki çocukların bağlanma biçimleri ile sosyal yetkinlik ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal.
• Yavuzer, H. (2018). Eğitim ve gelişim özellikleriyle okul çağı çocuğu (20. baskı). Remzi Kitabevi.
• Yavuzer, H. (2018). Eğitim ve gelişim özellikleriyle okul çağı çocuğu (20. baskı). Remzi Kitabevi.