OKUL YÖNETİCİLERİNİN KARİYER GELİŞİM KARARLARINI ETKİLEYEN KURUMSAL VE KİŞİSEL FAKTÖRLER

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 26, 01.03.2013

Aydın Balyer

Öz

Okulun amacı, öğrencilerini belirlenen amaçlar doğrultusunda yetiştirmektir. Araştırmalar, okul yöneticilerinin bazı davranışlarının, öğretimin kalitesini doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkilediğini göstermektedir. Bu nedenle, onların sürekli bir gelişim çabası içerisinde olmaları, yenilikleri izlemeleri ve bunları yönetsel uygulamalarına taşımaları daha önemli hâle gelmektedir. Ancak bu süreçte bazı kurumsal ve kişisel faktörlerin okul yöneticilerinin kariyer gelişim kararlarını olumsuz yönde etkilediği değerlendirilmektedir. Okul yöneticilerinin kariyer gelişimlerini etkileyen kurumsal ve kişisel faktörlerin ortaya çıkartılmasını amaçlayan bu çalışma, nitel araştırma yöntemiyle yürütülmüştür. Bu kapsamda, 30 okul yöneticisi ile görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonuçları; ekonomik, ideolojik ve politik faktörlerin yöneticilerin kariyer gelişim kararlarını olumsuz yönde etkilediğini ortaya koyarken, psikolojik ve sosyolojik faktörlerin bu anlamda etkili olmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul yöneticileri, kariyer gelişimi, eğitim yönetimi

Personal and Institutional Factors Affecting School Administrators’ Career Advancement Decisions

Öz

Main purpose of school is to educate students in accordance with the determined goals. Researches
reveal that school administrators’ certain behaviors affect instructional quality directly or indirectly.
Therefore, they should be in a consistent effort to improve themselves, follow innovations and adapt them
into their administrative practices. However, it is assumed that some institutional and personal factors
affect their career advancement decisions negatively. This qualitative study aims to determine factors
affecting their career advancement. In this regard, 30 school administrators were interviewed. Results
reveal that while economic, ideological and political factors affect their decisions, educational,
psychological and sociological factors do not

