Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Yayın Etiği
Yazarların Etik Sorumlulukları
Yazarların etik sorumlulukları, bilimsel araştırmaların ve yayınların güvenilirliğini ve bütünlüğünü temin etmek için esaslı bir standart belirler. Bu sorumluluklar, çalışmaların özgünlüğünü, katkılarını, çıkar çatışmalarını açıkça belirtmeyi ve işbirliği yapmayı içerir; böylelikle bilimin bütünlüğünü ve okuyucuların güvenini sağlar. Bu kapsamda yazar(lar), aşağıdaki etik sorumlulukları kabul eder:
Özgünlük: Gönderilen çalışmalar tamamen özgün olmalıdır, daha önce başka bir yerde yayımlanmamış olmalıdır.
Katkı: Çalışmada yazar olarak belirtilen kişiler, çalışmaya bilimsel olarak katkı sağlamış olmalıdır. İçeriğe bilimsel yönden katkı sağlamayan kişiler, çalışmada yazar olarak belirtilmemelidir.
Çıkar Çatışması: Çalışmada yer alan yazarların herhangi bir çıkar çatışması varsa bu belirtilmelidir.
Veri Sağlama: Makalenin değerlendirme sürecinde istenildiğinde, yazarlar çalışmaya ait ham verileri sunmalıdır.
İzinler: Yazarlar, kullanılan verilerin haklarına sahip olmalı, gerekli izinleri almış olmalı ve deneklerin rızasını gösteren belgeleri bulundurmalıdır.
İşbirliği: Yazarlar, gerektiğinde makale ile ilgili düzeltme veya geri çekme işlemlerinde dergi editörü ile işbirliği yapmalıdır.
Yeniden Yayınlama: Daha önce başka bir dergide yayımlanmış bir çalışma, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi’ne gönderilemez.
Yazar Değişikliği: Yazar ekleme, çıkarma veya yazar sırasını değiştirme teklif edilemez.
Yazarların etik sorumlulukları, bilimsel araştırmalarda ve yayınlarda katı bir standardı temsil eder. Bu standartlar, araştırmanın özgünlüğünü ve katkısını sağlama, çıkar çatışmalarını açıkça belirtme, veri sağlama ve kullanma süreçlerinde şeffaflık sağlama, dergi editörleriyle işbirliği yapma, yayımlanmış çalışmaların yeniden sunulmasını sınırlama ve yazar listesinde değişiklik yapma gibi konuları içerir. Bu sorumluluklar, bilimin bütünlüğünü korumak ve okuyucuların güvenini sağlamak amacıyla titizlikle takip edilmelidir. Bu etik ilkeler, bilim dünyasında güvenilirlik ve kalite standartlarını korumanın temel taşlarıdır.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi editör, yardımcı editörleri ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:
Tarafsız Değerlendirme: Editörler, yazıları değerlendirirken yazarların etnik kökeni, cinsiyeti, dini inançları veya politik görüşleri gibi kişisel özelliklerini dikkate almadan sadece bilimsel içeriğe odaklanmalıdır.
Çift Kör Değerlendirme: Yazıların objektif bir şekilde değerlendirilmesi için adil bir çift kör değerlendirme süreci uygulanmalıdır.
Gizlilik: Gönderilen yazılarla ilgili tüm bilgiler, yayınlanana kadar gizli tutulmalıdır.
Kalite ve Düzeltme: Editörler, derginin içeriği ve kalitesinden sorumlu olup, gerektiğinde düzeltme yayınlamalıdır.
Çıkar Çatışması: Editörler, yazarlar, diğer editörler ve hakemler arasında herhangi bir çıkar veya rekabet çatışmasına izin vermemelidir.
Hakem Atama Yetkisi: Editör, hakem atamasında tam yetkiye sahiptir ve yazıların yayımlanması ile ilgili nihai karardan sorumludur.
Gelişim: Editör, derginin sürekli gelişimini sağlamalıdır.
Karar Kriterleri: Editörler, çalışmaların önemi, özgünlüğü, geçerliliği ve anlatımın açıklığına dayanarak karar vermelidir.
Kör Hakemlik Süreci: Kör hakemlik ve değerlendirme süreci açıkça tanımlanmalı ve sapmalar önlenmelidir.
