Neuroaesthetics as a Bridge Between Aesthetic Perception and Art Education

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 2, 1955 - 1971, 31.08.2025

Kerim Laçinbay

https://doi.org/10.37217/tebd.1689093

Öz

The aim of this study is to explain the scope of the field of neuroaesthetics and to reveal its potential contributions to the fields of aesthetics and art education. Neuroaesthetics emerges as an interdisciplinary research area that investigates the neurological foundations of aesthetic responses to works of art and encompasses a wide range of artistic forms, from visual arts to music and performing arts. The field emphasizes that aesthetic experiences are not limited to visual perception but are integrated with emotional and motor responses. Findings suggesting that aesthetic preferences are shaped through the interaction between genetic inheritance and acquired experiences constitute a major focus of neuroaesthetic studies. Experimental research in this field aims to uncover the neural bases of aesthetic experiences through neuroimaging techniques such as functional magnetic resonance imaging (and electroencephalography, (along with behavioural methods. By exploring the subjective nature of aesthetic judgments and the neural mechanisms underlying responses to various art forms, neuroaesthetics seeks to illuminate the multi-layered structure of aesthetic experience. In this context, neuroaesthetics enables the development of innovative perspectives in aesthetic education by examining the interaction between cognitive processes and neuroscience, offering a dynamic and interdisciplinary contribution to the field.

Anahtar Kelimeler

Neuroesthetics , Aesthetic perception , Aesthetic experience , Art education

Estetik Algı ve Sanat Eğitimi Arasında Bir Köprü Olarak Nöroestetik

Öz

Bu çalışmanın amacı, nöroestetik alanının kapsamını açıklamak ve onun estetik alan ile sanat eğitimindeki potansiyel katkılarını ortaya koymaktır. Nöroestetik, sanat eserlerine verilen estetik tepkilerin nörolojik temellerini inceleyen disiplinler arası bir araştırma alanı olarak öne çıkmakta ve görsel sanatlardan müziğe, sahne sanatlarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bu alan, estetik deneyimlerin yalnızca görsel algıyla sınırlı olmadığını; duygusal ve davranışsal tepkilerle bütünleştiğini vurgulamaktadır. Estetik tercihlerin bireyin genetik mirası ile edinilmiş deneyimleri arasındaki etkileşim çerçevesinde şekillendiği yönündeki bulgular, nöroestetik çalışmalarının önemli bir odağını oluşturmaktadır. Bu alandaki deneysel araştırmalar, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme ve elektroensefalografi gibi nörogörüntüleme teknikleri ile davranışsal yöntemleri kullanarak estetik deneyimlerin sinirsel temellerini açığa çıkarmayı hedeflemektedir. Nöroestetik, estetik yargıların öznel doğasını ve farklı sanat formlarına verilen tepkilerin nörolojik mekanizmalarını çözümleyerek estetik deneyimin çok katmanlı yapısını aydınlatmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda nöroestetik, bilişsel süreçler ile nörobilim arasındaki etkileşimi inceleyerek estetik eğitim alanında yenilikçi bakış açıları geliştirilmesine olanak sunmaktadır. Sonuç olarak, nöroestetik araştırmaları; estetik algı ve bireysel estetik tercihlerin anlaşılmasına, öğrencilerin estetik farkındalıklarının güçlendirilmesine ve farklı sanat formlarının bütüncül bir perspektifle değerlendirilmesine katkı sağlamaktadır. Bu çerçevede nöroestetik, estetik eğitiminde gelişime açık ve disiplinler arası önemi giderek artan bir alan olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nöroestetik , Estetik algı , Estetik deneyim , Sanat eğitimi