Anahtar Kelimeler

School administrators, career advancement and educational administration

Kaynakça

• APA. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (Rev. ed., p. 41). Washington, DC: Author.
• Bailey, K. D. (1994). Methods of social research. (4th ed.). New York: The Free Press.
• Bakioğlu, A. ve Özcan, K. (2001). İlköğretim okul yöneticilerinin kariyer gelişimleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 39-57.
• Balcı, A. (1988). Etkili okul, Eğitim ve Bilim, 70, 21-30.
• Barnett, D. (2004). School leadership preparation programs: Are they preparing tomorrow’s leaders? Education, 125(1), 121-129.
• BLS (Bureau of Labor Statistics). (2010). Occupational outlook handbook: education administrators. Bureau of Labor Statistics. Internet’ten 13 Mart 2012’de elde edilmiştir: ://www.bls.gov/oco/ocos007.htm.
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (2003). Qualitative research for education: an introduction to theories and methods (4th ed.). New York: Pearson Education.
• Boswell, E. (2002, April). MSU part of effort to fight school administrator shortage. Internet’ten 13 Mart 2012’de elde edilmiştir: http://www.montana.edu/cpa/news/nwview.php?article=216.
• Bredeson, P. V. & Johansson, O. (2000): The school principal's role in teacher professional development, Journal of I In-Service Education, 26 (2), 385-401
• Brown, J. (1993). Leadership for school improvement. Emergency Librarian, 20(3), 8-20.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Can, N. (2008). Okul yöneticilerinin yönetimde cinsiyet faktörüne ilişkin görüşleri, Eğitim ve Bilim, 33(147), 35-41.
• Carrigan, J. C., Brown, C., & Jenkins, K. (1999, March). Principals' salaries: incentives or deterrents to
• professional advancement. Paper presented at the annual meeting of the American
• Education Finance Association, Seattle, WA.
• Creswell, J. W. (2002). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and, qualitative research. Upper Saddle Creek, NJ: Pearson Education.
• Çelik, V. (2003). Eğitim yöneticisi yetiştirme politikasına yön veren temel eğilimler, 21. yüzyıl eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi sempozyumu, 16-17 Mayıs, 2002, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğunda oturan kadınlar: Kayseri ili örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 91-118.
• Çetin, K. ve Yalçın, M. (2003). Milli Eğitim Bakanlığı yönetici eğitimi programlarının değerlendirilmesi, 21. yüzyıl eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi sempozyumu, 16-17 Mayıs, 2002, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Çınkır, Ş. (2003). İngiltere'de okul müdürlerinin yetiştirilmesi: okul müdürleri için ulusal mesleki standartlar programı (NPQH), 21. yüzyıl eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi sempozyumu, 16- 17 Mayıs, 2002, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Day, C., & Bakioğlu, A. (1996). Development and disenchantment in the professional lives of headteachers. In I. Goodson and A. Hargreaves (eds), Teachers’ Professional Lives (London: The Falmer Press), pp. 123–139.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2005). The sage handbook of qualitative research, 3rd Edition, Sage, Thousand Oak.
• Durgun Şahin, N. D. (2002). Çalışma yaşamında kadın yöneticiler ve Muğla örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, A. E. (2001). Kadın ve erkek yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki farklılıklar: Türkiye’de seçilmiş bir grup yönetici üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eckman, E. (2004). Similarities and differences in role conflict, role commitment, and job satisfaction for female and male high school principals. Educational Administration Quarterly, 40(3), 366–387.
• Erdoğmuş, N. (2002). Yeni Kariyer Yaklaşımlarıve Kariyer Değerlerindeki Değişim, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, Kocaeli, s. 530.
• Fenn, C. (2002). Perceptions and experiences of licensed and aspiring superintendents regarding pursuit of the superintendency, retrieved on 15. 08. 2012, ttp://proquest.umi.com/pqdweb?index=1&sid=2&srchmode=1&vi...
• Fullan, M. (2002). The change leader. Educational Leadership, 59 (8), 16-20.
• Glaser, B. G. (1992) Theoretical sensitivity: advances in the methodology of grounded theory. Mill Valley, Ca: Sociology Press.
• Glass, T. (2000). Where are all the women superintendents? The School Administrator. Internet’ten 13 Mart 2012’de elde edilmiştir:http://www.aasa.org.
• Grimmett, P. (2001, January). Shortage of school administrators looms. Internet’ten 13 Mayıs 2012’de elde edilmiştir: http://www.sfu.ca/mediapr/sfnews/2001/Jan25/comment.html
• Hakim, C. (2006). Women, careers, and work-life preferences. British Journal of Guidance & Counselling, 34(3), 279–294.
• Hallinger, P. (1992). The evolving role of American principals: from managerial to instructional to transformational leaders. Journal of Educational Administration, 30(3), 35-48.
• Heifetz, R. (2006). Educational leadership: beyond a focus on instruction. Phi Delta Kappan, 87(7), 512.
• Hesapçıoğlu, M., & Balyer, A. (2009). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Eğitim Yönetimi ve Eğitim Yönetimine Farklı Bakış Açıları, Kriter Yayınevi, 191-288.