Yazar Rehberi: Yazarlar için ayrıntılı bir rehber yayınlanmalı ve düzenli olarak güncellenmelidir.
Bildirim ve Geri Dönüş: Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde geri dönüş sağlanmalıdır.
Kişisel Veri Koruma: Editörler, çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamalı ve bireylerin açık rızası belgelenmemişse çalışmayı reddetmelidir. Ayrıca, yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumakla sorumludur.
Fikri Mülkiyet Koruma: Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet haklarını korumalı, ihlaller durumunda dergi ve yazarların haklarını savunmalıdır. Ayrıca, makalelerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi için gerekli önlemleri almalıdır.
Şikayet Yönetimi: Editörler, yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatle incelemeli ve bu şikayetlere aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermelidir.
Politik ve Ticari Kaygılar: Dergi sahibi, yayıncı ve diğer herhangi bir politik veya ticari unsur, editörlerin bağımsız karar alma sürecini etkilemez.
Çıkar Çatışması Yönetimi
Editörler, yazarlar, hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını dikkate alarak çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlanmasını sağlamalıdır.
Editör ve yardımcı editörler, etik değerler çerçevesinde tarafsızlık, gizlilik, kalite yönetimi, çıkar çatışması yönetimi ve kişisel veri koruma gibi ilkeleri benimseyerek derginin bütünlüğünü ve güvenilirliğini sağlamakla sorumludurlar.
Hakemin Etik Sorumlulukları
Akademik yayın sürecinde temel bir unsur olan hakemler, yayınlanacak çalışmaların kalitesini ve güvenilirliğini belirlemede önemli bir role sahiptir. Bu bağlamda, hakemlerin sorumlulukları şunları kapsar:
Tarafsız Değerlendirme: Hakemler, yazıları değerlendirirken yazarların kişisel özelliklerini dikkate almadan sadece bilimsel içeriğe odaklanmalıdır.
Çıkar Çatışması: Hakemlerin, araştırma, yazarlar veya destekleyicilerle ilgili herhangi bir çıkar veya rekabet çatışması olmamalıdır.
Nesnellik: Hakemlerin kararları tarafsız ve nesnel olmalıdır.
İlgili Yayınların Belirtilmesi: Hakemler, yazarlara atıf yapılmamış fakat ilgili olan yayınları belirtmelidir.
Gizlilik ve İhlal Bildirimi: Hakemler, gönderilen yazılarla ilgili tüm bilgileri gizli tutmalı ve herhangi bir telif hakkı ihlali veya intihal durumunu editöre bildirmelidir.
Uygunluk ve Affı İsteme: Hakem, bir yazının kendi uzmanlık alanına uygun olmadığını veya hızlı değerlendirme yapamayacağını düşünüyorsa editörü bilgilendirip değerlendirme sürecinden affını istemelidir.
Uzmanlık: Hakemler, sadece kendi uzmanlık alanına giren çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Tarafsızlık ve Gizlilik: Hakemler, tarafsız ve gizlilik ilkesine uygun olarak değerlendirme yapmalıdır.
Hakemler, derginin etik kısmında tarafsızlık, nesnellik, çıkar çatışmasının olmaması, ilgili yayınların belirtilmesi, gizlilik ve ihlal bildirimi, uygunluk ve affı isteme, uzmanlık ve tarafsızlık ile gizliliğe uyumlu değerlendirme yapmalıdır.
Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşıldığında,
MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi (TEAD)’ne gönderilen makalelerin editörler tarafından ön incelemesi yapılarak değerlendirilir. Bu aşamada, TEAD’nin amaç, kapsam ve yayın politikalarına uymayan, dil ve anlatım kurallarına uygun olmayan, araştırma yönteminde eksik/hata bulunan, etik ilkelere uygun olmayan, özgün olmayan ve benzerlik oranı yüksek olan makaleler reddedilir. Reddedilen çalışmaların yazarları, gönderim tarihinden itibaren en erken 10 gün içerisinde bilgilendirilir. Uygun bulunan çalışmalar ön değerlendirmeye alınır.
