Çocukların Otizme İlişkin Tutumları Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması

Yıl 2023, , 798 - 824, 30.08.2023

İrem Girgin , Gökhan Ilgaz , Esra Selvi

https://doi.org/10.37217/tebd.1229836

Öz

Bu çalışmanın amacı, Derguy, Aubé, Rohmer, Maro ve Loyal’ın (2021) geliştirdiği “Çocukların Otizme İlişkin Tutumları Ölçeği”ni Türkçeye uyarlamaktır. Yapılan çalışmalar otizmin artık günümüzde sıklıkla karşılaşılan bir engel grubu haline geldiğini göstermektedir. Toplumun her kademesinde karşılaşılabilecek bireylerin ötekileştirilmeden kaynaştırılması önem taşımaktadır. Sınıf ortamındaki negatif düşünceler kaynaştırmanın önündeki engellerden birisi olarak belirtilmiştir. Öğrencilerin otizmli bireylere ilişkin düşüncelerinin ve tutumlarının önemi bu noktada ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın temel amacı çocukların otizmli bireylere ilişkin tutumlarını belirleyerek alanyazındaki boşluğun doldurulmasıdır. Bu çalışma, 3. sınıf ve 4. sınıf kademelerinde eğitim görmek olan 224 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin orijinal yapısı doğrulayıcı faktör analizinde kabul edilebilir değerler üretmediği için önce açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. AFA sonunda orijinal boyutlardaki bazı maddelerin çıkarak aynı boyutların korunduğu gözlemlenmiştir. Yapılan ikinci DFA sonucunda kabul edilebilir değerler üretilmiştir. Türk kültürüne göre elde edilen yeni ölçekle elde edilen puanlara göre, cinsiyet ve sınıf düzeyleri ortalamaları karşılaştırılmış ve anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma, Ölçek uyarlaması, Otizm, Otizmli çocuklar, Tutum

Turkish Adaptation of the Scale of Children’s Attitudes Towards Autism

Öz

The aim of this study is to adapt the "Children's Attitudes Toward Autism Scale" developed by Derguy, Aubé, Rohmer, Maro, and Loyal (2021) into Turkish. Recent studies have revealed that autism is a frequently encountered disability group. Therefore, it is important to integrate disabled individuals into society without marginalizing them. Related studies mentioned that negative thoughts in the classroom environment were among the obstacles in front of the inclusion. Thus, students' thoughts and attitudes towards autistic individuals could be considered very important. In this light, the main purpose of this study is to fill the gap in the literature by determining the attitudes of children towards individuals with autism. This study was carried out with 224 students who are studying in the 3rd and 4th grades. Since the original structure of the scale did not produce acceptable values in confirmatory factor analysis, exploratory factor analysis was performed first. At the end of the EFA, it was observed that some items in the original dimensions were removed and the same dimensions were preserved. As a result of the second DFA, acceptable values were produced. According to the scores obtained with the new scale obtained according to Turkish culture, the averages of gender and class levels were compared and no significant difference was found.