• Hess, F., & Kelly, A. (2005). Ready to lead? American School Board Journal, 7, 22–25.
• İnandı, Y. (2009). Kadın öğretmenlerin okul müdürü olmaları önündeki engeller, Eğitim Araştırmaları, 36, 161–178.
• İpek, C. ve Yarar, S. (2010). Sınıf öğretmeni ve sınıf öğretmeni adaylarının okul yöneticiliğinde cinsiyet ayrımcılığına yönelik tutum ve görüşleri,e-International Journal Of Educational Research, 1(1), 58-76.
• Jeffords, C. W. (2008). Personal and institutional factors affecting school admınıstrators’ career advancement decisions. Unpublished Doctoral Thesis, In the Educational Leadership Program, School of Graduate Studıes And Research Youngstown State University.
• Karaca, A. (2007). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri: cam tavan sendromu üzerine uygulamalı bir araştırma, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kayıtçı, K. (2001). Yönetici yetiştirme sorunu, Milli Eğitim Dergisi, 150, Mart, Nisan, Mayıs.
• Kerkhof , van de M. (2006). The repertory grid technique, (RGT), integrated assessment, Internet’ten 13 Mart 2011’de elde edilmiştir: http://www.ivm.vu.nl/en/Images/PT4_tcm53-161509.pdf, 1-7.
• Kersten, T., & Kersten, J. (2006). Development: have you considered school administration? Kappa Delta Pi Record, 42(3), 121–123.
• Kremer-Hayon, L., & Fessler, D. (1992) The inner world of school headteachers: reflections on career life stages. International Review of Education, 38 (1), 35–45.
• Koç, N. (2003). Sunuş Yazısı. 21. yüzyıl eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi sempozyumu, 16-17 Mayıs, 2002, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Leithwood, K. Day, C., Sammons, P., Hopkins, D., & Harris, A. (2006). Successful school leadership: What it is and how it influences pupil learning. (Tech Rep. RR800).
• Lockwood, N. (2004). The glass ceiling: domestic and international perspectives, www.findarticles.com/p/articles/mi_m3495/is_6_49/ai_n6099202, 20.08.2012.
• Marshall, C., & Gerstl-Pepin, C. (2005). Re-framing educational politics for social justice. Boston: Allyn & Bacon.
• Marshall, C., & Rosman, B. G.(2006). Designing qualitative research, 4th Edition, Sage, Thousand Oak.
• Mayring, P. (2000). Qualitative content analysis forum, Qualitative Social Research,1(2).
• MEB (2009). Millî Eğitim Bakanlığı eğitim kurumları yöneticilerinin atama ve yer değiştirmelerine ilişkin yönetmelik, Resmî Gazete: 13.8.2009/27318, Internet’ten 3 Ağustos 2012’de elde edilmiştir: http://www.meb.gov.tr/mevzuat/liste.asp?ara=7&Submit=Listele&offset=80.
• Miles, M. B., & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
• Murphy, J. (2001). The changing face of leadership preparation. School Administrator,58 (10), 14-17.
• Murphy, J., & Hallinger, P. (1992). The principalship in an era of transformation. Journal of Educational Administration, 30(3), 77-88.
• Nichols, R. I. (2012). Career advancement, career enhancement, and personal growth of Pepperdine Unıversıty’s educational leadership academy graduate program alumni, Unpublished doctoral thesis, Pepperdine University, Graduate School of Education and Psychology.
• Oplatka, I. (2004). The principal's career stage: an absent element in leadership perspectives, International Journal of Leadership in Education: Theory and Practice, 7(1), 43-55
• Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2), 117–135.
• Özdemir, S. (2002). Etkili okullar ve öğretim liderliği, KTMÜ Sosyal Bilimler Üniversitesi, 3, 265- 282.
• Reasoner, R. (1995). Survival skills for administrators. Thrust for Educational Leadership, 24(6), 28-32.
• Ribbins, P. (1999) Understanding leadership: developing headteachers. In T. Bush, L. Bell, R. Bolam, R. Glatter and P. Ribbins (eds), Educational Management: Redefining Theory, Policy, Practice (London: Paul Chapman), pp. 77–89.
• Tallerico, M., & Tingley, S. (2001). The leadership mismatch: An alternative view. Internet’ten 9 Ağustos 2012’de elde edilmiştir: http://www.aasa.org.
• Taymaz, H. ( 1997). Eğitim sisteminde teftiş: kavramlar, ilkeler, yöntemler, 3. Baskı, Tapu ve Kadastro Vakfı Matbaası, Ankara.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2013). Kariyer, http://tdkterim.gov.tr/bts/, 23.02.2013 tarihinde internetten alınmıştır.
• Thompson. B. (2007). Working beyond the glass ceiling: women managers in initial teacher training ın England, Gender and Education, 19 (3), 339-352.
• Tortop, N. (2006). İnsan kaynakları yönetimi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Weindling, D. (1999). Stages of headship. In T. Bush, L. Bell, R. Bolam, R. Glatter and P. Ribbins (eds), educational management: redefining theory, policy practice (London: Paul Chapman Publishing), 90–101.
• Whitaker, K. (2001). Where are the principal candidates? perceptions of superintendents, NASSP Bulletin, 85(625), 82–92.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. EKLER Ek 1: Görüşme Formu 1.
• Kariyer gelişimi kararlarınızda ekonomik faktörler ne düzeyde etkilidir? Nasıl? 2.
• Kariyer gelişimi kararlarınızda eğitimsel faktörler ne düzeyde etkilidir? Nasıl? 3.
• Kariyer gelişimi kararlarınızda ideolojik ve politik faktörler ne düzeyde
• etkilidir? Nasıl? 4.
• Kariyer gelişimi kararlarınızda psikolojik faktörler ne düzeyde etkilidir? Nasıl? 5.
• Kariyer gelişimi kararlarınızda sosyolojik faktörler ne düzeyde etkilidir? Nasıl?