Kaynakça

• Boell, S. K. & Cecez-Kecmanovic, D. (2014). A hermeneutic approach for conducting literature reviews and literature searches. Communications of the Association for Information Systems, 34(12), 257-286. https://doi.org/10.17705/1CAIS.03412
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
• Cela-Conde, C. J., Marty, G., Maestú, F., Ortiz, T., Munar, E., Fernández, A., ..., & Mirasso, C. (2011). An additional frontoparietal network of the brain supporting aesthetic appreciation. Cerebral Cortex, 21(3), 659–667. https://doi.org/10.1093/cercor/bhq170
• Carroll, N. (2012). Philosophy of art: A contemporary introduction. Routledge.
• Chatterjee, A. (2014). The aesthetic brain: How we evolved to desire beauty and enjoy art. Oxford University.
• Chatterjee, A. & Vartanian, O. (2014). Neuroaesthetics. Trends in Cognitive Sciences, 18(7), 370–375. https://doi.org/10.1016/j.tics.2014.03.003
• Cinzia, D. D. & Vittorio, G. (2009). Neuroaesthetics: a review. Current Opinion in Neurobiology, 19(6), 682-687. https://doi.org/10.1016/j.conb.2009.09.001
• Coccagna, M., Pietro, A., Mariagrazia, P., Giovanni, V., Fabbrı Destro, M., Fabrizio, S., ..., & Mazzacane, S. (2020). Neuroaesthetics of art vision: An experimental approach to the sense of beauty. Journal of Clinical Trials, 10(2), 1000404-1.
• Freedberg, D. & Gallese, V. (2007). Motion, emotion and empathy in aesthetic experience. Trends in Cognitive Sciences, 11(5), 197–203. https://doi.org/10.1016/j.tics.2007.02.003
• Holt, J. (2013). Neuroaesthetics and philosophy. SAGE Open, 3(3), 1-7. https://doi.org/10.1177/2158244013500677
• Jabareen, Y. (2009). Building a conceptual framework: Philosophy, definitions, and procedure. International Journal of Qualitative Methods, 8(4), 49–62. https://doi.org/10.1177/160940690900800406
• Kawabata, H. & Zeki, S. (2004). Neural correlates of beauty. Journal of Neurophysiology, 91(4), 1699–1705. https://doi.org/10.1152/jn.00696.2003
• Kenett, Y. N., Humphries, S., & Chatterjee, A. (2023). A thirst for knowledge: Grounding curiosity, creativity, and aesthetics in memory and reward neural systems. Creativity Research Journal, 35(3), 412–426. https://doi.org/10.1080/10400419.2023.2165748
• Kirk, U., Skov, M., Hulme, O., Christensen, M. S., & Zeki, S. (2009). Modulation of aesthetic value by semantic context: An fMRI study. NeuroImage, 44(3), 1125–1132. https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2008.10.009
• Leder, H., Belke, B., Oeberst, A., & Augustin, D. (2004). A model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments. British Journal of Psychology, 95, 489–508. https://doi.org/10.1348/0007126042369811
• Leder, H. & Nadal, M. (2014). Ten years of a model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments: The aesthetic episode – Developments and challenges in empirical aesthetics. British Journal of Psychology, 105(4), 443–464. https://doi.org/10.1111/bjop.12084
• Özalp, H. K. (2020). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının estetik alanına ilişkin bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi ile incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 515-534.
• Pearce, M. T., Zaidel, D. W., Vartanian, O., Skov, M., Leder, H., Chatterjee, A., & Nadal, M. (2016). Neuroaesthetics: The cognitive neuroscience of aesthetic experience. Perspectives on Psychological Science, 11(2), 265-279.
• Tanrıdağ, O. (2022). Beyinde estetik ve sanat hareleri: Nöroestetiğe ve nörosanata giriş. Üsküdar Üniversitesi. Uçar, M. (2023). Modernden postmoderne, sanatta estetik deneyimin dönüşümü. Akademik Sanat(20), 141-153.
• Vessel, E. A., Starr, G. G., & Rubin, N. (2012). The brain on art: Intense aesthetic experience activates the default mode network. Frontiers in Human Neuroscience, 6, 66. https://doi.org/10.3389/fnhum.2012.00066
• Webster, J. & Watson, R. T. (2002). Analyzing the past to prepare for the future: Writing a literature review. MIS Quarterly, 26(2), 13-23.
• Zeki, S. (1999). Inner vision: An exploration of art and the brain. Oxford University.