Anahtar Kelimeler

Inclusion, Scale adaptation, Autism, Autistic child, Attitude

Kaynakça

• Aboud, F. (1988). Children and prejudice. London: Basil Blackwell.
• Ahmetoğlu, E., Burak, Y. & Acar, İ. H. (2019). Otizmli Kaynaştırma/Bütünleştirme Öğrencisine Yönelik His, Tutum ve Görüşler Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 231-249.
• Albarracin, D., Johnson, B. & Zanna, M. (2005). Handbook of attitudes. Mahwah: Erlbaum.
• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
• Areia, M., Soares, M. & Dinis-Ribeiro, M. (2010). Quality reporting of endoscopic diagnostic studies in gastrointestinal journals: Where do we stand on the use of the STARD and CONSORT statements? Endoscopy, 42(02), 138-147.
• Batu, S., İftar, G. K. & Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 33-57.
• Batum, S. (2019). Otizm Spektrum Bozukluğuna (OSB) Yönelik Toplumsal Tutumlar Ölçeği'nin Türkçe uyarlaması ve öğretmenlerin OSB'ye yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir. Bayar, M. & Üstün, A. (2017). İlkokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine ilişkin duygu, tutum ve kaygılarının değerlendirilmesi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(14), 73-88.
• Bektaş, F. (2022). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik düşünce, tutum ve endişelerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/38968/1/Fadiye%20BEKTAŞ%20Proje.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• DeBoer, A., Timmerman, M., Pijl, S. J. & Minnaert, A. (2012). The psychometric evaluation of a questionnaire to measure attitudes towards inclusive education, European Journal of Psychology of Education, 27(4), 573-589.
• Derguy, C., Aubé, B., Rohmer, O., Marotta, F. & Loyal, D. (2021). Another step to school inclusion: Development and validation of the Children’s Attitudes Toward Autism Questionnaire. Autism, 25(6), 1666-1681.
• Derman-Sparks, L. (1993). Empowering children to create a caring culture in a world of differences. Childhood Education, 70(2), 66-71.
• Diamond, K. (1993). Preschool children's concepts of disability in their peers. Early Education and Development, 4(2), 123-129.
• Diamond, K. E. & Hestenes, L. L. (1996). Preschool children’s conceptions of disabilities: The salience of disability in children’s ideas about others. Topics in Early Childhood Special Education, 16(4), 458–475. Diamond, K. E., Hestenes, L. L., Carpenter, E. S., & Innes, F. K. (1997). Relationships between enrollment in an inclusive class and preschool children's ideas about people with disabilities. Topics in Early Childhood Special Education, 17(4), 520-536.
• Dovidio, J. F., Pagotto, L., Hebl, M. R., Wiener, R. L. & Willborn, S. L. (2011). Disability and aging discrimination. New York, NY: Springer.
• Dunn, D. S. & Brody, C. (2008). Defining the good life following acquired physical disability. Rehabilitation Psychology, 53(4), 413-425.
• Dunn, D. (2014). The social psychology of disability. New York, NY: Oxford University Press.
• Dyer, K. R. (2020). Providing implementation supports to intensify instruction in an autism classroom. Psychology in the Schools, 58(6), 1041-1055.
• Dyson, L. L. (2005). Kindergarten children’s understanding and attitudes toward people with disabilities. Topics in Early Childhood Special Education, 25(2), 95–105.
• Eagly, A. & Chaiken, S. (1998). Attitude structure. Handbook of Social Psychology, 1, 269-322.
• Erkuş, A. (2007). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar. Türk Psikoloji Bülteni, 13(40), 17-25.
• Gök, G. & Erba, D. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3. b.). London: Sage Publications.
• Fishbein, M. & Ajzen, I. (1977). Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research. Philosophy and Rhetoric, 10(2), 130-132.
• Fornell, C. D. & Lacker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Freeman, S. F. N. & Kasari, C. (1998). Friendship in children with development disabilities. Early Education and Development, 9(4), 341–355.
• Gold, M. E. & Richards, H. (2012). To label or not to label: The special education question for African Americans. Educational Foundations, 26(1), 143-156.
• Graham, L. J. (2021). Inclusive education challenges for students with autism spectrum disorder. BU Journal of Graduate Studies in Education, 13(3), 21-25.
• Grindle, C. F., Hastings, R. P., Saville, M., Hughes, J. C., Huxley, K., Kovshoff, H. & Remington, B. (2012). Outcomes of a behavior education model for children with autism in a mainstream school setting. Behavior Modification, 36(3), 298-319.
• Gohari, F., Baradaran, H. R., Tabatabaee, M., Anijidani, S., Mohammadpour-Touserkani, F., Atlasi, R. & Razmgir, M. (2015). Quality of reporting randomized controlled trials (RCTs) in diabetes in Iran: a systematic review. Journal of Diabetes & Metabolic Disorders, 15, 1-6.
• Guralnick, M. J., Conner, R. T., Hammond, M. A., Gottman, J. M. & Kinnish, K. (1996). Immediate effects of mainstreamed settings on the social interactions and social integration of preschool children. American Journal of Mental Retardation, 100(4), 350–377.
• Hacıibrahimoğlu, B. & Ustaoğlu, A. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara ilişkin bilgi ve tutumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 491-506.