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi (TEAD)’ne başvurusu yapılan makale ile yayım aşamasına gelen her makalenin benzerlik-özgünlük durumunu belirlemek amacıyla intihal denetiminden geçirilmesi zorunludur. Benzerlik-intihal denetimi yazarların dergiye makalelerini yükledikleri aşamada Dergipark sisteminin sağlamış olduğu otomatik benzerlik-intihal denetimi ile (intihal.net) ve ayrıca iThenticate programıyla editörlerce yapılır. Editörler Kurul’unca benzerlik oranı % 20’den fazla olan makaleler reddedilir.
Uygun bulunan makalelerin ön değerlendirmesi için makalenin konusu ile ilgili olan alan editörüne iletilir. Alan editörüne gönderilen makale, makalede yer alacak başlıklar; girişte alanyazın, yöntem, bulgular ve yorum, tartışma-sonuç ve öneriler bölümleri, derginin kapsamı ve yayın politikaları, özgünlük ve güncellik açısından incelenir. Alan editörü, inceleme sonucunu bir rapor ile editöre bildirir. Ön değerlendirmede alan editörünce uygun bulunmayan makaleleri editör reddeder. Alan editörü, uygun bulduğu makaleler için hakem önerilerini de inceleme raporuyla editöre iletir. Bu inceleme sonucunda uygun bulunmayan çalışmalar en geç 15 gün içerisinde editör değerlendirme raporu ile birlikte yazara iade edilir. Uygun bulunan çalışmalar ise hakem değerlendirme sürecine alınır.
Makale Değerlendirme Ölçütleri
Hakemler makaleleri aşağıdaki ölçütlere göre değerlendirir:
Giriş: Araştırma konusunun kuramsal çerçevesi ve bilimsel alan yazındaki karşılığına, araştırmanın problemi, amaçlarına/hipotezlerine giriş kısmında yer verilip verilmediği,
Yöntem: Araştırmanın modeli, sınırlılıkları, örneklem/çalışma grupları, veri toplama araçları (geçerliği ve güvenirliği), veri toplama/uygulama/deney süreci, verilerin analizi ve araştırmanın etik sürecine dair açıklamalara yöntem kısmında yer verilip verilmediği,
Bulgular: Çalışmanın problemi, amacı/hipotezi ile ilişkili ve bütünlüğü koruyacak biçimde bağlantılı tablo, şekil, grafik/resimlerle açıklanıp açıklanmadığı.
Tartışma, Sonuç ve Öneriler: Araştırmanın problemi, amacı/hipotezi bağlamında, elde edilen bulgular alan yazın ve yazar yorumları ile tartışılıp tartışılmadığı, sonuçların, tartışmalar odağında ortaya çıkan temel fikirler şeklinde açıklanıp açıklanmadığı, önerilerin, çalışmanın tartışma ve sonucuna uygun, alan yazına katkı sağlayacak, gelecekte yapılabilecek çalışmalara ve alandaki uygulamalara yönelik olup olmadığı,
Genel Değerlendirme: Aday çalışma başlığının içeriği kapsaması, Türkçe'nin kurallara uygun kullanımı, kaynak ve referansların APA 7 kurallarına uygun olarak verilmesi, çalışmanın bir bütün olarak özgünlüğü, eğitim alan yazınına ve alandaki uygulamalara sağladığı katkı hakkındaki hakem görüşünü kapsar.
Hakem Değerlendirme Süreci
Hakem değerlendirme süreci en çok 3 haftadır. Hakemin talebi doğrultusunda gerektiğinde süre uzatılabilir. Hakemlerden veya editörlerden gelen düzeltme önerilerinin yazarlar tarafından 15 gün içerisinde makale üzerinde yapılması zorunludur. Hakemler bir çalışmada yazar düzeltmelerini inceleyerek uygunluğuna karar verebilecekleri gibi gerekliyse birden çok defa yazardan düzeltme isteyebilir. Yazar istenilen düzeltme ve iyileştirme önerilerini eksiksiz, açıklayıcı ve zamanında tamamlayarak dergi sistemine yüklemelidir. Hakemlerden gelen görüşler, editör ve yardımcıları tarafından 1 hafta içerisinde incelenir. Bu inceleme sonucunda editör çalışmaya ilişkin sonucu Yayın Kuruluna iletir.
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi açık erişimli bir dergidir.
The content of the Journal of Research in Elementary Education is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial- 4.0 International License.