SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 4, 779 - 803, 01.12.2012

Deniz Tonga

Öz

2005 yılında, yeni bir anlayışla hazırlanan Sosyal Bilgiler dersi programı ilköğretim okullarında uygulanmaya başlanmıştır. Ardından da eğitim fakültelerinin yapılandırılması sürecinde yeni bir Sosyal Bilgiler lisans programı hazırlanmıştır. Bu çalışmada şu an yürürlükte olan Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre 1998 Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı’nda yer alan Edebiyat ve Türkçe derslerinin sayısının azaltıldığı, yerine Sosyal Bilgiler’i oluşturan sosyal bilim disiplinlerine daha çok yer verildiği, teorik ders sayısının uygulama derslerinden çok fazla olduğu, dolayısıyla uygulama derslerinin yeterli olmadığı, derslerin ilköğretim Sosyal Bilgiler dersi ile yeterince ilişkilendirilmediği, ilköğretim Sosyal Bilgiler dersinin sacayağı olan kavram, beceri ve değer öğretimine ilişkin doğrudan derslerin olmadığı tespit edilmiştir. Bu bilgilere dayanarak, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı’nda uygulama derslerinin sayısının arttırılması, lisans programında yer alan derslerin ilköğretim Sosyal Bilgiler dersi ile ilişkilendirilmesi ve kavram, beceri ve değer öğretimine ilişkin derslerin öğretmen yetiştirme programında yer alması, ayrıca “Okul Deneyimi” ve “Öğretmenlik Uygulaması” derslerinin dönem sayısı ve bu derslerin uygulamadaki niteliğinin arttırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı, Öğretmen Yetiştirme

EVALUATION OF SOCIAL STUDIES EDUCATION UNDERGRADUATE PROGRAM

Öz

In 2005, new Social Studies course began to be used in middle schools. Afterwards, Social Studies
Education Undergraduate Program has been prepared during the configuration process of education
faculties in 2006. In this study, current Social Studies Education Undergraduate Program has been
examined according to several variables. The findings were analyzed with descriptive and content
analysis. It is found that quantity of “Literature” and “Turkish” courses of Social Studies Undergraduate
Program established at 1998 is decreased. Instead of these courses, more importance is given to social
science discipline that generates Social Studies. Number of theoretical courses is much more than
number of practical courses. Thus, it is observed that practical training is not enough. Courses are not
linked with the courses taught at middle schools. There are three main factors of Social Studies
curriculum. These are concept, value and skill teaching. It is determined in this study that, none of these
are related with the middle Social Studies courses. Based on this information, it is recommended to
increase number of practical training. Also, Undergraduate Courses should be related with Middle
Social Studies Courses. In other words, courses which are involved in Social Studies Undergraduate
Program should be linked with middle Social Studies curriculum. Concept, value and skill teaching
courses must take part in Social Studies Undergraduate Program. Furthermore, it is proposed that
“school experience” and “teaching application” courses should be practiced more with a convenient
way.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Social Studies Education Undergraduate Program, Teacher Education

Kaynakça

• Altunya, N. (2003). Vatandaşlık Bilgisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Arslan, M. (2000). İlköğretim Öğretmenlerinin Yetiştirilmesi. İçinde: H. Coşkun (ed.). Türkiye-Almanya ve Kıbrıs’ta Öğretmen Yetiştirme. Ankara: CTB Yayınları. Ata, B. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. İçinde: C. Öztürk (ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Ata, B. (2007). Yeni Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı’nın İlköğretim 2005 Sosyal Bilgiler Dersi (6, 7. Sınıflar) Öğretim Programı Açısından Değerlendirilmesi. I. Uluslararası Bilim Çalıştayı’nda Sunulmuş Bildiri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Dilaver, H. H. Akyürek Tay, B. (2011). Sosyal Bilgilerde Yapılandırmacılık. İçinde: B. Tay ve A. Öcal.(ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Doğanay, A. (2004).Sosyal Bilgiler Öğretimi. İçinde: C. Öztürk. D. Dilek (ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Ekinci, A. İlköğretim Programları İçeriğinin Branşlara Göre İncelenmesi ÇalıştaylarıRaporu.
• http://duabpo.dicle.edu.tr/oygem/dosya/PROGRAM_iNCELEME_RAPORU.pdf
• 08.2012’de elde edilmiştir.
• Eraslan, A. (2009). Finlandiya’nın PISA’daki Başarısının Nedenleri: Türkiye için Alınacak Dersler. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED) Cilt 3. Sayı 2. Aralık 2009. s. 238-248.
• Karaca, E. (2008). Eğitimde Kalite Arayışları ve Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı.21. Ağustos 2008. s. 61-80.
• Kıncal, R. (2007). Vatandaşlık Bilgisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Küçükahmet, L. (2007). 2006-2007 Yılında Uygulanmaya Başlanan Öğretmen Yetiştirme Lisans Programlarının Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. Bahar 2007. 5(2). 203-218.
• Maaske, R. J. (1955). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Hakkında Rapor. Ankara: Maarif Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu 6-7. Sınıflar. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Millî Eğitim Bakanlığı. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/88.html01.10.2012’de elde edilmiştir.
• Özav, L. (2001). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı Üzerine Düşünceler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 3. Sayı: 1. s. 165-177. Savage T. V. ve Armstrong, D. G. (2000). Effective Teaching In Elementary Social Studies. USA: The Prentice Hall.
• Senemoğlu, N. (2004). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sözer, E. (1991). Türk Üniversitelerinde Öğretmen Yetiştirme Sistemlerinin Öğretmenlik Davranışlarını Kazandırma Yönünden Etkililiği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Sunal, S. C. and Haas, M. E. (2005). Social Studies For The Elementary and Middles Grades. The USA: Pearson Education.
• Yeşil, R. (2002). Okulda ve Ailede Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılman, M. (2006). Türkiye’de Öğretmen Eğitiminin Temelleri. Ankara: Nobel YayınDağıtım.http://www.education.ankara.edu.tr/index.php?bil=bil_icerik&iceri
• k_id=448 28.09.2012’de elde edilmiştir.
• National Council for the Social Studies (2012). Curriculum Standards for Social Studies: Introduction: http://www.ncss.org/standards/introduction 30.08.2012’de elde edilmiştir.