• Hambleton, R. K. (2005). Issues, designs and technical guidelines for adapting tests into multiple languages and cultures. R. K. Hambleton, P. F. Meranda & C. D. Spielberger (Ed.) Adapting educational and psychological tests for cross-cultural assessment içinde (s. 3-39). London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Hastings, R. (1994). On "good" terms: Labeling people with mental retardation. Mental Retardation, 32(5), 363-365.
• Helmstetter, E., Peck, C. A. & Ginargo, M. F. (1994). Outcomes of interactions with peers with moderate or severe disabilities. A statewide survey of high school students. The Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 19(4), 263-276.
• Huckstadt, L. K. & Shutts, K. (2014). How young children evaluate people with and without disabilities? The Journal of Social Issues, 70(1), 99-114.
• İşcan, G. Ç., Fazlıoğlu, Y. & Parlak, C. (2015). The attitudes of typically developing primary school students’ towards their retarded peers. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 128-138.
• Kraus, S. J. (1995). Attitudes and the prediction of behavior: A meta-analysis of the empirical literature, Personality and Social Psychology Bulletin, 21(1), 58–75.
• Laçin, E. & Taşlıbeyaz, H. F. (2020). Kaynaştırma Eğitimi Tutum Ölçeği (KETÖÇ)- Öğretmen Formu: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 120-133.
• Lesko, C. R., Fox, M. P. & Edwards, J. K. (2022). A framework for descriptive epidemiology. American Journal of Epidemiology, 191(12), 2063-2070.
• Levine, L. E. & Munsch, J. (2018). Child development from infancy to adolescence: An active learning approach. Sage Publications.
• Lorenzo-Seva, U. (2022). SOLOMON: A method for splitting a sample into equivalent subsamples in factor analysis. Behavior Research Methods, 54(6), 2665-2677.
• Mavropoulou, S. & Sideridis, G. D. (2014). Knowledge of autism and attitudes of children towards their partially integrated peers with autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 44(8), 1867-1885.
• Meindl, J. N., Delgado, D. & Casey, L. B. (2020). Increasing engagement in students with autism in inclusion classrooms. Children and Youth Services Review, 111, 1-10.
• Idrees, B. & Ilyas, R. (2012). Discrimination and stigmatization of physically disabled student in a general educational environment in Pakistan: A case study. Academic Research International, 2(2), 622.
• Nowicki, E. A. (2006). A cross-sectional multivariate analysis of children’s attitudes towards disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 50(5), 335–348.
• Orel, A., Töret, G. & Zerey, Z. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 23-33.
• Özcan, İ. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik duyguları tutumları ve kaygıları ile kaynaştırma uygulamalarındaki öğretmen yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Çankırı Örneği). (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatiksel veri analizi-1. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Raviv, D. & Stone, C. (1991). Individual differences in the self-image of adolescents with learning disabilities: The roles of severity, time of diagnosis, and parental perceptions. Journal of Learning Disabilities, 24(10), 602-661.
• Shanthanna, H., Kaushal, A., Mbuagbaw, L., Couban, R., Busse, J. & Thabane, L. (2018). A cross-sectional study of the reporting quality of pilot or feasibility trials in high-impact anesthesia journals. Canadian Journal of Anesthesia, 65(11), 1180-1195.
• Shutts, K., Roben, C. K. P. & Spelke, E. S. (2013). Children’s use of social categories in thinking about people and social relationships. Journal of Cognition and Development, 14(1), 35–62.
• Swaim, K. F. & Morgan, S. B. (2001). Children’s attitudes and behavioral intentions toward a peer with autistic behaviors: does a brief educational intervention have an effect? Journal of Autism and Developmental Disorders, 31(2), 195-205.
• Şan, S. (2021). Otizm spektrum bozukluğu olan 3-6 yaş çocuklarının kaynaştırmasına yönelik okul öncesi öğretmenlerinin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Şeker, H. & Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Ankara: Nobel Yayın.
• Teddlie, C., Kirby, P. & Strinfield, S. (1989). Effective versus ineffective schools: observable differences in the classroom. American Journal of Education, 97(3), 221-236.
• Varlıer, G. (2004). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Watermeyer, B. & Görgens, T. (2014). Disability and internalized oppression. Internalized Oppression: The Psychology of Marginalized Groups, 253-280.
• Werner, S., Peretz, H. & Roth, D. (2015). Children’s attitudes toward children with and without disabilities. Early Childhood Research Quarterly, 33, 98–107.
• West, S. G., Finch, J. F. & Curran, P. J. (1995). Structural equation models with nonnormal variables: Problems and remedies. R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, issues, and applications içinde (s. 56–75). Sage Publications.
• Yuker, H. E. (1994). Variables that influence attitudes toward persons with disabilities: Conclusions from the data. Journal of Social Behavior and Personality, 9(5), 3-22.